Tekstil & Teknik September 2022

56
METAVERSE
Değerli okuyucular, dijital dünyadaki hızlı gelişmeler sık sık yeni kavramlarla tanışmamıza
neden oluyor. Üstelik genelde yabancı kökenli olan bu kavramlar, bir çoğumuz
daha onları doğru düzgün telafuz bile edememişken günlük yaşamımızın ayrılmaz
parçası olabiliyorlar. Daha düne kadar İnstagram, Facebook, Twitter, TikTok, Whatsapp
gibi dijital uygulamalar yaşamımızda yoktu ama şimdi neredeyse onlar olmadan
günlük işlerimizi yapamaz olduk.
Bu yazımda yeni çıkan ve yukarıda saydığımız uygulamalar gibi yaşantımıza girebilecek
olan yeni bir uygulamadan ve dolayısıyla yeni bir kavramdan söz edeceğim.
METAVERSE. Bu konuyu daha iyi anlatabilmek için öncelikle başka bazı dijital kavramlardan
da söz etmemiz gerekecek;
SANAL GERÇEKLİK
Sanal Gerçeklik, (“Virtual Reality) kısaca “VR” olarak da ifade ediliyor. Bu uygulamalar,
kullanan kişinin gerçek hayattan tamamıyla soyutlanmasını sağlayarak onların
sanal bir evrenin içindeymişler gibi hissetmelerini sağlıyor. Bu teknolojide akıllı telefon,
tablet ya da bilgisayarların yanında özel gözlükler kullanılarak insan duyularının
kandırılması sağlanıyor. Bu sistemlerde kullanıcılar başka bir sanal ortamı görebildikleri
gibi o sanal ortamdaki sesleri de duyabiliyorlar. Hatta o sanal ortamdaki sanal
nesneleri, haraket de ettirebiliyorlar. Uçak simülatörleri sanal gerçeklik için örnek
olarak verilebilir.
Dr. Ahmet Temiroğlu
Özen Mensucat
Yönetim Kurulu Başkanı
temiroglu@ozenmensucat.com
atemiroglu@gmail.com
YÖNETMEK
ARTIRILMIŞ GERÇEKLİK
Artırılmış gerçeklik (“Augmented Reality”) ise kısaca “AR” olarak ifade ediliyor. Bu
uygulama kişinin içinde bulunduğu gerçek dünyayı bilgisayar da üretilen sanal nesnelerle
zenginleştiriyor. Bir zamanlar çok yaygın olarak kullanılan “Pokémon GO” arttırılmış
gerçeklik için güzel bir örnektir. Çünkü bu uygulamada kullanıcıların gerçek
fiziksel dünyasına dijital nesneler yerleştirilmişti. İnsanlar bu sanal nesneleri (pokemonları)
avlamak için onların bolca yerleştirildikleri gerçek mekanlara gidiyorlardı.
KARMA GERÇEKLİK
Karma Gerçeklik (Mixed Reality) kısaca “MR” olarak ifade ediliyor. Bu teknoloji hem
Sanal Gerçekliği hem de Artırılmış Gerçekliği birleştirerek yeni bir gerçek ortam oluşturuyor.
Yani MR, gerçek dünya ile dijital öğeleri aynı ortamda birleştiririyor. Artırılmış
gerçeklikte gerçek ortam oluşturulan sanal objelerle zenginleştiriliyordu. Oysa MR’de
sanal objelerle kullanıcılar gerçek zamanlı olarak etkileşime girebiliyorlar. Bunu yapmak
için giyilebilir bilgisayarlar ve çeşitli cihazlar kullanılıyor.
METAVERSE
Metaverse kavramı, yunancada, “sonra”, “öte” anlamına gelen “meta” kelimesiyle
, İngilizcede evren anlamına gelen “universe” kelimelerinin birleştirilmesiyle üretilmiş
bir kavramdır. “Evrenötesi” ya da “Öteki Evren “ şeklinde tercüme edilebilir.
Metaverse uygulamaları yukarıda sözünü ettiğimiz sanal gerçeklik ve artırılmış
gerçekliğin birlikte kullanılması temeline dayanıyor. Yani aslında bir karma gerçeklik
uygulaması. Ancak metaverse uygulamaları, karma gerçekliğin kullanımını önemli
ölçüde zenginleştiriyor. Metaverse, karma gerçeklik uygulamalarının, varolan internet
teknolojileri ile geliştirilmiş olan üç boyutlu kameralarla, özel gözlükler, özel başlıklar
ve daha bir çok dijital teknolojiyle birlikte kullanılmasıyla oluşturulan bir sanal
evren. İnsanlar kendi sanal ikizlerini oluşturarak bu sanal evrende, dolaşabilecekler.
Ya da bulundukları ortama hologram ile üretilmiş sanal nesneleri getirerek bu sanal
görüntülerle etkileşime girip, bu görüntüler üzerinde değişiklikler yapabilecekler.
Bu teknolojinin benzerleri şu an için çoğunlukla oyunlarda kullanılıyor. Ama çok yakın
zamanda insanlar metaverse uygulamalarını kullanarak, belki çalışacaklar, belki bir
müzeyi dolaşacaklar, belki bir turistik gezi yapacaklar, belki bir konsere gidecekler,
belki de bir mağazada dolaşarak alışveriş yapacaklar. Belki de ayrı ayrı kıtalarda
bulunan arkadaşlarını sanal olarak evlerine davet ederek aynı ortamdaymış gibi
parti yapabilecekler. Hatta isterlerse bu partilerini bir eğlence mekanında da sanal
olarak buluşup yapabilecekler.
Öte yandan bildiğiniz gibi pandemi döneminde iş dünyasındaki insanlar sıklıkla
Zoom, Teams, Skype gibi programları kullanarak uzaktan görüntülü olarak toplantılar
yaptılar. Metaverse uygulamalarıyla bu toplantıları yapanlar da aynı ortamdaymış
gibi hissedebilecekler.
Bütün bunlar sanki bir hayal ya da bilim kurguymuş gibi görünüyor. Ancak çok yakın zamanda
hepsinin ve daha fazlasının gerçekleşeceğini görebileceğiz. Çünkü dijital dünyanın
dev firmaları daha şimdiden bu konuda ciddi mesafeler kat etmiş durumdalar.
TEKSTİL & TEKNİK EYLÜL | SEPTEMBER | 2022