Bir adam kendisine çocuk veren kadından ayrılmak isterse ... - MÜZE

More documents

Recommendations

Info

ygarlık tarihinin mimarları için pek çok “adres” verilebilir. Ama yazılı belgeler, “Sümerler” diyor. Uygarlık tarihini, daha net deyişle tarihi Sümer’den başlatıyor. Neden mi! Bundan 6 bin yıl önce Dicle ve Fırat nehirleri arasındaki bereketli topraklarda yaşayan Sümerler, önce bataklıkları kurutup şehirler kurdular. Sonra bu şehirleri surlarla çevirdiler. Kanallar, barajlar ve bentlerle selleri önlediler, tarımı geliştirdiler. Tekerleği tarımda kullandılar, daha da önemlisi çivi yazısını icat ettiler. Üstelik, ilk yazılı kanunlar, ilk takvim, ilk matematik, ilk astronomi bilgileri de Sümerler’e ait. Bu kadar da değil. Uygarlık tarihinin mimarları Sümerler yaşamlarına dair hemen hemen her şeyi kilden yaptıkları tabletlere kaydedip, arşivlerde ve kütüphanelerde sakladılar. 19.yüzyıl ortalarında Mezopotamya tepelerinde yapılan kazılarda çıkartılan tabletlerdeki yazılar, uzun süren eziyetli çalışmalar sonunda deşifre edildi. Tabletler, çoktan unutulmuş bir medeniyetin içinde bir kültürün doğuşunun hikayesini anlatıyordu. O tabletleri elden geçiren... Okuyan... Tasnif eden... Kısacası Sümerler’in olağanüstü uygarlık serüvenini gün ışığına çıkaranlardan biri Muazzez İlmiye Çığ’dı. Türkiye’nin öncü, dünyanın da sayılı Sümerologlarından biri olan Muazzez İlmiye Çığ, hayatını buna adadı. Sümer, Akad ve Hitit dillerinde yazılmış on binlerce tableti temizleyip, sınıflandırıp numaralandırdı. 74 bin tabletten oluşan çivi yazılı belgeler arşivini oluşturdu. 7 bin tabletin kopyasını yapıp katalog halinde yayımladı. Müze Dergi’nin bu sayısı için Muazzez İlmiye Çığ ile konuştuk. Bize hem Sümerler’i hem de kendi serüvenini ve son kitabını anlattı. MÜZE DERGİ: Sümerler Mezopotamya’ya nereden gelmişler? MUAZZEZ İLMİYE ÇIĞ: “Orta Asya’dan gelmiş olabilecekleri söylendi. Hatta bir Fransızca kitapta Sümerlerin Orta Asya’dan gelmiş olabileceği, dillerinin Ural-Altay dilleri grubundan olmuş olabileceği yazıldı. Atatürk de okuyor bu kitabı ve bu satırların yanına ‘ÖNEMLİ’ diye bir not düşüyor. Dil Tarih Coğrafya Fakültesi kurulunca, orada Asuroloji yerine bölümün adını Sümeroloji koyduruyor. Önce Asurlar’ın sonra Sümerler’in dili çözüldü. Çünkü onların dili Sami dildi, yani Araplar’ın dili gibi Akadça kökünden. Sonra adamlar dediler ki, Sümerler’in dili hiçbir dile benzemiyor ve nereden geldikleri belli değil. Şimdi genel olarak Batı’da düşünce bu. Ama ben yaptığım çalışma ile Sümerler’in Orta Asya’dan oraya geldiğini gösterdim. Ural Altay dillerinde Japonca’da ve Korece’de kökleri ve anlamları aynı olan bin kadar kelime var... Daha sonra, bazı araştırmacılar, buldukları bu kökleri, M.Ö. 7000’e kadar götürdüler. Ve bu kelimelerin içinde yarı yarıya Sümerler’in kullandığı kelimeler bulundu. Bunlar tarımla, hayvancılıkla, tekstille ilgili kelimeler. Yani Orta Asya’da o zaman bunlar var ve Sümerler de bunlarla birlikte gelmişler. Daha sonra matematik, astronomi ve yazıyı buluyorlar. Türkmenistan’da bir taş buldular, onu da M.Ö. 6000 yılına götürüyorlar, üzerinde Sümerlerin ilkyazı işaretlerinden bazılarını buldular...” MÜZE DERGİ: Sümerler’de gündelik hayat, örgütlenme nasıl? MUAZZEZ İLMİYE ÇIĞ: “Muazzam bir örgütlenme var tabii. Şehirler yapmışlar, tarlalar var. Bentler, barajlar, kanallar yapmışlar. O kanalları hem tarım hem ulaşım için kullanmışlar. Ulaşımda kanalları kim, nasıl kullanacak ayrıca şartları var. Yani her şeyi düzenlemişler. Bu kanallardan bazıları yelkenliyle, bazıları kürekle geçiyor. Bazıları da kıyıdan halatlarla çekiliyor.” MÜZE DERGİ: Tapınakları var, onları nasıl kullanıyorlar? MUAZZEZ İLMİYE ÇIĞ: “Her tanrıya ev yapmışlar. Nasıl insanların evi var, tanrıların da evi 16 A variety of theories exist as to the historic origin of civilization. But, earliest written documents in history point out to the Sumerians, as the first architects of civilization. The Sumerians, who lived on the fertile soil between the rivers Tigris and Euphrates 6000 years ago, drained the marshes for agriculture, established cities and surrounded them with walls, protected them from floods by building canals and dams, developed trade, created industries, includ- ing weaving, leatherwork, metalwork, masonry and pottery. They used the wheel in agriculture and pottery and, most importantly, they invented Cuneiform, the oldest example of writing on earth. They delivered the earliest examples of written law, invented the first calendar, and forged the first notions of mathematics and astronomy. Moreover, they put everything on record in archives and libraries consisting of inscribed clay tablets. Scholars were eventually able to decipher, through laborious and burdensome efforts, the tablets unearthed at excavations performed on the hills of Mesopotamia, from the mid 19 th century on. The tablets were indeed revealing the story of the birth of a culture within a long forgotten civilization. One of the scholars who examined, read, classified, in other words, who brought to the daylight the extraordinary historical adventure of the Sumerian civilization is Muazzez İlmiye Çığ, Turkish archaeologist and historian who devoted her life to the study of Sumerian culture. Turkey’s foremost Sumerologist and one of the world’s leading scholars in this field, she cleaned, classified and labelled ten thousands of tablets in Sumerian, Akkadian and Hittite languages. She forged an archive consisting of 74 thousand cuneiform tablets, and published a catalogue consisting of copies of 7 thousand tablets. We spoke to Muazzez İlmiye Çığ on behalf of MÜZE DERGİ. She told us about the Sumerians, her personal journey and her latest book. MÜZE DERGİ: Where did the Sumerians come from to Mesopotamia? MUAZZEZ İLMİYE ÇIĞ: “A theory exists that they may have come from Central Asia. There is a French book pointing out to the possibility that they may have come from Central Asia and that their language may belong to the Ural-Altaic group of languages. Atatürk who read that book wrote down the note “IMPORTANT” next to the related passage. Following the establishment of the Faculty of Language, History and Geography, he suggested that the department dedicated to the study İstanbul Arkeoloji Müzeleri, Şark Eserleri Müzesi’nde sergilenen ve M.Ö. 18. yüzyıla tarihlenen Eski Babil dönemine ait olan bu yazıt dünyanın bilinen en eski aşk şiiri olarak değerlendiriliyor. Sümer inancına göre toprağın bereketini ve döl yatağının verimli olmasını sağlamak amacıyla kralın yılda bir kez bereket ve aşk tanrıçası İnanna yerine bir rahibe ile evlenmesi kutsal bir görevdi. Bu şiir, büyük olasılıkla kral Suşin için seçilmiş bir gelin tarafından, yeni yıl bayramını kutlama töreninde söylenmek üzere kaleme alınmıştı ve ziyafetlerde, şölenlerde müzik, şarkı ve dans eşliğinde söyleniyordu (solda). Lagaş Şehir Beyi Ur Baba’ya ait çivi şeklinde yapı kitabesi, M.Ö. 22. yüzyıl (üstte). This epigraph dated 18 th century BC on display at the İstanbul Archaeological Museums Ancient Near East Museum, is considered history’s first known love poem. According to Sumerian belief, it was a sacred duty for the king to marry, once a year, a priestess representing the goddess of love and fertility, Inanna. This poem was probably written to be recited by a bride priestess chosen for king Sushin, during the New Year festival celebrated with music, song and dance (on the left). A nail-shaped building inscription belonging to Lagash City Lord Ur Baba, 22 nd century BC (above).
İstanbul Arkeoloji Müzeleri, Şark Eserleri Müzesi’nde sergilenen Lugal-Dalu’nun kireçtaşı heykeli (sağda). Adab eserlerinin en önemlisi sayılan eser, ‘vekil rahip’ heykellerinden biri olarak kabul ediliyor. Sümer inancına göre tapınaklara yerleştirilen bu heykeller, temsil ettikleri kişi tapınak dışında olduğu süre boyunca bu kişi adına tanrıya şükranlarını sunmaya devam ederdi. The limestone statue of Lugal-Dalu at the İstanbul Archaeological Museums Ancient Near East Museum (on the right). This most important artefact from the ancient city of Adab is one of the ‘deputy priest’ statues placed in the temples. According to the Sumerian belief, those statues continued to express gratitude to the god on behalf of the persons they were representing, during their absence from the temple. Tarihteki “ilk”ler Amerikalı Sümerolog Samuel NoahKramer, 1956 yılında yazdığı ‘Tarih Sümer’de Başlar’ adlı kitabında, Sümerler’in insanlık tarihine kattığı ‘ilk’leri anlatmış. Hukukta, edebiyatta, tarımda, mimarlıkta, matematikte, astronomide ve daha pek çok alandaki gelişmişliği gözler önüne sermiş. İlk “okullar” İlk “soğuk savaş” İlk “iki meclisli kongre” İlk “vergi indirimi” İlk ecza rehberi İlk ahlaki değerler İlk atasözleri, ilk “deyiş”ler İlk hayvan hikayeleri İlk edebi tartışmalar İlk tufan İlk yeniden doğuş İlk şövalye İlk edebi alıntı: Gılgamış destanı İlk aşk şarkısı İlk kütüphane kataloğu İlk altın çağ Çiftçiler için ilk takvim Cennet kavramının ilk kullanımı “Gündelik iş” kavramının ilk uygulaması The “firsts” in history American Sumerologist Samuel Noah Kramer, in his 1956 published book entitled ‘History Begins at Sumer’, enumerated the “firsts” contributed by the Sumerians to mankind’s history; thus describing their degree of development in a variety of domains, from law, literature, agriculture, architecture to mathematics, astronomy etc. First “schools” First “cold war” First “congress with two chambers” First “tax deduction” First “pharmaceutical guide” First “calendar for farmers” First “moral values” First application of the “daily work” notion First “proverbs and idioms” First stories on animals First literary discussions First use of the notion “heaven” First deluge First resurrection First chevalier First literary citation: the Epic of Gilgamesh First love song First library catalogue First golden age 17
Page 2 and 3: 5 40 44 50 56 62 66 72 74 76 78 Ba
Page 4 and 5: 4 TÜRSAB-MTM İŞ ORTAKLIĞI TARAF
Page 6 and 7: 6 19 mayıs, üç gün süren yolcu
Page 8 and 9: ıl 1919... I. Dünya Savaşı’nd
Page 10: Atatürk’ü ve bağımsızlık m
Page 13 and 14: Kemal Atatürk established the Turk
Page 15: ilk ahlaki değerler, ilk aşk şar
Page 19 and 20: İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nde
Page 21 and 22: MÜZE DERGİ: Nasıl bir çalışma
Page 23 and 24: New York’un Sanat Tapınağı MET
Page 26 and 27: Metropolitan Müzesi’nden görün
Page 28 and 29: Metropolitan Museum of Art, geçti
Page 30 and 31: 30 ÖZEL MÜZELER Private Museums Y
Page 32: stanbul’un en zarif binalarından
Page 36: 36 Müzenin koleksiyonları Sabanc
Page 39 and 40: REPUBLIC OF TURKEY MINISTRY OF CULT
Page 41 and 42: Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiy
Page 43 and 44: Dünyanın sayılı müzelerinden o
Page 45 and 46: nadolu Yaylası’nın tarihöncesi
Page 47 and 48: Res./Fig. 10 (Yük./H. 14.7 cm) dü
Page 49 and 50: İSTANBUL ARKEOLOJİ MÜZELERİ KOL
Page 51 and 52: ...en Yeşil... en İddialı... KAM
Page 53 and 54: Kolonileri çağında ve eski Hitit
Page 55 and 56: is İstanbul inviting you for •Up
Page 57 and 58: Chichen Tapınağı, Itza, Meksika
Page 59 and 60: arkeolojik bulgular ve uzmanların
Page 61 and 62: iri tufan benzeri yıkımlarla sona
Page 63 and 64: nadolu, uygarlığın doğum yeri.
Page 65 and 66: found evidence that permanent human
Page 67 and 68:
DOSYA Dossier Yazı -Text Elif Tür
Page 69 and 70:
yeni projesinin dünya promiyeri, i
Page 71 and 72:
day, 27 September at the Golden Hor
Page 73 and 74:
Sabancı Vakfı’ndan AKM’ye des
Page 75 and 76:
Festivaller - Festivals 31. İstanb
Page 77 and 78:
İstanbul İzmir Mersin Muğla Nev
Page 79 and 80:
anadolu medeniyetleri müzesi göre
show all

Bir adam kendisine çocuk veren kadından ayrılmak isterse ... - MÜZE

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?