eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara

4) 1857an, non eman zen ez dakigula. Urkizuren arabera, Jean
Bordato izan zen errejenta.
Hérellek.
5) Ainhizen eginikoa, noiz eta zein errejentek ez dakigula,
6) 1860ko ekainaren 26an, Larrañen, nork eman zuen ez
dakigula, Urkizuk.
Datu guzti hauek aztertzea komeni da; izan ere, batzuk ez datoz
izkribuetan eskaintzen zaizkigun informazioekin bat, beste batzuk oker
daudela ematen du eta, azkenik, bertako zenbait osatzeko modurik badagoela
uste dugu.
Hasteko, Urkizuk aipatutako lehen emanaldia ez zela egin esan
behar. Argi dago Hérellerengandik hartutako datuez osatu zuela, gehien
batean, bere zerrenda eta ematen duen data eta lekua, huts eginda seguru
aski, Arhexenaren aurreko lerroan aipatzen den OEdipe-ren emanaldi bati
dagozkio (Hérelle, 1923: 167).
Bigarren emanaldia ziurrena bezala hartu behar dugu, zehazki
esaten baitigu Arhexek berak B izkribuaren bukaeran.
Hirugarrenaz ez du Hérellek bere zerrendan ezer esaten. C izkribu
hasieran agertzen den Pierre Lahorek izenpeturiko ohartxoa ez zuen, hortaz,
emanaldi posible baten aztarnatzat jo. Urkizuk ordea bai.
Laugarrena, data seguru samar bezala jo genezake, biak bat
datozelako eta Marzelin Hegiaphalengandik jasotako informazioak horretara
bideratzen gaituelako. Oso dudazkoa da errejenta Jean Bordato izatea, zeren
Marzelin Hegiaphalek 1987ko azaroaren hemezortzian izandako elkarrizketan
esan zigunez, bere aitonak (Hérellek Jean-Pierre I bezala deitua) hemeretzi
urte zituela errejent bezala emaniko lehen pastorala Larrañen, 1857an izan
zen. Zehazki ez zekien zein izan ote zen, baina ahalezkotzat jo zuen gure
hau izana. Gogora dezagun Hérellek (1923: 166) haren aita Jean-Pierre IIri
hamahiru izkribu erosi zizkiola, tartean gure C izkribua, eta "Le Roi de
Grenade" izeneko kopia berria horrek egin omen zuela.
23