3. SefasebiTi (evalutive) — exeba faseulobebs, romlebic arsebobs an SeiZlebaarsebobdes;4. dacviTi (advocative) — exeba imas, rac unda an ar unda arsebobdes.zemoaRniSnuli kriteriumebis safuZvelze debulebaTa mTeli erTobliobakategorizebul iqna 16 jgufad, anu miRebuli matricis 16 ujredis mixedviT.debulebaTa klasificireba (identificireba) moxda 3 eqspertis mierdamoukideblad, miwerili kategoriebi sabolood Sejerebul iqna erTmaneTTan.debulebaTa TiToeuli kategoriidan SemTxveviTi wesiT SeirCa 4-4 debulebaQ-nakrebisTvis, anu gakeTda 64 gamonaTqvamisgan Semdgari nakrebi. undaaRiniSnos, rom gamonaTqvamebi rCeboda ucvleli saxiT (anu im saxiT, rogoradacis warmoTqva avtorma), redaqtireba gulisxmobda mxolod Semoklebebsa dagramatikul Sesworebebs. ramdenime debuleba damatebul iqna masmediidan,radganac matricis zogierTi ujredi sakmarisad ver Seivso; garda amisa,masmedidan Q-nakrebs daemata ramdenime iseTi gamonaTqvami, romelic CvenikvlevisTvis iyo arsebiTi, magram ar figurirebda fokus - jgufebis teqstebSi(mag., 13 28 da 17). debulebebis SerCevis SemTxveviTobis principi ar iyo mkacraddaculi, vinaidan, Tu am gziT Q-nakrebSi xvdeboda ori Sinaarsobrivad TiTqmisidenturi gamonaTqvami, xdeboda erT-erTis amogdeba da mis magivrad sxvagamonaTqvamis arCeva.kvlevis mesame etapze Catarda individualuri interviuebi, romlis drosac64 debuleba respondentebs unda daelagebinaT 13 jgufad (kvazinormaluriganawilebis saxiT) TiToeul SexedulebasTan Tanxmobis xarisxis mixedviT.Sefaseba xdeboda 13-quliani skalis meSveobiT, 6-idan (“yvelaze metadveTanxmebi”) 0-s gavliT _6-mde (“yvelaze naklebad veTanxmebi”) 29 . kvlevis ametapze monawileoba miiRo 40 respondentma. maTi SerCeva xdeboda imkriteriumebis gaTvaliswinebiT, romlebic uzrunvelyofda cvladebismravalferovnebas socialuri da politikuri maxasiaTeblebis TvalsazrisiT.socialur maxasiaTeblebSi igulisxmeba asaki, ganaTleba, saqmianobis sfero,materialuri keTildReobis xarisxi, sacxovrebeli adgili. respondentebiSeirCnen 4 regionidan, kerZod: 25 adamiani Tbilisidan, xuT-xuTi ki baTumidan,quTaisidan da goridan.politikuri maxasiaTeblebi ZiriTadad ukavSirdeboda politikurmikuTvnebulobas. SerCeva moicavda adamianebs, romlebic aqtiuraduWerdnen mxars ama Tu im <strong>part</strong>ias an iyvnen romelime konkretuli <strong>part</strong>iiswevrebi, agreTve maT, vinc opoziciurad an indiferentulad iyvnenganwyobili yvela <strong>part</strong>iis mimarT. Tu gaviTvaliswinebT im garemoebas, romaRniSnuli kvleva mimdinareobda sxva sociologiuri gamokiTxvisparalelurad, romelic 1000 respondentze tardeboda, SemTxveviTiSerCevis principi am SemTxvevaSic kargad iqna daculi. gamokiTxvaCatarda 2004 wlis Semodgomaze.miRebuli monacemebi damuSavda specialurad Q-meTodisaTvis gankuTvnilistatistikuri programiT PQMethod2.11 (Brown et al.1999). faqtorulianaliziwarmoebda korelaciebis dadgeniT Q-nakrebebs Soris matricaSi 40X40, risSemdegac matricis analizi moxda centroiduli meTodisa da Varimax rotaciis(Varimax rotation) meSveobiT.kidev erTxel unda gavimeoroT, rom faqtorebi, romlebsac mocemulistatistikuri programa monacemebis damuSavebis Sedegad adgens, warmoadgensdiskursebs, romlebic axlosaa respondentebis garkveuli jgufisSexedulebebTan. statistikur programas SeuZlia daakavSiros respondentebior, sam, da a.S. Svid faqtorTan, Tundac es faqtorebi Tanabrad mniSvnelovani da28 aq da Semdgom Q-nakrebis gamonaTqvamebi aRniSnulia nomrebiT, romlebic SeesabamebamaT nomers tabula 1-Si.29 ix. nax. 132
Sinaarsis mqone ar iyos. monacemebis analizisas pirvel rigSi saWiro xdeba imisdadgena, Tu ramdeni faqtoris gamoyofa da analizi iqneba yvelaze koreqtuli.saukeTeso dajgufebis dasadgenad mkvlevarma SeiZleba gamoiyenos orikriteriumi — <strong>for</strong>maluri (daeyrdnos statistikur parametrebs) da Sinaarsobrivi(ugulebelyos is diskursuli dayofebi, romlebic nakleb SinaarsobrivdatvirTvas atarebs). Cven gamoviyeneT orive kriteriumi. Sesabamisad, aRmoCnda,rom ori faqtoris (diskursis) dafiqsirebiT SesaZlebelia respondentebisdayofa mxolod xelisuflebis momxre da mis mowinaaRmdege jgufebad, magramverafers vityviT SedarebiT Rrma msoflmxedvelobiT sxvaobebze. amasTan,metismetad bevri debuleba eqceoda konsensusis velSi (orive diskursi maTzeerTnairad reagirebda). es ukanaskneli viTareba gamovlinda, agreTve, samidiskursis gamoyofis SemTxvevaSi. xuTze meti diskuris dafiqsireba Sinaarsobrivadnaklebad Rirebuli iyo da qmnida erTi respondentiT gansazRvruldiskursebs. oTxsa da xuT diskurss Soris arCevani gakeTda oTxi diskursissasargeblod im safuZvleze, rom oTxi faqtoris SemTxvevaSi TiTqmis yvelagamokiTxuli respondenti mkafiod asociirebuli aRmoCnda ama Tu imdiskursTan, xuTfaqtoriani ganawileba ki bevr respondents tovebs myarimikuTvnebulobis gareSe.mas mere, rac dafiqsirebulia sakvlevi diskursebi, iwyeba maTi analizi.diskursebis interpretaciisas da SedarebiTi analizisas unda gaviTvaliswinoTis, Tu rogor iyo Catarebuli kvleva da ra mniSvnelobas aniWebdnenrespondentebi ama Tu im gamonaTqvams, rogor miawerdnen maT ama Tu im qulas.kidev erTxel SegaxsenebT, rom Cveulebrivi sociologiuri gamokiTxvisgangansxvavebiT, am SemTxvevaSi respondentebi TiToeul gamonaTqvams sxvagamonaTqvamebisgan damoukideblad ki ar afasebdnen, aramed axarisxebdnen maTerTmaneTTan mimarTebaSi. amitom, faqtorebis dasaxasiaTeblad sakmarisi araa,ubralod davakvirdeT im gamonaTqvamebs, romlebsac mieniWa yvelaze metimniSvneloba (absoluturi mniSvnelobiT, anu _6, _5 da +6, +5), da CavTvaloT,rom isini sakmarisia faqtoris dasaxasiaTeblad. Cven aseve unda mivaqcioTyuradReba reaqcias sxva gamonaTqvamebze da, agreTve, sxvaobas faqtorebs Soris,Tundac is SedarebiT susti aqcentebiT iyos dafiqsirebuli. ase, magaliTad, me-3faqtorisTvis 50-e gamonaTqvami “CvenTvis amJamad, am etapze yvelaze kargiadiqtatura. . . “ mxolod sustad dadebiTia (+1), magram imis gaTvaliswinebiT, romsxva faqtorebi am gamonaTqvams mkveTrad uaryofiT Sefasebas aZlevs (_5), espasuxi sagulisxmo in<strong>for</strong>macias iZleva mesame diskursis Taviseburebis Sesaxeb.aseve gasaTvaliswinebelia, rom TiTqmis yvela gamonaTqvami, romelic Cvenspolitikur vels Seadgens, orazrovania da xSirad samazrovanic. sxvagvarad,,respondentis mier ama Tu im frazisTvis —6-dan +6-mde qulis miniWeba xSirSemTxvevaSi ar iZleva saSualebas gavigoT, ras gulisxmobs respondenti. amisTvissaWiroa, kvlevis meTodikidan gamomdinare, Sefasdes ara calkeuli gamonaTqvami,aramed es gamonaTqvami sxva pasuxebis fonze. amis gaTvaliswinebiTac ki,obieqturad dafiqsirebuli diskursebis interpretacia subieqturobisgarkveul xarisxs mainc Seicavs da didadaa damokidebuli imazec, Tu ra codnagagvaCnia zogadad saqarTvelos mdgomareobisa da masSi ganviTarebulimovlenebis Sesaxeb. is faqti, rom winamdebare kvlevis avtorebi saqarTvelosmkvidrni da politikuri procesebis monawileebic arian, dadebiTi da uaryofiTimomentebis Semcvelia. dadebiT mxares warmoadgens is garemoeba, rom miRebulimonacemebi gaiazreboda im konteqstSi, romelsac qmnis Cveni codnasaqarTvelosa da masSi arsebuli procesebisa da dapirispirebebis Sesaxeb;mniSvnelovan moments warmodgenda imis codnac, Tu ra konteqstSi Cndeboda esaTu is frazebi sadiskusio jgufebis Catarebisas. uaryofiT mxared SeiZlebamiviCnioT is garemoeba, rom Cven _ avtorebi, rogorc procesis monawileni,TavisTavad ukve romelime diskursSi vimyofebiT. nebismier adamians sakuTaridiskursi yvelaze naTel ferebSi esaxeba, sxvisa ki ufro kritikuli da zogjerantagonisturi ganxilvis sagani xdeba. Cven vecadeT, obieqturebi vyofilviyaviTyvela diskursis mimarT, magram ar uarvyofT garkveuli aqcentebis gadatanisSesaZleblobas sxva poziciis mqone mkiTxvelis mxridan. fenomenologiurimidgoma, romlis CarCoebSic gakeTda es kvleva, aRiarebs sakuTar meTodSi33