07.05.2013 Views

Historia de la liturgia 01.pdf

Historia de la liturgia 01.pdf

Historia de la liturgia 01.pdf

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Holy Trinity Orthodox Mission<br />

plegaria gran<strong>de</strong> y elevada, que lo haga; pero aun cuando ore en forma más mo<strong>de</strong>sta no se le<br />

impida, con tal <strong>de</strong> que sus pa<strong>la</strong>bras sean correctas y ortodoxas.” Más tar<strong>de</strong> se fijaron <strong>la</strong>s<br />

fórmu<strong>la</strong>s, se seleccionaron, se recogieron, pero no en todas partes por <strong>la</strong> misma época y <strong>la</strong> misma<br />

forma. Mientras Roma y Alejandría poseían a fines <strong>de</strong>l siglo III formu<strong>la</strong>rios canónicos y<br />

comunes, África se encontraba todavía, a finales <strong>de</strong>l siglo IV, en una especie <strong>de</strong> anarquía<br />

eucológica, a <strong>la</strong> que los concilios buscaban ansiosamente poner un remedio. Bajo este aspecto<br />

<strong>de</strong>be <strong>de</strong>cirse que <strong>la</strong>s iglesias orientales precedieron a <strong>la</strong>s occi<strong>de</strong>ntales, excepto a <strong>la</strong> iglesia <strong>de</strong><br />

Roma. Según refiere San Basilio, en Neocesarea <strong>la</strong> <strong>liturgia</strong> estaba ya fijada <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el siglo III por<br />

su gran obispo y apóstol Gregorio el Taumaturgo.”<br />

b) La diversidad <strong>de</strong> <strong>la</strong>s condiciones <strong>de</strong>l ambiente en <strong>la</strong> cual se <strong>de</strong>sarrolló el<br />

cristianismo en tiempos, lugares y pueblos diversos. Es evi<strong>de</strong>nte que <strong>de</strong>bía ser distinta <strong>la</strong> forma<br />

con que se podía celebrar <strong>la</strong> sinaxis en el tablinum <strong>de</strong> una casa patricia que en el <strong>de</strong> una celia<br />

cimiterial, y otra cuando se celebraban los santos misterios en locales construidos para ello, y<br />

mucho más en <strong>la</strong>s gran<strong>de</strong>s basílicas <strong>de</strong> <strong>la</strong> época constantiniana. Eusebio recuerda expresamente<br />

el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>liturgia</strong> como consecuencia <strong>de</strong> <strong>la</strong> paz dada a <strong>la</strong> Iglesia. Por lo <strong>de</strong>más,<br />

mientras en algunas provincias, como Roma, Antioquía y Bitinia, estaba el cristianismo, ya en<br />

tiempo <strong>de</strong> Trajano, en su pleno <strong>de</strong>sarrollo, en otras o no había penetrado todavía o comenzaba<br />

apenas y tímidamente a insinuarse. Por último, <strong>la</strong> índole <strong>de</strong> los diversos pueblos no podía menos<br />

<strong>de</strong> imprimir su propia fisonomía aun en <strong>la</strong>s formas <strong>de</strong>l culto.<br />

c) La dificultad <strong>de</strong> mantener estable y nórmales re<strong>la</strong>ciones entre <strong>la</strong>s diversas iglesias,<br />

dada su distancia y <strong>la</strong>s convulsiones que frecuentemente eran ocasionadas por <strong>la</strong>s persecuciones.<br />

Hasta <strong>de</strong>be dudarse <strong>de</strong> si <strong>la</strong>s mismas iglesias filiales, con re<strong>la</strong>ción a su iglesia madre, pudieron<br />

todas, al menos, reproducir integralmente <strong>la</strong>s costumbres litúrgicas <strong>de</strong> el<strong>la</strong>; cuando se piensa que<br />

<strong>la</strong> evangelización <strong>de</strong> una provincia, aunque iniciada en un solo gran<strong>de</strong> templo, <strong>de</strong>bía, al mismo<br />

tiempo que avanzaba poco a poco, subdividirse y separarse en muchos templos menores, los<br />

cuales no podrían conservar <strong>de</strong> <strong>la</strong> iglesia madre más que un ritual restringido y rudimentario.<br />

Estas y otras parecidas circunstancias hacían que en el campo litúrgico prevaleciera poco<br />

a poco sobre <strong>la</strong> ten<strong>de</strong>ncia centrípeta, que arrastraba a <strong>la</strong>s iglesias a sus primitivos templos <strong>de</strong><br />

irradiación, <strong>la</strong> centrífuga, que, a través <strong>de</strong> <strong>la</strong>s iniciativas particu<strong>la</strong>res <strong>de</strong> los obispos, los incitaba<br />

insensiblemente a alejarse <strong>de</strong> <strong>la</strong> primitiva uniformidad y a <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>rse con ritos y fórmu<strong>la</strong>s muy<br />

diferentes. Ireneo ya, para <strong>la</strong> cuestión <strong>de</strong> <strong>la</strong> Pascua, y Firmiliano <strong>de</strong> Cesárea, hacia <strong>la</strong> mitad <strong>de</strong>l<br />

siglo III, constataban este hecho en el concilio <strong>de</strong> Iconio:<br />

“Eos autem qui Romae sunt non ea in ómnibus observare quae sint ab origine tradita; et<br />

frustra apostolorum auctoritatem praeten<strong>de</strong>re scire quis etiam in<strong>de</strong> potest, quod circa celebrandos<br />

dies Paschae et circa multa alia divinae reí sacramenta vi<strong>de</strong>at esse apud illos aliquas diversitates,<br />

nec observari illic omnia aequaliter quae Hierosolymis observantur, secundum quod in ceteris<br />

quoque plurimis provinciis multa pro locorum et hominum diversitate variantur, nec tamen<br />

propter hoc ab ecclesiae catholicae pace ataque unitate aliquando discessum est.”<br />

Cincuenta años <strong>de</strong>spués, Agustín hacía constatar algo semejante sobre <strong>la</strong> disciplina en <strong>la</strong>s<br />

diversas iglesias acerca <strong>de</strong> <strong>la</strong> celebración <strong>de</strong> <strong>la</strong> misa: “Alii cotidie communicant corpori et<br />

sanguini Domini; alii certis diebus accipiunt. Alibi nullus dies praetermittitur quo non offeratur;<br />

alibi sabbato tantum et dominico; alibi tantum dominico.”<br />

La Circunscripción Eclesiástica.<br />

No <strong>de</strong>bemos consi<strong>de</strong>rar <strong>la</strong> diferenciación litúrgica que venía lentamente madurando en <strong>la</strong><br />

Iglesia, so<strong>la</strong>mente como el resultado <strong>de</strong> <strong>la</strong>s diversas condiciones <strong>de</strong> ambiente que hemos <strong>de</strong>scrito<br />

40

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!