EL UTILITARISMO TÍMIDO DE SAMUEL PUFENDORF
EL UTILITARISMO TÍMIDO DE SAMUEL PUFENDORF
EL UTILITARISMO TÍMIDO DE SAMUEL PUFENDORF
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>EL</strong> <strong>UTILITARISMO</strong> <strong>TÍMIDO</strong> <strong>DE</strong> SAMU<strong>EL</strong> <strong>PUFENDORF</strong> 313<br />
obliga en conciencia 72. Pufendorf aclara que las obligaciones<br />
naturales no sólo están presentes en el "estado de naturaleza",<br />
pues también existen en el status civil, aunque no generen acción<br />
ni se puedan reclamar ante los tribunales 73. Esta es una tesis<br />
propia del ius commune desde la Baja Edad Media 74 .<br />
Sin embargo, en el capítulo V, se-introduce una particularidad<br />
que resulta fundamental y separa claramente su pensamiento del<br />
típicamente bajomedieval del que aparentemente se ha nutrido.<br />
En otras partes de su obra ha proclamado que, a diferencia de<br />
Hobbes, cree en la existencia de justicia e injusticia anteriores a la<br />
celebración del pacto social y las consiguientes leyes civiles 75.<br />
Sin embargo, ahora distingue entre las obligaciones nacidas de un<br />
pacto y todas las demás; estas últimas constituyen deberes que<br />
proceden de los sentimientos de "caridad" y "humanidad", y<br />
brotan de la "misma naturaleza", mientras que el Derecho propiamente<br />
dicho mana del consentimiento de un sujeto, manifestado<br />
en un pacto o en una promesa 76. Descubrimos entonces que la<br />
manifestación de voluntad que supone todo pacto es la única<br />
instancia capaz de crear Derecho. Reparemos en que, según el<br />
72. Cfr. loco cit., pág. 364.<br />
73. Cfr. De Jure Naturae ... , lib. I1I, cap. IV, § VI, pág. 364.<br />
74. Sobre la obligación natural en el ius commune, vid. E. BUSSI, La<br />
formazione dei dogmi di Diritto privato nel Diritto Comune. Vol. 1. Diritti<br />
reali e Diritti di obbligazione. CEDAM, Padova 1937, págs. 177-190.<br />
75. Cfr. De Jure Naturae ... , lib. 1, cap. 11, § IV, pág. 26. Cfr. también la<br />
Apologia, en Eris Scandica, § 19, pág. 34, donde se refiere a sus ocho libros<br />
De Jure Naturae et Gentium.<br />
76. "Ex quibus intelligitur, quomodo officia umanitatis seu caritatis<br />
differant ab illis, quae ex iure proprie dicto exiguntur, quaeque adeo iustitia<br />
stricte dicta dirigit. Ista quippe non ex pactis expressis aut implicitus debentur,<br />
sed ex sola obligatione per ipsam naturam quibusuis hominibus iniuncta. Sed<br />
quae alteri ex pactis et conventionibus debeo, illa ideo debeo; quia novum sibi<br />
ius iste adversus me ex proprio meo consensu quaesivit". De Jure Naturae ... ,<br />
lib. I1I, cap. IV, § I"pág. 358. Más adelante añade que "in hornine adquiritur<br />
ius, si alter expresse aut tacite consentiant, ut ipsi, quid agere, pati aut omittere<br />
debeat, possim praescribere". lib. I1I, cap. V, § IV, pág. 369.