me Cems miTosur samyaroSi avidgi fexi
me Cems miTosur samyaroSi avidgi fexi
me Cems miTosur samyaroSi avidgi fexi
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
8 Targmani<br />
auli darRo-vedeno, rezidencia<br />
Samilisa, erTob miwieri da mdabiuri<br />
Canda. auli gawoliliyo amaRlebul<br />
zeganze _ myari xis galavnisa da<br />
Txrils miRma. asawev xis xidze daxvdaT<br />
amxedrebul miuridTa jgufi,<br />
ro<strong>me</strong>lsac win mouZRoda xanSesuli<br />
naibi, Zalze gamxdari saxe da grZeli,<br />
<strong>me</strong>Cxeri wveri rom hqonda.<br />
`kajio hqvia, imamis xazinadaria~,<br />
Tqva keTilmosurne molam, tyveqalebs<br />
TiTqos warudginao. da qalbatonebi<br />
Tavis dakvriT miesalmnen Samilis<br />
xazinadars.<br />
zoias TvalSi moxvda, rom am aulSi<br />
yvela nageboba xisa iyo. yvelgan _ xis<br />
saxlebi da xis kedlebi. irgvliv ki mimofantuliyo<br />
erTmaneTs gamijnuli<br />
baRebi da saxnav-saTesi. ganieri quCa<br />
xis karibWidan wagiyvanda Samilis seralis<br />
kedlebisaken, aulis SuagulSi<br />
rom iyo aRmarTuli da iqaurobas <strong>me</strong>didurad<br />
gadmohyurebda. cxenebi Sea-<br />
Wenes ezoSi, sadac kedlis mTel sigrZeze<br />
moCanda daxuruli SuSabandebi.<br />
aq mudmivad binadrobda orasi<br />
rCeuli miuridi. yvelafers asketizmis<br />
daRi esva. kedlebi ar iyo morTulmokazmuli;<br />
xis svetebi, SuSabands rom<br />
amagrebdnen, aseve ubralod gamoiyurebodnen<br />
da mkacri moxazuloba<br />
hqondaT. damxvdurni ki erTianad Sav<br />
samoselSi iyvnen gamowyobilni. zoias<br />
gonebaSi gauelva, mxiaruleba da laRoba<br />
aq fexsac ver Semoadgamso.<br />
magram imave wuTas mTeli misi yuradReba<br />
miipyro <strong>me</strong>ore, Sida kedelma<br />
vrceli ezos SuagulSi, ro<strong>me</strong>lic gars<br />
ertymoda sakuTriv serals _ Samilisa<br />
da misi ojaxis sacxovrebels. momcro<br />
aivanze, mTavari Sesasvlelis<br />
marjvniv, zoiam SeniSna kacis figura<br />
_ Tu es iyo xilva Tovlisa da cecxlisa?<br />
idga da ezos gadmohyurebda.<br />
goliaTs hgavda Tavisi wowola, TeTri<br />
dolbandiTa da CamoSvebuli, TeTri<br />
ferisave mosasxamiT. xolo misi wi-<br />
Turi wveri gamoCnda rogorc cecxlmokidebuli<br />
buCqi samoselis TovliviT<br />
TeTri siwmindeSi.<br />
`oh, R<strong>me</strong>rTo Cemo~, warmoTqva zoiam<br />
mowiwebuli CurCuliT, `es xom TviT<br />
monstri unda iyos!~<br />
kneina ana axlomxedveli iyo da<br />
mkafiod ver gaarCia, kneina barbarem<br />
ki mzera daZaba, raTa kargad Seexeda,<br />
magram verc erTi da verc <strong>me</strong>ore ver<br />
daakvirdebodnen Samilis nakvTebs,<br />
radgan didi karibWe bolos da bolos<br />
gaiRo da maT uTxres, SigniT SediTo.<br />
amasobaSi Samili ukve gamqraliyo<br />
Tvalsawieridan.<br />
keTilmosurne mola da sxvebic gareT<br />
darCnen. martooden xazinadarma<br />
kajiom, qalebTan erTad, SeaWena cxeni<br />
Sida savaneSi. tyveebma Tavi amoyves<br />
SemoRobil sivrceSi, ro<strong>me</strong>lsac xis<br />
kedeli gamohyofda ezosgan. aTiode<br />
gogo maSinve Semoexvia tyve-qalebs,<br />
Svelodnen cxenidan CamoqveiTebisas<br />
da zrdilobiani JestebiT, mdabali<br />
Tavis dakvriT gzas uCvenebdnen.<br />
Seabijes Sida ezoSi, ro<strong>me</strong>lic warmoadgenda<br />
gare ezos momcro asls _<br />
daxuruli SuSabandebiTa da<br />
kedlebiT. ezos Soreul kuTxeSi idga<br />
patara saxli, aseve garSemortymuli<br />
daxuruli SuSabandiT. zoiam male Seityo,<br />
rom es iyo saxli, sadac cxovrobda<br />
Samili. `rogorc kolofi<br />
moTavsebuli kolofSi, ro<strong>me</strong>lic<br />
Tavis mxriv kolofSia moTavsebuli~,<br />
CaiCurCula frangulad da bavSvebi<br />
gaacina.<br />
oTaxi, sadac sabolood Seiyvanes<br />
isini, iyo bneli da viwro. mogvianebiT<br />
zoiam gulmodgined gazoma oTaxi da<br />
gamoacxada: `ocdaeqvsi nabiji<br />
Tor<strong>me</strong>tze~. maTi axali bina emijneboda<br />
xis kedels da seralis sxva oTaxebiviT<br />
gadioda SuSabandSi. oTaxis<br />
mozrdili nawili eWira Ria buxars,<br />
karsa da pawia sark<strong>me</strong>ls Soris rom iyo<br />
amoyvanili. iatakze efina TeTri qeCa<br />
da adgilobriv nawarmi momcro xali-<br />
Cebi. rodesac oTaxSi Sevidnen, yvelam<br />
sixaruliT Sehyvira.<br />
kedlebidan gamoSveril Taroebze<br />
ewyo saCuqrebi, Tavad daviT WavWavaZesa<br />
da saSas rom gamoegzavnaT: leibebi,<br />
baliSebi, sabnebi, pirsaxocebi da<br />
saponi; samovari, Cais WurWeli, Tef-<br />
Sebi, dana-Cangali da kovzebi; kabebi,<br />
windebi, fexsac<strong>me</strong>li, sacvlebi; savar-<br />
pavle WavWavaZe<br />
literaturuli literaturuli gazeTi<br />
gazeTi<br />
Samili da kneinebi<br />
frag<strong>me</strong>nti romanidan `mTebi alahisa~<br />
poet aleqsandre WavWavaZisa da qarTl-kaxeTis ukanaskneli <strong>me</strong>fis giorgi<br />
XII-is SvilTaSvili _ pavle WavWavaZe (1899-1971), dabadebuli da gazrdili<br />
sankt-peterburgSi, 1917 wlis Semodgomaze oqtombris revolucias gaeqca,<br />
ruseTidan gadaixvewa da dasaxlda jer inglisSi, <strong>me</strong>re _ SeerTebul Stateb-<br />
Si. `wiTeli jvris~ a<strong>me</strong>rikul organizaciaSi xangrZlivi moRvaweobis Semdeg<br />
mwerlobas mohkida xeli.<br />
pavle WavWavaZis kalams, sxva nawarmoebebTan erTad, ekuTvnis inglisur<br />
enaze dawerili romani `mTebi alahisa~ (1952), sadac aRwerilia winandlel<br />
tyveTa Tavgadasavali dRidan gatacebisa (1895 wlis 4 ivlisi) vidre 1855 wlis<br />
10 martamde, rodesac moxerxda maTi ganTavisufleba Samilis tyveobidan.<br />
cxlebi, jagrisebi, Tmis samagrebi da<br />
sarkeebi. kuTxeSi ki Tavs iwonebda pawia<br />
TuTiis abazana. yvelaferi mondo<strong>me</strong>biT<br />
iyo SerCeuli. Wilis Sliapebs<br />
hqondaT mogrZo, muqi feris pirbadeni.<br />
mTel saxeze CamouSvebdi da amgvarad<br />
daemorCilebodi gamtacebelTa<br />
adaT-wesebs.<br />
xalisiani SeZaxilebiT xan erT<br />
nivTs stacebdnen xels, xanac _ <strong>me</strong>ores.<br />
erTmaneTs exveodnen aRtacebulni.<br />
`pirveli, rac mWirdeboda~,<br />
daiyvira zoiam, `es aris qaTibi!~<br />
miagno nivTebs, mis saxelze rom iyo<br />
daniSnuli da ramdeni<strong>me</strong> wuTSi<br />
saucxood gamoewyo: muqi nacrisferi<br />
kaba grZeli qvedataniT, patara Savi<br />
manJetebiTa da Savi ferisve sayelo-<br />
Ti.<br />
bavSvebis kmayofilebas xom sazRvari<br />
ar hqonda!<br />
uceb kneina anam mkacrad mimarTa<br />
zoias:<br />
`i<strong>me</strong>di maqvs, axla Tmas gaizrdi.<br />
Tqveni asakis qals namdvilad ar Seefereba<br />
mokle Tma~.<br />
`<strong>me</strong>smis, qalbatono! magram, <strong>me</strong> mgoni,<br />
ufro iolia, Tqven SeikriWoT Tma;<br />
ai, davatoloT erTmaneTs kisrebi da<br />
naxavT, marTali Tu ara var~.<br />
`momwydi Tavidan, Se eSmakis fexo!~<br />
_ kneina anam gaicina da xeli hkra<br />
zoias. frangi qali ki gaocebam Seipyro<br />
imis gamo, rogor Seicvala misi<br />
urTierToba kneinasTan. gaifiqra:<br />
`aseTi sityvebi, Tanac amgvari kilo-<br />
Ti, rom <strong>me</strong>Tqva misTvis am ramdeni<strong>me</strong><br />
kviris winaT, albaT, gamaqrobda~.<br />
garedan gaurkveveli butbuti<br />
moesma da mimoixeda. qalebs Tavi moeyaraT<br />
SuSabandSi, Cacucquliyvnen da<br />
karis WuWrutanidan iWvritebodnen<br />
oTaxSi; xolo erTi maTgani, maRali da<br />
Camosxmuli tanis qali, ocdaaTi wlisa<br />
rom iqneboda, zRurblze idga da<br />
Tavs ukravda tyveebs. mas ecva grZeli<br />
TeTri perangi, welSi gadatkecili<br />
rom iyo da eSveboda muxls qvemoT<br />
gamoberil TeTri feris Sarvalze,<br />
ro<strong>me</strong>lic mWidrod mitmasnoda wvivebs.<br />
misi Tavsafari erTgvarad waagavda<br />
mandils, qarTvel qalebs rom exuraT<br />
Tavze, magram grZeli Cadri, ro<strong>me</strong>lsac<br />
moixvevda, roca inebebda, Sekerili<br />
iyo TeTri selisgan _nacvlad<br />
tiulisa.<br />
`<strong>me</strong> SuaneTi var, imamis coli~, Tqva<br />
qalma rusulad, `ara, ufrosi coli<br />
ara var, deda rom iyo misi Svilebisa.<br />
igi ramdeni<strong>me</strong> wlis winaT moukvda,<br />
alahma mSvidobaSi amyofos misi suli~,<br />
odnav SeWoWmanda da <strong>me</strong>re dasZina: `<strong>me</strong><br />
so<strong>me</strong>xi var, oRond ruseTSi dabadebuli.<br />
ai amitomac aris, rom rusuli<br />
vici~, da kvlav wuTieri WoWmanis Semdeg:<br />
`<strong>me</strong>c tyve viyavi... odesRac~.<br />
kneinebi da zoia wamodgnen misasal<strong>me</strong>blad<br />
da roca isev mokalaTdnen<br />
iatakze, SuaneTma mimoixeda oTax-<br />
Si. mis mixra-moxras da Jestebs hqonda<br />
bunebrivi da kargad morgebuli<br />
keTilganwyoba tyveebis mimarT, magram<br />
mis Rimilsa da xmis kiloSi iyo raRac<br />
naZaladevi, TiTqmis xelovnuri,<br />
TiTqos yovel sityvas winaswar swonida.<br />
`mjera, rom Tqveni nivTebidan<br />
araferi dakargula~, Tqva man bolos,<br />
`kidev ra<strong>me</strong> xom ar gWirdebaT?~<br />
kneina anam amcno Tavisi wuxili im<br />
Cvilis gamo, ro<strong>me</strong>lsac ZuZu awova da<br />
gaumxila, rZe ratomRac damiSrao.<br />
SuaneTs gaeRima: `etyoba, alahs<br />
gamougzavnia eg Cvili CvenTvis. xazinadar<br />
kajios hyavs daqvrivebuli rZali,<br />
ro<strong>me</strong>lic masTan cxovrobs. ramdeni<strong>me</strong><br />
dRe iqneba, rac bavSvi moukvda.<br />
darwmunebuli var, rom uars ar ityvis,<br />
ZuZu awovos Cvils. davelaparakebi<br />
amaze~.<br />
gamxdar, patara glexis gogos yvirili<br />
aRmoxda imis gafiqrebaze, rom<br />
danarCen tyveebs CamoSordeboda. SuaneTi<br />
miubrunda mas da uTxra:<br />
`nu geSinia gogoni, kajio aqve cxovrobs,<br />
ager, kuTxis koSkSi~. da xeli<br />
gaiSvira didi karibWis mimarTulebiT.<br />
<strong>me</strong>re viRacas aniSna da orma msaxurma<br />
didi langriT Semoitana sauz<strong>me</strong><br />
_ Cai, Tafli, yveli, didi puri da,<br />
kneinebis gasaogneblad, didi kolofi<br />
tkbileulisa mosie toles maRaziidan.<br />
zoias naRvlianad gaeRima am kolofis<br />
danaxvaze.<br />
bavSvebma tkbileuli rom dainaxes,<br />
sixaruliT pirdapir gagiJdnen. samive<br />
pataram xeli Cahyo kolofSi, eZebdnen<br />
yvelaze sayvarel nugbars. da Tamarma,<br />
roca Tavisi arCeuliT Caitkbaruna<br />
piri, cekva-cekviT dauara<br />
oTaxs.<br />
sufTa, zariviT wkriala sicili<br />
moedo kedlebs. zemoT rom aixeda,<br />
zoiam dainaxa gogo, ro<strong>me</strong>lic<br />
daxrili idga karTan. es iyo sandomiani<br />
qmnileba, ro<strong>me</strong>lsac hqonda pawia<br />
da odnav paWua cxviri; TeTri, mwyobrad<br />
Cawyobili kbilebi; xasxasa wiTeli<br />
tuCebi da didroni, nacrisferi<br />
Tvalebi. mas ecva SuaneTiviT, oRond<br />
misi grZeli qvedatani iyo cisferi da<br />
Sarvali ki _ wiTeli. SuaneTi mobrunda<br />
da kneinebs warudgina igi:<br />
`es amineTia, imamis umrwe<strong>me</strong>si<br />
coli~.<br />
ver daijeres, rom es gogo, jer<br />
kidev ymawvilqali, Samilis coli iyo.<br />
zoiam sibraluliT Sexeda, rodesac<br />
amineTma win gadmodga nabiji da mdablad<br />
daukra Tavi kneinebs. <strong>me</strong>re isev<br />
daikava uwindeli adgili karTan.<br />
ezos gahyurebda, magram zoias Tvals<br />
ar gamohparvia, rom amineTi gulisyuriT<br />
us<strong>me</strong>nda yovel sityvas, ro<strong>me</strong>lsac<br />
oTaxSi ityodnen.<br />
`Cven didad vafasebT Tqvens<br />
gulisxmierebas~, uTxra kneina anam<br />
SuaneTs, `magram, samwuxarod, saCivaric<br />
unda mogaxsenoT. Cveni <strong>me</strong>gobari<br />
zoia diuvali bewvze gadaurCa<br />
sikvdils im sisastikis, marTlac avkacuri<br />
sisastikis gamo, erTma Tqvenma<br />
miuridma, haji-xerieTma rom gamoiCina~.<br />
kneina anam dawvrilebiT uambo SuaneTs,<br />
rogor iqceoda haji-xerieTi,<br />
dawyebuli pirveli Ramidan, tyeSi rom<br />
gaaTies da damTavrebuli Smaguri epizodiT,<br />
mTis qedze rom gaTamaSda.<br />
SuaneTma warbebi aprixa. `Tqven<br />
Zalian maocebT! haji-xerieTi<br />
ganTqmulia, rogorc uaRresad<br />
RvTismosavi muslimi da upatiosnesi<br />
kaci. Tavis sicocxleSi mxolod erTxel<br />
Seuyvarda qali. colad iTxova,<br />
magram im sacodavs Tur<strong>me</strong> misi umcrosi<br />
Zma hyvarebia. ra unda eRona, aiRo<br />
da maRali kldidan Zirs gadaeSva,<br />
Tavis mokvla amjobina usiyvarulo<br />
col-qmrobas. haji-xerieTis Zma ki<br />
male daiRupa brZolaSi. haji-xerieTs<br />
im droidan qalisTvis erTxelac ar<br />
Seuxedavs!~<br />
anazdad amineTi win gadmoixara da<br />
kopebSekruli borZikiT alaparakda<br />
25 ivnisi - 8 ivlisi 2010<br />
rusulad, oRond erTob damajerebeli<br />
kilo hqonda:<br />
`haji-xerieTi ar aris kaikaci!<br />
dReniadag CasCiCinebs yazi-mahomas:<br />
saomrad wadio!~<br />
SuaneTma gaicina da zoias moeCvena,<br />
rom sicili xelovnuri iyo.<br />
`yurs nu daugdebT amineTs. magas<br />
yvela sZuls, vinc ki yazi-mahomas<br />
dauaxlovdeba~.<br />
amis gagonebaze amineTs saxe wamou-<br />
Warxlda da gareT gavarda, Tanac braziani<br />
mzera esrola imamis ufros<br />
cols.<br />
SuaneTi wamodga gamosamSvidobeblad.<br />
`<strong>me</strong> dampirdnen, rom Cemi moaxleebi<br />
aq damxvdebodnen~, Tqva kneina anam,<br />
`sad arian?~<br />
`aq arian, darRo-vedenoSi. seral-<br />
Si oTaxebi ar gveyo, magram darwmunebuli<br />
brZandebodeT, rom maT movlapatronobas<br />
ar moakleben~.<br />
`minda, rom axlave vnaxo isini!~<br />
`ro<strong>me</strong>li<strong>me</strong> ZiZa gagzavneT. Tqveni<br />
wodebis qali ar SeiZleba gamoCndes<br />
seralis gareT~.<br />
es sakiTxi samudamod gadaiWra da<br />
zoiam Tqva, Tuki vin<strong>me</strong> unda wavides, <strong>me</strong><br />
wavalo. da wuTieri yoymanis Semdeg<br />
SuaneTi daTanxmda.<br />
zoiam Tavisi axali Sliapa daixura<br />
da Cadri Camoifara. kneinebs sicili<br />
autydaT. SuaneTma ki gaocebiT<br />
Sexeda.<br />
saaTis <strong>me</strong>oTxedi rom gavida, zoia<br />
kvlav mihyveboda keTilmosurne molas.<br />
gadaWres didi gare ezo, gavidnen<br />
ganier, mTavar quCaze da gzas gaudgnen.<br />
<strong>me</strong>re Cauxvies marcxniv, Zalze<br />
viwro CixSi, sadac xis totebi moxdenilad<br />
gadmokidebuliyvnen kedlebze.<br />
zoias gaeRima. gamvlel-gamomvlelTa<br />
eldanacemi mzera gulianad<br />
arTobda, magram roca kuTxeSi Seuxvies<br />
da moedanze gavidnen, Rimili tu-<br />
Cebze Seeyina.<br />
moednis <strong>me</strong>ore boloSi moCanda Savad<br />
pirdabCenili ormo. `oh, R<strong>me</strong>rTo<br />
Cemo! es saSinelebani yvelgan hqoniaT~,<br />
CaiCurCula da sxva mxares gaixeda.<br />
ramdenadac SeeZlo, mietmasna<br />
keTilmosurne molas.<br />
am moedanze idga saxli, sadac daebinavebinaT<br />
winandleli msaxurni. momdevno<br />
naxevari saaTis ganmavlobaSi<br />
zoia elaparakeboda qalebs, ro<strong>me</strong>lTac,<br />
Cans, araferi hqondaT sawuwuno.<br />
zoias gadaaviwyda pirdabCenili<br />
ormo, magram kvlav gareT rom gavidnen,<br />
Secbunebuli erT adgilze gaqvavda,<br />
TiTqos miajaWveso. guli saSinlad<br />
ucemda.<br />
moedani gadaWra sazeimo procesiam.<br />
mas saTaveSi edga kaci, ro<strong>me</strong>lic<br />
grZel kibes moaTrevda.<br />
axalgazrda qali mohyavdaT. igi<br />
mZi<strong>me</strong>d moabijebda da pirisaxe miugavda<br />
TeTr, tragikul niRabs.<br />
zoia mklavSi CaeWida keTilmosurne<br />
molas. man ki mkveTri moZraobiT<br />
moiSora.<br />
`arasodes Seexo mamakacs!~ Tqva<br />
uk<strong>me</strong>xad da TiTebiT Seiwminda mklavi,<br />
TiTqos dausvareso. `axla ki wadi!~<br />
magram zoia raRacam gaaSeSa,<br />
TiTqos fesvi miwaSi gaidgao. `ratom,<br />
ratom?~ misustebuli i<strong>me</strong>orebda da<br />
xels iSverda braldebuli qalisaken.<br />
`eg qali damnaSavea. Tavisi qmari<br />
mokla~.<br />
zoia ver acnobierebda am qalis<br />
danaSauls. aqamde arasodes mosvlia<br />
TavSi, rom SeeZloT qalis Cagdeba saz