20.01.2015 Views

giorgi gedeniZe

giorgi gedeniZe

giorgi gedeniZe

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

1. gaixseneT, rogor aRmoaCina rezerfordma atomis<br />

birTvis arseboba<br />

<br />

2. Tqveni azriT, rogor aRmovaCinoT protoni an<br />

neitroni Sedgenili nawilakia Tu martivi axseniT, ratom<br />

fiqrobT ase<br />

eleqtronebis protonebze da neitronebze gabneviT Tavdapirvelad<br />

aRmoCenili iqna am nawilakebSi eleqtruli muxtis sivrculi ganawileba,<br />

Semdeg ki gabneuli nawilakebis (eleqtronisa da neitrinos) energiis 50<br />

mgev-mde gazrdiT SeZles daedginaT wertilovani warmonaqmnebis arseboba<br />

protonebsa da neitronebSi. amgvarad dadasturda nuklonebis kvarkuli<br />

struqtura. neitroni Sedgeba ori d da erTi u kvarkisagan.<br />

<br />

3. kvarkebis ganawilebiT gansazRvreT protonis da<br />

neitronis muxti.<br />

mezoni sxvagvaradaa agebuli. yoveli mezoni Sedgeba erTi kvarkisa da<br />

erTi antikvarkisagan. magaliTad, p + -mezoni Sedgeba u-kvarkisa da d-antikvarkisagan,<br />

p - -mezoni _ d-kvarkisa da u _ antikvarkisagan.<br />

yvela adroni kvarkebisagan Sedgeba, magram maTi gaxleCa kvarkebad jerjerobiT<br />

ver moaxerxes. Tavisufali kvarkebi aRmoCenili ar aris.<br />

atombirTvi protonebisa da neitronebisagan Sedgeba (wyalbadis atomis<br />

birTvis garda). atombirTvis gaxleCa da erTi atombirTvis sxva atombirTvad<br />

gardaqmna moaxerxes.<br />

<br />

4. Tqveni azriT, ratom ver moaxerxes nuklonebis<br />

kvarkebad daSla<br />

amJamad, aseTi mosazrebac arsebobs _ Tavisufali kvarkebi bunebaSi<br />

ar arsebobs da arc SeiZleba arsebobdes. kvarks ar SeuZlia adronidan<br />

gamosvla.<br />

maRali energiis nawilakebis, magaliTad eleqtronis pozitronTan Sexlisas<br />

warmoiqmneba kvark-antikvarkis wyvili. kvarki da antikvarki gaibneva<br />

urTierTsapirispiro mimarTulebiT da TiToeuli warmoqmnis mraval adrons<br />

(upiratesad pionebs), adronebis warmoqmna kidev erTi dadasturebaa<br />

kvarkebis realurobisa. arc leptons da arc kvarks, ar gaaCnia Sinagani<br />

struqtura. am gagebiT leptoni da kvarki namdvilad elementaruli<br />

nawilakebia. zogierTi Teoriuli sakiTxis asaxsnelad iZulebuli gaxdnen<br />

SemoeRoT axali kvanturi ricxvi `feri~, ramac gazarda kvarkebis raodenoba.<br />

maga liTad, kvarki SeiZleba iyos wiTeli, mwvane da lurji, magram am<br />

sakiTxs Cven ar ganvixilavT.<br />

adronSi kvarkebi erTmaneTTan urTierTqmedeben.<br />

<br />

5. rogor fiqrobT, es urTierTqmedeba Zlieria Tu<br />

susti pasuxi daasabuTeT.<br />

41

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!