Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
199 EPISTOLAE 1991—1992 200<br />
ad rupem unde erant excisi respicere iubebat, ita<br />
«ödem nunc quoque perMosen nos revooans, quam<br />
perversum sit multitudine ecclesiam metiri, ac si<br />
in turba consisteret eius dignitas, admonet. Si<br />
>quando minus floreat passim religio quam optandum<br />
sit, dissipetur piorum corpus statusque eccleBiae bene<br />
compositus pessum eat, non modo labascunt nobis<br />
-8ed penitu8 diffluunt animi. Atqui dum in hac<br />
Mosis historia ecclesiae structura ex ruinis, collectio<br />
ex laceris frustis ac vastitate ostenditur,, merito tale<br />
gratiae Dei specimen in bonam fiduciam erigere nos<br />
debet. Quando autem tanta est humani ingenii ad<br />
fingendos alienos cultus propensio, ne dicam lasciyia,<br />
nihil nobis utilius quam regulam pure riteque colendi<br />
Dei a Sanctis patriarcbis petere, quorum pietatem<br />
hac praecipue nota désignât Moses, quod ex<br />
solo Dei verbo pependerint. Quamlibet enim longum<br />
in externis caeremoniis sit discrimen, quod<br />
tarnen inflexibile semper Tigere debet utrisque est<br />
commune, ut religio ad solum Dei arbitrium nutumque<br />
formetur.<br />
Nee me latet quanto uberior nie materia suppetat,<br />
et quantum infra eorum quae breviter attigi<br />
dignitatem subsidat mea oratio. Sed quia opportunis<br />
locis alibi singula a me, quanquam non quo<br />
par erat splendore et ornatu, plenius tarnen et copiosius<br />
tractate sunt, nunc mihi satis fuit breviter<br />
commonefacere pios lectores quantum operae pretium<br />
facturi sint si veteris ecclesiae exemplar, quale a<br />
Mose expressum est, ad suos usus prudenter aptare<br />
discant. Et certe ideo nos Sanctis patriarcbis in<br />
spem eiusdem haereditatis Deus adiunxit, ut superata<br />
quae nos separat temporum distantia mutuo<br />
fidei et patientiae consensu eadem certamina obeamus.<br />
Quo maiore odio digni sunt turbulenti quidam<br />
homines qui nescio quo furiosi zeli Oestro perciti<br />
ecclesiam nostrae aetatis plus satis dissipatam assidue<br />
discerpere conantur. Non loquor de professis<br />
hostibus qui aperta vi ad perdendum quidquid est<br />
piorum funditusque delendam eorum memoriam<br />
incumbunt: sed de morosis quibusdam evangelii<br />
professoribus, qui non modo fovendis dissidiis novam<br />
vsubinde materiam suppeditant, sed pacem quam pii<br />
»doctique homines libenter colerent sua inquietu-<br />
•dine perturbant. Certe haec ratio, me inter alias<br />
ad hunc meum laborem vestrae Celsitudini dicandum<br />
impulit, ut inter ecclesias longis regionum<br />
-spatiis dissitas magis magisque coalescat sancta et<br />
fraterna consensio. 3 ) Nam ut ad mutuae communicationis<br />
officia tardi simus ac segnes, deformis<br />
3) Et sane hac dedicatione Noster clare ostendtt, quantum<br />
in se fuerit, nihil obstare quominus concordia et paie inter<br />
utramque ecclesiam obtineret. At utinam tacere didicisset<br />
dum alii eandem turbare latrando pergebant.<br />
tarnen ehristiani orbis vastitas vel invitos cogit ad<br />
piae unitatis studium. Videmus ut inter papistas,<br />
quamvis capitalia inter se aliis in rebus certamina<br />
exerceant, maneat tarnen scelerata contra evangelium<br />
conspiratio. Quam exiguus sit eorum numerus qui<br />
sinceram Christi doctrinam tenent, si cum ingentibus<br />
conferatur illorum copiis, dicere nihil attinet.<br />
Interea emergunt quasi e sinu nostro audaculi scriptores,<br />
qui non solum errorum nebulis sanae doctrinae<br />
lucem obscurant vel pravis deliriis simplices<br />
démentant ac minus exercitatos, sed profana dubitandi<br />
licentia totam religionem sibi convellere permitting.<br />
Nam quasi putidis suis ironiis et cavillis<br />
genuinos Socratis discipulos se probent, nullum illis<br />
magis plausibile est axioma quam fidem esse liberam,<br />
ut liceat quavis de re ambigendo scripturam instar<br />
nasi cerei (ut loquuntur) flexibilem reddere. Itaque<br />
hoc proficient tandem, qui illecebris novae huius<br />
academiae capti nunc dubiis speculationibus indulgent,<br />
ut semper discendo nunquam ad scientiam<br />
perveniant veritatis.<br />
Quotquot autem machinis nos oppugnat Satan,<br />
totidem acerrimos ad quaerendam coniunctionem<br />
stimulos nobis esse oonvenit. Atque haec, ut spero,<br />
nécessitas probando huic meo officio abunde vobis<br />
sufficeret, nisi quod potius pro summa vestra humanitate<br />
suapte sponte gratum fore ac iucundum<br />
confido. Certe quum hunc commentarium scribere<br />
aggressus sum, norunt multi idonei testes mihi<br />
fuisse in animo eum patris vestri excellentissimi<br />
Principis nomini inscribere, si eo superstite diutius<br />
frui nobis datum foret. Nunc vero, dum post eius<br />
mortem ad eius filios et haeredes me converto, eiusdem<br />
memoriae dicare videor: sicuti et nunc recentem<br />
adhuc celebrari et deinde ad posteros transmitti<br />
non modo aequum est quia sic meretur ipsa, sed<br />
etiam ad commune exemplum non parum utile.<br />
Magnum est in nobilis summique ordinis principe<br />
cognitas fuisse virtutes, quae intégra eius florenteque<br />
fortuna non solum dignae essent eo loco sed<br />
etiam illam amplissimam dignitatem et tarn excelsum<br />
honoris gradum ornarent. Sed quae post acceptam<br />
belli cladem in eius pectore vere heroico<br />
incredibilis enituit constantia tantam in admirationem<br />
erexit omnium mentes, ut plus accreverit<br />
veris eius laudibus quam fuerit ex opibus diminutum.<br />
Itaque non dubito quin ista unius hominis<br />
infracta magnitudo, in tristi quae deinde sequuta<br />
est hodieque durât ecclesiae concussione, multa piorum<br />
millia sustinuerit.<br />
Quod si omnibus ad imitationem propositus<br />
fuit, eo vos acrius magisque strenue, generosi Principes,<br />
ut vos ad domesticum exemplar formetis eniti<br />
convenu. Nee vero dubito certatim vobis tribus<br />
commune hoc sine invidia esse studium. Quo magis<br />
etiam consentaneum putavi mea epistola copu-
Change language