Cơ sở lý thuyết hóa hữu cơ - Hợp chất hữu cơ Hiđrocacbon Tác giả Đỗ Thị Thuý Vân - Trường Đại học Sư phạm Đà Nẵng

CHƯƠNG 3: LIÊN KẾT TRONG HOÁ HỮU CƠ
Nếu trong hoá vô cơ ta hay gặp liên kết ion (còn gọi là liên kết điện hoá trị)
thì trong hoá hữu cơ, liên kết cộng hoá trị là liên kết bao trùm và quan trọng hơn
cả, sau đó là liên kết phối trí và liên kết hidro xuất hiện trong một số trường hợp.
3.1. Liên kết cộng hoá trị
3.1.1. Theo thuyết cổ điển
Thuyết liên kết cổ điển cho rằng, khi hai nguyên tử kết hợp với nhau, mỗi
nguyên tử góp chung vào một electron hoá trị của mình. Các electron này chạy
trên cùng một quỹ đạo với các electron cũ tạo nên lớp vỏ khí trơ ở mỗi nguyên tử.
Ví dụ:
H
H
C
H
H
Quan niệm hiện đại thống nhất với quan niệm cổ điển là khi tạo nên liên kết
cộng hoá trị, 2 nguyên tử góp chung điện tử, nhưng khác về cách góp chung: do sự
xen phủ của 2 obitan.
3.1.2. Quan niệm hiện đại
3.1.2.1. Obitan nguyên tử
Theo cơ học lượng tử, các hạt cơ bản như electron, prôtn có bản chất nhị
nguyên: vừa có tính chất hạt, vừa có tính chất sóng.
Srodingơ đã thiết lập phuơng trình tổng quát về quan hệ giữa năng lượng
của electron và hàm sóng ψ xác định trạng thái của electron trong nguyên tử:
Hψ = Eψ (H là toán tử Haminton)
Khi phương trình thoả mãn một số điều kiện nhất định thì hàm số sóng ψ
là nghiệm của phương trình và được gọi là hàm sóng obitan nguyên tử gọi tắt là
obitan nguyên tử. Theo những kết quả tính toán, các obitan của các electron các
mức có hình dạng rất khác nhau: obitan s luôn luôn có dạng đối xứng cầu. Các
obitan p có dạng hình số 8 nổi. Các obitan p khác nhau về hướng:
y
z
y
z
y
x
x
x
x
S P
43