Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
61 1554 FEBRUAR. 62<br />
Sed iam video cavillos vestros quibus supra<br />
scriptae sententias prave detorqueatis. At nihil<br />
proficitis. Piis enim et caritate praeditis spiritibus<br />
imponere non potestis, frustraque Ulis persuadere<br />
contenditis anne proximi vestri in Iesum Christum<br />
Dei filium baptizati et evangelicam fidem ex animo<br />
profitentis et corpus et animam, quantum in vobis<br />
fait, perdere studuistis, pro cuius vita et salute<br />
Christus mori voluit. Si errore lapsum sciebatis<br />
corpus exstinguere non debuistis: si dolo peccantem,<br />
quod est ab omni verisimilitudine maxime<br />
alienum, longe minus pro causa fidei perdere debebatiB<br />
corpus et animam interimentes, quia clementissimus<br />
Deus benignus patiens et longanimis est<br />
et multae misericordiae, nee vult mortem peccatoris<br />
sed ut ad poenitentiam revocetur. An scitis fidem<br />
esse donum Dei, et duodeeim esse horas diei, et<br />
primo quoque temporis momento posse errantem<br />
corrigi, peccantem converti, caecum illustrari, infidelem<br />
reduci, haereticum revocari, publicanum iustificari<br />
et latronem glorificari. Haec sunt omnipotentis<br />
Dei admiranda opera et iudicia, cuius viae<br />
omnes misericordia plenae, et manus ad sublevandum<br />
minime abbreviata: quam vos tarnen vestro<br />
praeeipiti iudicio et ultrici consilio ausuque temerario<br />
et percurrere et perscindere voluistis, trueulentorum<br />
et immanium iudicum exempla sequuti,<br />
qui reum aliqua privata ratione sibi ipsis invisum<br />
morti adiudicatum quanta possunt celeritate ad supplicium<br />
praeeipitant, ne forte regis gratia superveniens<br />
reum ab eorum manibus liberet et saluti<br />
vitaeque restituât. Sed certe christianum erat, evangelicum<br />
erat, et religiosae professioni consentaneum,<br />
hominem peregrinum in manus vestras traditum<br />
humaniter admonere, scripturis evincere, ad unitatem<br />
in caritate reducere, perseverantem vel propellere<br />
vel durius agendo honesta custodia asservare,<br />
et pro illo Deum orare, si forte ad sanam<br />
mentem et poenitentiam reduci posset: quod sane<br />
magis sperandum fuit si et Veritas et Caritas a parte<br />
vestra stetisset.<br />
Sic animae Domino lucrifiunt, sie verae religionis<br />
eultus augetur et ecclesiae sanetae unitas<br />
conservatur. Haec ex scripturis et interni spiritus<br />
testimonio adeo plana et aperta sunt, ut nisi pertinaci<br />
cavillatione et invieta malitia dissimulari non<br />
possint, et quidquid editis libellis, magis verborum<br />
pompa quadam quam veritatis simplicitate refertis,<br />
persuadere conati sitis et tantum facinus excusare,<br />
nihil tarnen proficitis: quinimo piorum animos amplius<br />
offendistis, et tyrannorum opinionem de cremandis<br />
haereticis magis impie confirmastis.<br />
Verum quianam aliter fecissetis? qui nunquam<br />
verum Deum nee verum Dei filium cognovistis,<br />
quos imaginarias quasdam relationes semper existimastis.<br />
Nonne bene praedixit Ohristus quod pii<br />
persequutionem paterentur et affligerentur ab iis<br />
qui nee patrem nee ipsum cognoscerent? QuisDei<br />
spiritus vos unquam ad tarn immane facinus perpulisset?<br />
Quando unquam persuadebitis vel posteris<br />
vel ecclesiae in evangelio renascenti vos Christiane<br />
evangelice et religiose fecisse, quum legent vel audient<br />
vos tarn atroci vindieta, impiorum armis succinetos,<br />
privatam causam re ipsa satagentes, hominem<br />
peregrinum, pietati vestrae confisum, ad vos<br />
sponte profectum, solum et indefensum, omni suffragio<br />
destitutum, vestro, id est capitalium inimicorum<br />
arbitrio ventilatum, lancinatum, cum immortali<br />
odio ignominia et ludibrio traduetum, tarn crudeliter<br />
et immaniter exstinxisse, corpus et animam,<br />
quantum in vobis fuit, oeeidere proper antes? Audete<br />
negare, si potestis, vos ei non fuisse gravissimos<br />
inimicos, et eius scriptis nominatim non offensos,<br />
eius sanguinem non totis animis expetivisse,<br />
omne consilium et operam in tollendo adversario et<br />
gravissimis supplieiis afficiendo non .adhibuisse,<br />
mortem eius et opprobrium ridentibus oculis non<br />
aspexisse, ad supplicium eunti illusoriis verbis non<br />
insultasse. Quid moeres? quid gemis? quid suspiras?<br />
Si opinio tua vera est, cur non laetus et<br />
gaudens abis? Tales erant perfidorum in Dei<br />
filium voces: Si filius Dei es, descende de cruce<br />
et credemus tibi. O christianam pietatem! o evangelicam<br />
caritatem! o praeclarum facinus pro tutela<br />
et quiete ecclesiae excogitatum! Quis tarn ferreus<br />
et neronianus haec audiens non horrescat? Quis<br />
tarn busiricus et adamantinus haec siccis oculis legat?<br />
At deerat adhuc spectaculo naenia. Confestim<br />
editus est libellus 10 ) omnem progressum et iudicium<br />
probans. Fuit nimirum ilia oratio funebris<br />
quae exstincti cineres commendaret. Accendite<br />
flammas, o tyranni! Haereticos a vobis iudicatos<br />
scindite, laniate, torrete, cineres dispergite, pacem<br />
imperiis et sedibus vestris stabilité! Quid dubitatis?<br />
quid haeretis? quid cessatis? Perdite, mactate, devorate!<br />
Humano divinoque iure fas est. Evangelicos<br />
ecclesiastes et theologos luculentissimos laudatores<br />
habetis. Sic, sic Deo maximo rite litatur, sic<br />
evangelium recte propagatur, sic ecclesiae pax concordiaque<br />
conservatur: hostes scilicet haereticos<br />
ferro flammisque tollendo. Mortuus non luctatur.<br />
Nunc tandem cognoscent haeretici evangelio gladios<br />
et flammas non déesse: nunc tandem sapit ecclesia<br />
quae haereticos didicit de viventium terra delere et<br />
zizania de medio tritici eradicare. Nimium mitis<br />
Christus, stultus Gamaliel, fatui Paulus, Ignatius<br />
et Augustinus, qui haereticos dimitti et zizania succrescere<br />
voluerunt. Vos Gamaliele, Paulo, Ignatio<br />
10) Ex hoc loco coUiges heme diatriben post mensem<br />
lanuarium a. 1554 scriptam fuisse. Quam hoc potissimum<br />
loco reprmimu8 quia aliud indicium natalium non hàbemus.