30.01.2013 Views

tariel Wanturia vikileqsi andro buaCiZe gamoRviZeba laSa ...

tariel Wanturia vikileqsi andro buaCiZe gamoRviZeba laSa ...

tariel Wanturia vikileqsi andro buaCiZe gamoRviZeba laSa ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

12 agvisto - 1 seqtemberi 2011<br />

siaTi, muxlis Zala da rac mTavaria,<br />

pirveladaa mTaSi. ver waviyvan mwvervalze.<br />

movaxsene levan maswavlebels, rom<br />

alioSa sastiki winaaRmdegia Tqveni<br />

mwvervalze wayvanis-meTqi.<br />

_ uTxar mag jafariZes, rom muxlic<br />

miWris da Zalac merCis, rogorc meteo-sadguramde<br />

amovedi marto, ise<br />

Tqvens nakvalevs gamovyvebi da mwvervalze<br />

mainc aval.<br />

Ramis 4 saaTia. vdgebiT da vemzadebiT<br />

mwvervalis dasalaSqrad, levan maswavlebeli<br />

ukve mzadaa.<br />

isev alioSa jafariZes vTxov, vexvewebi,<br />

waviyvanoT levani, Torem mtkice<br />

gadawyvetileba aqvs, Cvens nakvalevs<br />

gamoyves da rame rom daemarTos, xom<br />

sircxvils vWamT. alioSas, romelmac<br />

gulmosvla ar icoda da naCqarevi<br />

gadawyvetilebis miReba ar sCveoda,<br />

odnav wyeniT miTxra:<br />

_ Caibi bawarSi Seni maswavlebeli,<br />

Tvali da yuri ar moacilo!..<br />

gavudeqiT gzas. Cavibi maswavlebeli<br />

TokSi da Cem win gavuSvi, Tvali rom<br />

medevnebina misi moZraobisTvis, Tan<br />

vuxsnidi mTaSi moZraobis wesebs, werayinis<br />

xmarebas da sxva...<br />

mwvervalis mudmiv yinulian-Tovlian<br />

ferdobs mivyvebiT sul maRlamaRla.<br />

`xevis patarZalic~ ufro da<br />

ufro lamazdeba da gviaxlovdeba. Tu<br />

TviT mwvervalis umaRlesi wertili<br />

moZrav RrublebSia xSirad Cafluli,<br />

Cvens zurgs ukan, Tvalis momWreli,<br />

qaTqaTa TovliT dafaruli uSvelebeli<br />

tafobia, romlis irgvliv jaris<br />

sardlebiviT aRmarTulan mwvervali<br />

orwveri, yazbegis umcrosi Zma, sul<br />

TeTr CoxaSi Semosili, cota moSorebiT<br />

ki ufro miukarebeli, jmuxi, mediduri<br />

gamoxedvis, stumarTmoZule _<br />

jimarai-xoxi. levan maswavlebeli<br />

Sedga, mzera gadaitana zRaprul sanaxaobaze.<br />

alioSas Sevexmaure, xuTwu-<br />

Tiani Sesveneba vTxove. levans esiamovna,<br />

saxegabadruli, gancvifrebuli,<br />

TvalTa mzeras ar aSorebda kavkasionis<br />

qedis ulamazes panoramas:<br />

_ arCil, raze Cadgeboda alioSa<br />

Cems codvaSi da am zRapruli silamazis<br />

unaxavs gamxdida?!<br />

gza ganvagrZeT, mivdivarT sul maRla<br />

da maRla, ca iwmindeba, Rrublebi<br />

dabla eSvebian, unagiraze avdgiT fexi,<br />

odnav daivaka. alioSam dagvasvena. _<br />

erTic SevutioT biWebo, _ SemogvZaxa<br />

da ramdenime wuTSi Tavs moveqeciT<br />

umaRles wertils. 5043 metrze varT.<br />

– vaSa, _ daiZaxa alioSam da erTxmad<br />

biWebmac `vaSa~ davZaxeT. vexveviT,<br />

vkocniT erTmaneTs. levan maswavlebelma<br />

CambujRna Tavis mZlavr mklavebSi da<br />

didxans ar miSvebda. sizmarSi mgonia<br />

Tavi. saRamos yazbegSi varT, visvenebT.<br />

Rames vaTevT sabrala gomiaSvilis<br />

ojaxSi. ar isvenebs levani _ raRacas<br />

iwers ubis wignakSi, fiqrobs xvalindel<br />

dReze. alioSam Seuqo muxlis<br />

simZlavre da enatkbili moubroba. le-<br />

vani eqspediciaSi Cairicxa.<br />

erTi dRe davisveneT yazbegSi.<br />

vemzadebiT xdis xeobidan III jgufis<br />

siZnelis mwvervalis, Sanis (Savanas)<br />

dasalaSqrad~...<br />

dRiurSi grZeldeba Savanaze asvlis<br />

peripetiebis emociuri Txroba,<br />

magram Cven aq vwyvetT, radgan dainteresebul<br />

mkiTxvels levan goTuas<br />

narkvevi `xdedaleulni~ SeuZlia moiZios<br />

da mwverval Sanis dalaSqvris mxatvrul-dokumentur<br />

versias ukve<br />

didi mwerlis dRiuriT gaecnos.<br />

Cven mxolod gvsurda mTamsvlelis<br />

aqamde ucnobi masala mogvewodebina<br />

TqvenTvis da gveCvenebina, rogor<br />

gadaixada gulTbili da mosiyvarule<br />

maswavleblis amagi madlierma, swori<br />

da sufTa cxovrebiseuli gziT mavalma<br />

moswavlem. vfiqrob, arCil Rudu-<br />

Sauris dRiurma qarTveli klasikosis<br />

natura kidev erTi umSvenieresi kuTxiT<br />

warmogvidgina.<br />

Tavis mxriv, arc batoni levani<br />

darCenia valSi Segirds. man Tavisi<br />

ubadlo kalmiT ase ukvdavyo mTasvlis<br />

instruqtori, misi gzamkvlevi da<br />

Tokis mewyvile:<br />

`vwevar lodze cecxlis piras, xan<br />

zecas Sevcqeri, xan TavaSlil kocons.<br />

karvebi gaSlilia. Ramec uCumrad<br />

Camowva. cecxlze Caidani CifCifebs.<br />

koconis irgliv Tavmoyril mTamsvlelebs<br />

ruli dastrialebs.<br />

mTaSi cecxlma barze ufro<br />

gancxromis mogvra icis.<br />

_ vinc qvazea, zRapari Tqvas!<br />

es me Semexeba. vici vincaa – arCil<br />

RuduSauri (mTasvlis instruqtori)<br />

_ odesRac Cemi mowafe, axla damewia<br />

da mTasvlaSi maswavleblobasac gamiwevs~...<br />

`alioSam Toki welze Seiba da<br />

kerps Seaxoxda. arCili damcvelad<br />

daudga da Toks nel-nela uSvebs kldeze<br />

daxveuls~... `Tok-Cabmulni<br />

CavyeviT yinvars. win xan alioSaa, xan<br />

arCili. vaWedebT terfebs. wriapebs<br />

wkriali gaaqvT. vcdilobT erT nakvalevSi<br />

siaruls~...<br />

ai, maradiuli kiTxvis pasuxic: zviadi<br />

da `farcxala~ mTebis dalaxvis<br />

garda, mTamsvleloba swored `erT nakvalevSi~<br />

Camdgar im adamianTa erTobaa,<br />

sifxizliTa da siyvaruliT rom<br />

unda ucqerdes Tanamgzavrs, safrTxis<br />

dros misi damcveli Toki mTeli<br />

ZaliT mozidos da sicocxle sikvdilze<br />

azeimos.<br />

kacobis am umaRles, `yvela sxva<br />

mwvervalze umkacres~ mwvervals ki<br />

dRemde Rirseulad atyvia levan go-<br />

Tuasa da arCil RuduSauris mtkice<br />

nafexurebi!..<br />

P.S. madlobas vuxdi mTamsvlel ar-<br />

Cil RuduSauris SviliSvils, babuis<br />

sexnias da misi gzis Rirseul gamgr-<br />

Zelebels, umcros arCil RuduSaurs,<br />

ndobisa da masalis mowodebisaTvis.<br />

literaturuli literaturuli gazeTi gazeTi<br />

mogoneba<br />

moamzada sofio jafariZem<br />

15<br />

`netav Cems gamomcemels<br />

qaRaldis mosvlam Seugvianos<br />

zRviTa Tu xmeliT...~<br />

1962 wels gamomcemloba `nakadulma~ qarTuli prozis Sedevri _ giorgi<br />

leoniZis `natvris xe~ gamosca. maRalmxatvrul novelebad akinZuli yrmobis<br />

mogonebani mweralma Zvirfas dedas miuZRvna. wignis dasawyisSi batoni<br />

giorgi wers:<br />

`xelCqarad momixda am wignis wera, sul ramdenime TveSi!<br />

Rolos uTqvams: netavi Cems patrons aTi wlis unaxavi Zma mouvides, rom<br />

cota kidev vixarSoo!<br />

me vinatrebdi: netav Cems gamomcemels qaRaldis mosvlam Seugvianos zRviTa<br />

Tu xmeliT, rom neba-neba, myudroebiTa da sitkboebiT vwero; raTa Cemi<br />

sityva gavfurCno, gavCarxo, gavakamkamo da ise warvdge mkiTxvelis winaSe,<br />

guliTa wrfeliTa da sityviTa naTeliTa!~.<br />

ratom natrobda mwerali gamomcemlisTvis qaRaldis dagvianebas da<br />

rogor Seiqmna misi `natvris xe~, am ambavs ixsenebs Tavis mogonebebSi arcTu<br />

ise didi xnis winaT Cvengan wasuli SesaniSnavi mTargmneli da literatori,<br />

qarTuli sagamomcemlo saqmis amagdari, qalbatoni nona kalandariSvili.<br />

igi ramdenime aTeuli weli gamomcemloba `nakadulis~ mTavari redaqtori<br />

iyo. gardacvalebamde oriode wliT adre man dawera mogonebani _ `wlebi<br />

da adamianebi~.<br />

qalbatoni nonas Canawerebi gamomcemlobis istorias da TanamSromlebs,<br />

iq gatarebuli wlebs eZRvneba. mogonebaTa furclebze didi adgili aqvs daTmobili<br />

cnobil qarTvel mwerlebsac, visac mWidro urTierToba hqondaT gamomcemloba<br />

`nakadulTan~ _ vaxtang WeliZes, arCil sulakaurs, revaz inaniSvils,<br />

giorgi leoniZes, giorgi SatberaSvils da bevr sxvas.<br />

gvinda, mkiTxvels SevTavazoT aRniSnuli mogonebebis xelnaweridan is<br />

fragmenti, romelic giorgi leoniZes da misi didebuli `natvris xis~ Seqmnas<br />

eZRvneba. es sayuradRebo istoria literaturul wreebsa da giorgi leoniZis<br />

biografebisa da Semoqmedebis mkvlevarTaTTvisn kargadaa cnobili.<br />

vfiqrobT, mwerlis Tanamedrovisa da am ambis uSualo momswris qalbaton<br />

nonas CanawerebSi dafiqsirebuli literaturuli faqti aseve daainteresebs<br />

literaturis moyvarul mkiTxvelTac.<br />

`amave wels (laparakia 1961 welze<br />

_ m.c.) daarsda seriebi `gamoCenil adamianTa<br />

cxovreba~, `norCi Taobis moamageni~<br />

`Tanamedrove qarTuli poeziis<br />

biblioTeka~. am seriis pirvel wignad<br />

gamovida galaktionis `asi leqsi~, Semdeg<br />

mas mohyva giorgi leoniZis, simon<br />

Ciqovanis, alio mircxulavas, irakli<br />

abaSiZis, grigol abaSiZis, aleqsandre<br />

gomiaSvilis, viqtor gabeskirias da<br />

sxvaTa leqsebi.<br />

calkeul gamocemaTagan aRsaniSnavia<br />

mayvala mrevliSvilis sabavSvo<br />

leqsebi, dasuraTebuli Salva cxadaZis<br />

mier, andersenis `gedebis~ Tedo<br />

saxokiaseuli Targmani, krebuli<br />

`izarde, mwvane jejilo~, mixeil Soloxovis<br />

`gatexili yamiri~ da `bedi<br />

kacisa~.<br />

moZlierebul gamomcemlobas Sesa-<br />

Zlebloba mieca cnobil avtorTaTvis<br />

wignebi daekveTa. im drois saukeTeso<br />

gamocemebad mimaCnia akademikos giorgi<br />

meliqiSvilis `rogor ametyveldnen<br />

lursmuli warwerebi~ da giorgi leoniZis<br />

`natvris xe~.<br />

cota ufro vrclad SevCerdebi<br />

giorgi leoniZis `natvris xis~ Seqmnis<br />

istoriaze.<br />

rogorc zemoT mogaxseneT, `Tanamedrove<br />

qarTuli poeziis biblioTekis~<br />

seriis pirvel wignad<br />

galaktionis `asi leqsi~ gamovida.<br />

mcire Sesavali werili am gamocemisaTvis<br />

TviT avtorebs unda daeweraT.<br />

jeri giorgi leoniZis leqsebis<br />

gamocemaze midga da direqtoris<br />

davalebiT me da qeTevan quCukaSvilma<br />

(me mTavari redaqtori gaxldiT, qeTo<br />

– leqsebis redaqtori) baton goglas<br />

vTxoveT, TviTonve daewera am wignisTvis<br />

winasityvaoba. mas uari ar uTqvams,<br />

Sesdgomia weras, magram ise<br />

gautacnia Tavisi bavSvobis mogonebebs,<br />

rom ramdenime Tve werda im<br />

mSvenier novelebs da sul gadaviwyebia<br />

Cveni saTxovari. roca SevaxsenebdiT,<br />

gvpasuxobda: `damaca, qalo, damaca,<br />

vwero~.am wignis winasityvaobaSi<br />

wers kidec: `netav Cems SemkveTs aTi<br />

wlis unaxavi Zma mouvides, an zRviT an<br />

xmeliT, qaRaldma daugvianos, rom<br />

neba-neba vweroo~. rom gavigeT dagvianebis<br />

mizezi, meti aRar Segviwuxebia<br />

batoni giorgi, mis leqsebs winasityvaoba<br />

Cvenve davuwereT da davelodeT<br />

mis mosvlas.<br />

1961 wlis gviani Semodgoma iyo. erT<br />

dRes dagvireka, es wigni Tqven damawerineT<br />

da pirvelad Tqven unda wagi-<br />

kiTxoTo. didxans gvalodina, saRamo<br />

xans movida amayi, zviadi, lamazi, cisferi<br />

Tvalebi keTilad ucinoda.<br />

mTeli gamomcemloba da ramdenime<br />

avtoric mouTmenlad velodiT. batoni<br />

xutas (xuta berulava gamomcemlobis<br />

direqtori iyo 1958-1965 wlebSi _<br />

m.c.) kabineti veRar itevda msurvelebs<br />

da maSindelma poligrafiisa da gamomcemlobis<br />

sammarTvelos ufrosma batonma<br />

boris nanitaSvilma migviwvia<br />

Tavis kabinetSi.<br />

kiTxulobda batoni gogla Tavisi<br />

buxuna xmiT, drodadro Seisvenebda,<br />

suls moiTqvamda.<br />

rom daviSaleT, Tendeboda, qalaqi<br />

ukve iRviZebda. aRaravis axsovda, Tu<br />

saxlSi vinme elodeboda. dedaCems<br />

rogorRac ki Sevatyobine, magram is<br />

Rame quCaSi gaeTenebina.<br />

batoni konstantines (igulisxmeba<br />

konstantine lorTqifaniZe, gamomcemlobis<br />

direqtori 1965-1973 wlebSi _<br />

m.c.) dros iSviaTad modioda xolme gamomcemlobaSi<br />

giorgi leoniZe.<br />

erT dRes mobrZanda, direqtori ar<br />

dauxvda da CemTan Semovida. miTxra:<br />

`qalo, firosmanze poema maqvs, minda<br />

davbeWdo, Tu damibeWdavTo~. raRa<br />

Tqma unda, Sevpirdi ise, rom baton konstantines<br />

pasuxs ar davlodebivar,<br />

dagirekavT-meTqi. es iyo misi ukanaskneli<br />

mosvla gamomcemlobaSi. ukanasknelad<br />

vnaxe batoni giorgi. garegnulad<br />

araferi etyoboda. ra vicodi<br />

maSin, Tu misi dReebi daTvlili iyo~.<br />

moamzada maia cercvaZem

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!