30.01.2013 Views

tariel Wanturia vikileqsi andro buaCiZe gamoRviZeba laSa ...

tariel Wanturia vikileqsi andro buaCiZe gamoRviZeba laSa ...

tariel Wanturia vikileqsi andro buaCiZe gamoRviZeba laSa ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

12 agvisto - 1 seqtemberi 2011<br />

saqarTvelos Svilebi! 26 saukune ise<br />

gavatareT ebrael ZmebTan erTad,<br />

erTxel aranairi teritoriuli pretenzia<br />

ar smenia maTgan aravis! yofila<br />

SemTxveva, avtonomia moeTxovoT?<br />

da ra davaleba mogces dRes aseTi! petriaSvili<br />

Cven _ saqarTvelos<br />

Svilebs _ gaTiSvas gvipirebs, Cveni<br />

erTmaneTTan dapirispireba unda, Cvens<br />

wakidebas cdilobs! TiTqos geneturi<br />

warmomavloba saqarTvelos Svils<br />

uflebas arTmevdes, iyos saqarTvelos<br />

Svili! ase aSkarad da demonstratiulad<br />

qadagebs am borotebas ucxoeTis<br />

specsamsaxurebis mier Semogzavnili<br />

nagavi! _ aseTia Cemi eWvi! mokled, piradad<br />

CemTvis da, darwmunebuli var<br />

bevrisTvis, petriaSvili eWvmitanilia<br />

yvelaze did codvaSi!<br />

saqarTvelos mtrebis, aSkara Tu<br />

faruli mtrebis ganeitraleba aucilebelia!<br />

Cveni sazogadoeba valdebulia,<br />

icodes es!<br />

75 wlis nani bregvaZes, misi saxelovani<br />

iubiles wina dRes, aqilikebs da<br />

lamis moRalated acxadebs! aseve eqceva<br />

buba kikabiZes! arc koka ignatovs<br />

asvenebs saflavSi! _ amoralobis<br />

gakveTils utarebs qveyanas, sadac oci<br />

wlis manZilze orjer ar Camosula!<br />

akaki gagaxsenoT unda _ gvafrTxilebs:<br />

mTavari mteri, yvelaze saSiSi<br />

mteri erTguli mamuliSvilis saxeliT<br />

mosuli mteriao!<br />

davujeroT akakis! davujeroT ilias!<br />

davujeroT iliasa da akakis memkvidreebs!<br />

winaaRmdeg SemTxvevaSi petriaSvilebi<br />

da kompania ise gamogvaclian<br />

xelidan saqarTvelos, azrze mosvlas<br />

ver movaswrebT!<br />

***<br />

karga xania, sakuTari TaviT aseTi<br />

kmayofili ar vyofilvar! _ rodis<br />

gamovicani batoni petriaSvili, ara?<br />

rodis gavSifre, rodis Cavavle, da<br />

rava yvelaferi akeTa imisTvis, rom Cemi<br />

simarTle daedasturebina! mas mere<br />

meoTxedi saukunea!<br />

sxvaTa Soris, isic vici, rogor daasrulebs!<br />

oRond sad _ ver getyviT!<br />

am tipis mawanwalebs, rogorc wesi, ramdenime<br />

patroni yavT!<br />

kamaTi mqonia <strong>tariel</strong> <strong>Wanturia</strong>sTano!<br />

ise sxvaTaSoris ambobs, TiTqo<br />

mas hqonda CemTan kamaTi da ara me _<br />

masTan! mas Cemi saxeli naxsenebi ar<br />

hqonda, roca me mas, sxvebis _ Rirseuli<br />

adamianebis ukeTuri xsenebisaTvis<br />

mTeli Tavisi sigiJeebi Tavze gadavaxie!<br />

ai, amas malavs! me davmalav? _ amdeni<br />

Wkuac ara aqvs! ai, am stiliT,<br />

rogorc Cans, am stiliT unda elaparako<br />

adamians, visTvisac morali,<br />

rogorc aseTi, saerTod ar arsebobs!<br />

me raRa damrCenia! _ mxolod is, rom<br />

bodiSi movuxado mkiTxvels amgvari<br />

stilisTvis...<br />

erTi gafiqreba isic ki gavifiqre,<br />

xom ar avdge da is Zveli, meoTxedi<br />

saukunis winandeli marTali werilebi<br />

Tavidan xom ar davbeWdo-meTqi, magram<br />

mere gadavifiqre, da albaT sworadac<br />

moviqeci! _ nagvis reklama gamovidoda,<br />

es iqneboda da es!<br />

dasaSlelad ganwiruli tandemi<br />

ho, marTla, levan bregaZe cud wre-<br />

Sia moxvedrili!<br />

paskvilantebis tandemi _ doiaSvili,<br />

bregaZe!<br />

RmerTma ise nu gamomasulelos, am<br />

ors Soris tolobis niSani davsva! didia?<br />

pataraa? _ amis garkvevas amJamad<br />

ar vapireb! amjerad imas vityvi mxolod,<br />

rom levan bregaZe Semoqmedia!<br />

rac Seexeba T. doiaSvils, imas SemoqmedebasTan,<br />

mwerlobasTan absoluturad<br />

araferi aqvs saerTo. ase rom,<br />

paskvilantebis am tandems rom mokravs<br />

normaluri adamiani Tvals, pirveli,<br />

rasac igi gaifiqrebs, esaa _ sawyali<br />

l. bregaZe cud wreSia moxvedrili!<br />

jer is vnaxoT, gvarebi rogoraa<br />

dalagebuli: doiaSvili, bregaZe! tandemis<br />

wevrTa amgvari ganlageba gaugebrobaa!<br />

_ jer unda iyos bregaZe, mere<br />

doiaSvili! asea es alfabetiT! asea es<br />

poligrafiis elementuri wesis mixedviT<br />

_ jer unda mokle gvari eweros,<br />

mere _ grZeli! erkman-Satriani gaixseneT!<br />

ilfi da petrovi! da kidev imdeni<br />

tandemi, ramdenic gnebavT! maS, ra<br />

xdeba doiaSvili-bregaZis SemTxveva-<br />

Si! is mxolod, rom doiaSvili _<br />

direqtoria! mbrZanebelia! ufrosia!<br />

beladia! kanonebs is scems! misi sityva<br />

bregaZisTvis kanonia! arada am dros,<br />

rogorc zemoT ukve mogaxseneT, am<br />

oridan Semoqmedi _ erTia, mwerali _<br />

erTia! esaa bregaZe!<br />

riT daimona da daimorCila uaresma<br />

ukeTesi, aramweralma mwerali, uni-<br />

Wom niWieri, me es ar vici da arc mar-<br />

Cielobas vapireb! me is vici mxolod,<br />

rom l. bregaZe cud wreSia moxvedrili.<br />

doiaSvilma da bregaZem grZeli, absurduli<br />

da mosawyeni paskvilebi daweres<br />

Cemze erTadac da calcalkec. rac<br />

calcalkea, isic, cxadia, erTadaa. mec<br />

davwere vrceli da dasabuTebuli pasuxi,<br />

magram mere mivxvdi, mis gamoqveynebas<br />

azri ara aqvs _ amiT mxolod unda<br />

davexmaro yavlgasul paskvilantebs.<br />

marto imis Tqma CavTvale saWirod,<br />

rasac axla kiTxulobs mkiTxveli _<br />

yvelafris miuxedavad, rac damiwera da<br />

makadra l. bregaZem, mkiTxvels vTxov,<br />

es ori avtori erTmaneTSi ar aurios!<br />

_ didia? patara? _ bregaZe Semoqmedia,<br />

literatoria, publicistia, kritikosia,<br />

mTargmnelia! doiaSvili? _<br />

araraobaa! uniWobis gansaxierebaa!<br />

metsac getyviT _ maniakia! grafomania!<br />

sacodavi arsebaa, oRond piradad<br />

man amis Taobaze araferi icis! _ maniakebma<br />

TavianTi maniakobis Sesaxeb<br />

araferi ician! es swored is SemTxvevaa!<br />

ase rom, erTad xelmowerils rom<br />

naxavT am or gvars _ doiaSvili,<br />

bregaZe _ erTmaneTSi ar agerioT!<br />

icodeT, bregaZe _ cud wreSia moxvedrili!<br />

nurc imas damwamebs vinme, TiTqo amas<br />

imitom vwer, mindodes, erTmaneTs wavkido<br />

ori paskvilanti! sul fexebze mkidia,<br />

kargad iqnebian erTmaneTTan Tu<br />

cudad! erTad iqnebian? miT uaresi<br />

bregaZisTvis! aki giTxariT _ cud wre-<br />

Sia moxvedrili!<br />

erTi ramec saTqmelia: levan bregaZes<br />

ori erTmaneTisagan gansxvavebuli<br />

xasiaTis werili aqvs Cemze dawerili!<br />

erTSi _ mesarCleba da paskvilantisagan<br />

micavs, meoreSi _ mTaTxavs da usabuTod<br />

maginebs!<br />

darwmunebuli var _ levan bregaZe<br />

adre Tu gvian usaTuod gaakeTebs saku-<br />

Tar TavSi arCevans! ara mgonia, bolomde<br />

darCes cud wreSi...<br />

maradiuli Sedevri...<br />

ar aris saintereso? _ romelia<br />

muxran maWavarianis yvelaze kargi leqsi:<br />

saba? vaxtang mefis nanadirevi? civi<br />

quCebi peterburRis? midis, midis? vi-<br />

Tarca mtkvari? Sen, sisxlo Cemo?<br />

ara, ra Tqma unda! poezia ar aris<br />

nacionalur umciresobaTa uflebebis<br />

damcveli iuridiuli instituti!<br />

muxran maWavarianis yvelaze kargi<br />

leqsia:<br />

TiTqo damZlia orgulma<br />

da iaraRi amyara,<br />

an TiTqo miwas vabareb<br />

Cems usayvarles amxanags _<br />

es ori dRea, ratomRac<br />

var xasiaTze iseTze...<br />

ise, mizezi rom mkiTxo,<br />

verafers movimizezeb...<br />

ar vici, zustad davwere Tu ara!<br />

faqti erTia _ zepirad davwere! zepirad<br />

vici.<br />

yvela egzistencialisti, aTeistic<br />

da Teistic, yvela kamiu, yvela sartri,<br />

yvela marseli, yvela haidegeri CaTvlida<br />

bednierebad, misi yofiliyo es<br />

erTi bewo Sedevri! ai, amis gamo vTvli<br />

me muxran maWavarians did poetad da<br />

ara imis gamo, aTasnairi xerxiT, saxiT<br />

da formiT rom ucxadebs siyvaruls<br />

saqarTvelos da maRalmxatvrulad<br />

rom amtkicebs, rom saqarTvelo _ kargia,<br />

misi mtrebi _ cudi!<br />

ai, es umizezo sevda, es umizezo dardi,<br />

kacma ar icis, saidan mosuli<br />

tkivili aris gamoTqmuli adekvaturi,<br />

Seucvleli, SesaSuri formiT! es leqsi<br />

araa qarTvelis, es leqsi araa berZnis,<br />

rusis, amerikelis, espanelis... es leqsi<br />

adamianis leqsia _ uklebliv yvelasi!<br />

es msoflio dardia! msoflio gasaWiria!<br />

es adamianis adamianobis dasturia,<br />

misi Tandayolili satanjvelis gamo<br />

Zrwolaa, Tandayolili uimedobis gamo<br />

fiqria, mTeli dedamiwis datirebaa, avi<br />

molodinis gancdaa, gamoTqmuli umSvenieresi<br />

formiT...<br />

am gziT, am esTetikiT unda evlo da<br />

ecxovra muxran maWavarians, da ar unda<br />

goneboda, rom marto saxeliT Tu moixseniebdnen,<br />

karg binebs miscemdnen, karg<br />

samsaxurebs, kargi manqaniT ivlida, es<br />

sakmarisi iqneboda misi gamorCeuli<br />

talantis realizebisTvis... muxranis<br />

didi niWis didi nawili mis adamianur<br />

sisusteebs Seewira _ ver moxda am ni-<br />

Wis sasurveli masStabiT realizeba!<br />

literaturuli literaturuli gazeTi gazeTi<br />

Canawerebi<br />

awi am saqmes verc mTawmindis panTeoni<br />

uSvelis, verc saqmeSi Cauxedavi mkiTxvelebis<br />

taSi, ovacia da gamosarCleba<br />

_ misi wigni da cxovrebis wesi sinanulis<br />

grZnobas gauCens yvela moazrovne<br />

mkiTxvels, yovel WeSmarit inteleqtuals.<br />

es striqonebi ar iwereba muxranisTvis!<br />

es striqonebi momavali<br />

saqarTvelos momavali muxranebisTvis<br />

iwereba _ isini ase cudad ar unda<br />

moeqcnen sakuTar did niWs, da pirveli,<br />

rac unda gaakeTon _ ebrZolon<br />

sakuTar TavSi sicocxles daxarbebul<br />

obivatels...<br />

me vici, cudi adamianebi cud daskvnas<br />

gamoitanen iqedan, rac waikiTxes! me<br />

amis ar meSinia _ me kargi adamianebis<br />

imediT var! imave muxran maWavarianis<br />

imediT! _ mas SeuZlia yvelafer amis<br />

gageba! meCveneba _ misi ucnauri sikvdilis<br />

mizezic sinanuli iyo _ isic im<br />

umizezo, auxsnelma, maradiulma dardma<br />

mokla, romlisadmic misi ucnauri,<br />

maradiuli Sedevria miZRvnili...<br />

gikvirs kacs: muxranma es leqsi an-<br />

TologiaSi ar Seitana...<br />

P.S. muxran maWavarians maradiuli<br />

Sedevri sxvaca aqvs. amaze sxva dros...<br />

***<br />

sabWoTa kavSiris daSlis oci wlis<br />

Tavze mainc imis Tqma gvixdeba, rom<br />

poeziis sabWoTa kavSiri jer bolomde<br />

ar dangreula, iseve, rogorc poeziis<br />

dasavluri modeli jer bolomde ar<br />

aSenebula! ise, am ukanasknelSi cudi<br />

araferia, kacma rom Tqvas! dasavluri<br />

dedaqalaqebidan Camotanili da samSoblosTvis<br />

premiebad SemosaRebuli sigelebi<br />

veRaravis atyuebs, patronebis<br />

garda!<br />

***<br />

nobeli sWirdeba imas, visac nobeli<br />

ar ekuTvnis! aba, visac ekuTvnis, imas<br />

rad unda nobeli! _ rad unda nobeli<br />

fermis, bors, borns, hemingueis,<br />

folkners, pasternaks...<br />

vaJas rom zogierTi Cveni Tanamemamulis<br />

marifaTi hqonoda, qe gaxdeboda<br />

albaT nobelianti _ aTas cxraas pirvel<br />

wels gaica pirveli nobeli! kidev<br />

14 weli rom eCaliCa vaJas misi zogier-<br />

Ti Tanamemamulis stiliT, naRdad<br />

gaigebdnen bolos da bolos, siuli<br />

prudomisxelas lobioSi wiwakas rom<br />

agdebda fSaveli geniosi! Tumca ra<br />

Wirad undoda nobeli! _ nobeli<br />

sWirdebaT imaT, visac igi ar ekuTvnis!<br />

***<br />

rogor unda moaxdino arif mkiTxvelze<br />

damTrgunveli STabeWdileba<br />

leqsiT dRes, roca arc sWirdeba xalxs<br />

leqsi da arc ukvirs! martivi xerxi<br />

arsebobs saamisod: erTi striqoni _<br />

inglisurad, erTi _ frangulad, erTi<br />

_ espanurad, erTi _ germanulad! sqolioSi<br />

am striqonebis qarTul Tagmansac<br />

daurTavT leqss! ase ufro Wkviani<br />

Canxar arifi mkiTxvelis TvalSi,<br />

ufro nakiTxi, ufro dinji, ufro darbaiseli!<br />

Tu ase gaagrZeleb, Sors waxval!<br />

amerikamdec mixval! oRond ufro<br />

Sors aRar ginda, post. post. post.<br />

post. post. poeto! am saqmes rom mor-<br />

Cebi, erTi dautatane da oqrosfrad<br />

mobrWyviale, metalis mZime jaWviani,<br />

Wrela-Wrula jinjilebiani poetebi<br />

gaaRadave! ase!<br />

koCoba<br />

koCoba _ ilia arosia! _ literaturuli<br />

autsaideris yvelaze ufro<br />

popularuli saxe TbilisSi.<br />

yavT Tu ara sxva qveynebis literaturebs<br />

TavianTi koCobebi! ra Tqma<br />

unda, yavT!<br />

da ai, dgeba qarTveli koCoba, Cadis<br />

amerikaSi, inglisSi, safrangeTSi, espaneTSi,<br />

germaniaSi, italiaSi, ecnoba<br />

iqaur koCobebs, amyarebs maTTan kav-<br />

Sirebs, da am nacnobobis saboloo Sedegi<br />

saintereso da STambeWdavia.<br />

qarTvel koCobas ucxoeli koCobebi<br />

Targmnian TavianT enebze! madlieri<br />

qarTveli koCoba patiosnad ixdis<br />

vals, da qarTul enaze ibeWdeba mis mier<br />

Targmnili italieli, espaneli, frangi,<br />

amerikeli, ingliseli, germaneli<br />

koCobebi!<br />

Temis gagrZeleba literaturuli<br />

premiebia. Cveni mkiTxveli Tavad Se-<br />

Zlebs Temis gagrZelebas! _ koCoba _<br />

qali koCoba _ mravali ucxouri fsevdopremiis<br />

laureatia!<br />

3<br />

gamoricxuli araa, Cveni koCoba<br />

romelime ucxoelma koCobam nobeliskenac<br />

gaqaCos!<br />

poeti da orjer poeti<br />

sayovelTaodaa cnobili qar-<br />

Tveli xalxis sayvareli poetisa da<br />

moqalaqis _ ovanes Tumanianis fraza:<br />

yoveli qarTveli _ poetia,<br />

qarTveli poeti ki _ orjer poetio!<br />

am frazaSi imaze seriozuli da<br />

pretenziuli azri devs, vinem erTi<br />

SexedviT SeiZleba mogveCvenos _<br />

qarTveli xalxi poetur xalxadaa<br />

gamocxadebuli. amis Tqmas araviTari<br />

azri ar eqneboda, igi uklebliv yvela<br />

xalxs rom Tanabrad exebodes. ese<br />

igi, kacobrioba gayofilia poetur<br />

da nakleb poetur xalxebad. vTqvaT,<br />

ase: espanelebi ufro poeturebi arian,<br />

vinem, vTqvaT... ara, ar davasaxeleb<br />

naklebad poetur xalxs an xalxebs,<br />

marto imas gavimeoreb, rom Tumanianis<br />

fraza swored amgvar gayofas<br />

gulisxmobs. mokled, tandemebis<br />

CamoTvlas ar movyvebi, magram or sityvas<br />

mainc vityvi poetisa da orjer<br />

poetis Taobaze.<br />

ese igi, arsebobs poeti da arsebobs<br />

orjer poeti. davazusteb: arsebobs<br />

poeturad ganwyobili adamiani,<br />

erTi mxriv, da namdvili poeti,<br />

meore mxriv! yvela, vinc `purs~ `yur-<br />

Tan~, an `guls~ `sulTan~ gariTmavs<br />

da Tavis infantilur naazrevs versifikaciul<br />

seqendhendSi gamoawyobs,<br />

ra Tqma unda, poeti ver iqneba!<br />

es yoveli qarTveli anu poeti,<br />

romelic orjer poeti araa, iwyebs<br />

poetobas, riTmavs `sulTan~ `guls~,<br />

`purTan~ `yurs~, da male imedgacruebuli<br />

tovebs poeziis arenas! oRond<br />

yvelas ar yofnis Wkua, misTvis ufro<br />

Sesaferisi saqme eZebos, da rCeba poetebis<br />

samefoSi, Serigebuli imas,<br />

rom iqneba mxolod saTvalavSi. ufro<br />

Wkvianebi da eSmakebi, romelTac gulis<br />

gulSi Camarxuli monis grZnobac<br />

_ SurisZiebis grZnobac _ amo-<br />

ZravebT, kritikosobas iwyeben. amas-<br />

Tan ar ician, Cvenc rom viciT maTi<br />

arCevanis gamomwvevi impulsi!<br />

ase moxvdnen poetebis samefoSi<br />

Cveni paskvilantebic (da ara mxolod<br />

isini, Cvenda samwuxarod...).<br />

metismetad Savi iumori<br />

oTar CxeiZis wlisTavze viyaviT,<br />

didubis panTeonSi. movida erTi _<br />

kinaRam vTqvi, mwerali-meTqi _ meubneba:<br />

lias saflavze viyavi es-esaa, gadasarevi<br />

saflavi hqoniao. ramdenime<br />

kacma erTad Seicxada _ lia gardaicvalao?<br />

ara, kacoo, cocxalia, magram<br />

gagexardebaT, ra kargi saflavi<br />

aqvso, Tavisi qmris gverdiTo. aba,<br />

me arc aq mivarga sacxovrebeli da,<br />

rom movkvdebi, kacma ar icis, rogori<br />

saflavi Semxvdebao! es aris saqmeo!<br />

imis magier, rom cremli mogvewura,<br />

gulianad vicineT. marTla ra<br />

ucnauri raRacaa, winaswar rom ici,<br />

sad dagkrZalaven! sul erTia, gind<br />

xeopsi iyavi, gind xefreni, vinc ginda<br />

iyavi! _ rogoria a? _ xedav, ai,<br />

aq unda Cagdon an dagdon, es, principulad<br />

sul erTia, da Senc, kviraSi<br />

erTxel mainc, midixar, rom daxedo<br />

im Sens momaval samares da kidev erTxel<br />

daimZimo guli aryofnaze fiqris<br />

SxamiT!<br />

amas, etyoba, isev is jobs, roca am<br />

problemis Taobaze _ Sens momaval<br />

saflavze _ faqtiurad aranairi `informacia~<br />

ar gagaCnia...<br />

rac waikiTxeT, imis Semdeg kidev<br />

erTxel SeiZleba gacineba! gindaT?<br />

_ atirebac! `paJalusta!~<br />

ise, rac gindaT TqviT da, kargi<br />

raRacaa kargi bina amqveynadac da imqveynadac!<br />

_ ase vTqvaT, optimaluri<br />

varianti.<br />

***<br />

kacobriobam ar icis, rom araferi<br />

ar icis _ TiToorola kacma<br />

Tu icis es...<br />

ager, Cvens Tvalwin, amomavali<br />

mzis qveyana SesaZloa sul iolad<br />

iqces Camavali mzis qveynad!<br />

kacobriobam arc es icis...<br />

daujerebelicaa, sawyenic, magram<br />

asea...

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!