eskuizkribuen azterketa eta iturriaren moldamoduak - Euskara

B eta C izkribuetan ez daudenak: D903, 904, 909, 910, 933 eta
941.
Dk eta Ck emanak: D913-915 eta 928-931.
Azkenik, alde batetik Ck gehitutako bat D877ean eta 940an; eta,
bestetik, Bk gehituak: bana D938, 939 eta 943an; bi D940an eta
lau amaieran. Jeanen HERIOTZA antzezten da alde horretan.
Iturriaren azken partea (48-59 kap.) biltzen duen zati honetan
ugari dira roman-ari kenduriko pasarte eta kapituluak.
AZKEN PHEREDIKIA: B, C eta D izkribuetan bakarrik. 9. bertsoan Ck eta Bk bat
gehiago. Bn 12-16 falta dira.
1.5. Eskuzkribuetako hizkuntza.
1.5.1. "Style, versification, langue".
Epigrafe frantses hirukoitz horrenpean aztertu ohi dute pastoralen
hizkuntza, gaiaz arduratu diren ikerlari gehienek (Hérelle, Léon, Saroïhandy
eta, azken garaiotan, Oihartzabal).
Aztergai dugun Jean de Paris-en izkribuetan ageri den hizkerak ez du
generotik aparteko elementurik eta bete-betean dagokio esandako ikerlariek
azaldutakoari. Guztiarekin ere, inguru horretan nabarmentzen diren zenbait
puntu komenta genitzake:
ITURRIAREN HIZKERAREN ISPILU: interesgarria da mailegu guzti horien
euskaratzea. Izkribu desberdinen artean ez ezik, bakoitzean ere ikusten dira
aldaera diferenteak, oharretan esaten dugunez.
Bestalde, ezaguna da pastoralen hizkera kaskar eta itzulpen huts
modura juzkatzeko joera. Esan genezake hizkera hori berezkoa duela teatro
genero herritar honek, eta ez dagokiola soilik Zuberoako produkzioari,
Europan zehar hainbat herritan garatutako antzeko ekoizpenetan berdin
gertatzen baita Hérellerengandik Garamendiganainoko ikerlari orok
adierazitakoaren arabera. Horrela, ageriko diferentziak aparte utzita,
pastoralei aplika lekieke J. Delalande-k herri teatro bretoiaz esandakoa:
47