Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
7 avril 1994 – 7 april 1994<br />
vers 8hr45, que la Première Ministre a été assassinée, que leur chef<br />
de peloton, le Lieutenant Lotin, a eu un contact avec le bataillon<br />
expliquant qu’il est entouré de militaires très vindicatifs exigeant<br />
que ses hommes remettent leurs armes. Il lui est alors conseillé de<br />
palabrer et de tâcher de rejoindre un des cantonnements belges. Deux<br />
minutes plus tard, il précise que sa situation devient précaire et que<br />
les militaires rwandais refusent tout compromis et exigent toujours<br />
qu’il remette ses armes.<br />
Vers 9h05, le commandant de bataillon, le Lieutenant-Colonel<br />
BEM J. Dewez parle pour la dernière fois avec son chef de peloton<br />
à l’aide d’un Motorola et il comprend que ses hommes se trouvent<br />
dans une situation difficile, ensuite plus rien…<br />
Nous n’en savons pas plus sinon que les dix Commandos sont<br />
emmenés au Camp Kigali ! Des enquêtes de l’ONU et de la Défense<br />
Nationale ont fait ap<strong>para</strong>ître qu’un officier togolais, observateur des<br />
Nations Unies, a assisté à ces derniers événements. Hélas, quelques<br />
heures plus tard, les dépouilles de nos malheureux amis et d’un<br />
coopérant belge sont retrouvées à la morgue de Kigali !<br />
Nous n’en connaitrons probablement jamais plus sur les circonstances<br />
exactes et les auteurs de ces assassinats ! Ce que nous pouvons<br />
affirmer, c’est que nos camarades ont été faits prisonniers et en toute<br />
méconnaissance de la Convention de Genève, ont été sauvagement<br />
massacrés !<br />
Acte que nous réprouvons avec énergie !<br />
Nous ne souhaitons nullement susciter ni haine ni vengeance,<br />
sentiments que nous réprouvons tout autant, mais nous sommes<br />
forcés d’admettre que :<br />
…nos camarades ont été tués par ceux que nous n’avons cessé<br />
d’aider économiquement, socialement et militairement depuis<br />
des décennies,<br />
…nos camarades ont été tués par ceux qu’ils étaient censés<br />
protéger…<br />
Le devoir de mémoire<br />
Une folie meurtrière s’est développée au Ruanda et de nombreux<br />
Ruandais ont été assassinés. Un monument a été érigé<br />
à leur mémoire afin d’immortaliser ce génocide<br />
A l’endroit où les dix Para-Commandos ont été assassinés un lieu<br />
de mémoire a également été érigé et de nombreuses fois, hommages<br />
leur ont été rendus par des délégations du 2 Commando.<br />
De laatste ogenblikken van onze tien kameraden zijn niet gekend.<br />
We weten dat ze onderschept werden rond 8ur45, dat de Eerste Minister<br />
werd vermoord, dat de pelotonscommandant Luitenant Lotin,<br />
contact heeft gehad met het bataljon, zeggend dat hij omringd was<br />
door wraaklustige militairen die eisen dat zijn manschappen hun<br />
wapens afgeven. Men raad hem aan zijn wapens af te geven, te palaveren<br />
en te trachten een der Belgische kantonnementen te bereiken.<br />
Twee minuten later meldt hij dat zijn situatie ernstig wordt, dat de<br />
Rwandese militairen elk compromis weigeren en nog steeds eisen<br />
dat ze hun wapens afgeven. Rond 9h05 spreekt de bataljonscommandant,<br />
Luitenant-kolonel SBH J. Dewez voor de laatste maal<br />
met de pelotonscommandant langs een Motorola en begrijpt dat zijn<br />
mannen zich in een benarde situatie bevinden, en dan …niets meer.<br />
We weten niets ten zij dat de tien Commandos naar Kamp Kigali<br />
werden gebracht! Uit onderzoeken van de VN en de Nationale Defensie<br />
blijkt dat een Togolese officier, VN waarnemer, getuige was<br />
van deze laatste gebeurtenissen. Halaas worden enkele uren later de<br />
stoffelijke overschotten van onze kameraden en van een Belgische<br />
coöperant terug gevonden in het mortuarium van Kigali!We zullen<br />
waarschijnlijk nooit nog iets vernemen over de juiste omstandigheden<br />
van de moord noch van hun daders! Wat we kunnen bevestigen is dat<br />
onze kameraden zijn gevangen genomen en met volledige miskenning<br />
van de Conventie van Geneve op brutale wijze werden omgebracht!<br />
Een daad die we met volle kracht afkeuren!<br />
We willen geenszins haat of wrok aanwakkeren, en hoewel het<br />
gevoelens zijn die we afkeuren moeten we toegeven dat<br />
…onze kameraden werden omgebracht door hen die we gedurende<br />
tientallen jaren op economisch, sociaal en militair gebied<br />
hebben geholpen<br />
…onze kameraden werden gedood door hen die ze veronderstelden<br />
te beschermen.<br />
De plicht tot gedenken<br />
Een dodelijke gekte ontwikkelde zich in Ruanda en een groot<br />
aantal Rwandezen werd vermoord. Een monument werd<br />
opgericht ter hunner nagedachtenis om deze genocide te vereeuwigen.<br />
Op de plaats waar de tien Para-Commando’s werden vermoord<br />
werd ook een gedenkplaats opgericht waar menig maal eer werd<br />
gebracht door delegaties van het 2 Commando.<br />
La perte de nos dix Para-Commandos a plongé la<br />
communauté <strong>para</strong>-<strong>commando</strong> dans la tristesse et<br />
l’amertume.<br />
Formant une famille réunie par un esprit né d’efforts et<br />
d’idéaux communs, perdre dix camarades, en pleine condition<br />
physique et enthousiastes à la cause humanitaire qu’ils<br />
défendaient, ne peut qu’évoquer tristesse et nostalgie !<br />
Amertume, parce qu’aguerris par quatre mois de missions<br />
en 1993 en Somalie, ces hommes n’étaient plus des<br />
débutants mais des militaires ayant déjà fréquemment<br />
essuyé le feu d’adversaires belliqueux et vécu des actions<br />
de combats.<br />
Amertume, parce que nous ne sommes pas persuadés<br />
qu’ils disposaient des moyens efficaces pour se défendre<br />
ou pour effectuer leur mission, de plus, ils se sont trouvés,<br />
isolés, dans une situation particulièrement difficile.<br />
Malgré ces deux sentiments et contrairement à ce qui a<br />
parfois été dit ici ou là, nous voulons solennellement proclamer<br />
que leur sacrifice n’a pas été vain. Ils sont morts<br />
pour faire respecter des valeurs universelles, celles qui<br />
doivent rassembler les hommes par-delà les frontières :<br />
la liberté et les droits de l’homme, valeur aussi noble que<br />
l’amour de la patrie !<br />
Si nous sommes tristes et remplis d’amertume, nous<br />
sommes fiers de leur générosité, fiers du travail accompli<br />
par le 2 Commando et la Brigade Para-Commando (opérations<br />
« Silver Bag et Blue Safari » ) pour se porter au<br />
secours des expatriés menacés et organiser leur évacuation.<br />
H<br />
et verlies van onze tien Para-Commando’s heeft<br />
de Para-<strong>commando</strong> gemeenschap met droefhed<br />
en bitterheid geslagen.<br />
Tien enthousiaste kameraden in een goede fysieke<br />
conditie verliezen in een familie, verenigd door een spirit<br />
geboren uit inspanningen en gemeenschappelijke idealen,<br />
enthousiast voor de humanitaire zaak die ze verdedigden,<br />
kan enkel droefheid en nostalgie oproepen!<br />
Bitterheid, want gehard door vier maanden opdrachten<br />
in 1993 in Somalië, waren die mannen geen beginnelingen<br />
meer maar militairen die al vaak onder vuur hebben<br />
gelegen van een oorlogszuchtige vijand en gevechtsacties<br />
hebben meegemaakt.<br />
Bitterheid omdat we niet overtuigd zijn dat ze over de<br />
doeltreffende middelen beschikten om zich te verdedigen<br />
of om hun opdracht uit te voeren. Daarenboven waren ze<br />
geïsoleerd in een bijzonder moeilijke situatie. Ondanks<br />
deze twee gevoelens en, in tegenstelling met wat soms hier<br />
en daar werd verteld, willen we plechtig verklaren dat<br />
hun offer niet vruchteloos is geweest. Ze zijn gestorven<br />
om universele waarden te doen eerbiedigen, waarden die<br />
de mensen moeten samen brengen over de grenzen heen:<br />
de vrijheid en de mensenrechten, waarden, zo edel als de<br />
liefde voor het vaderland!<br />
Indien we droevig zijn en vol bitterheid, zijn we fier voor<br />
hun edelmoedigheid, fier over het gepresteerde werk van het<br />
2 e Commando en de Brigade Para-Commando (operaties<br />
« Silver back en Blue Safari » ) om hulp te brengen aan de<br />
bedreigde expats en voor het organiseren van hun evacuatie.<br />
10