You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
adestis, cras aberitis. Gaius Iulius Caesar, postquam a Pharmace, rege Pontico,<br />
victoriam reportavit, ad amicum suum scripsit: “Veni, vidi, vici”. Quod periit,<br />
periit. Homo quidam interrogavit servum, genere Lacedaemonium: “Probus-ne<br />
eris, si te emero?” Ille: “Etiam si non emeris”. Alea iacta est. Exegi<br />
monumentum (Horatius).<br />
Legite, quaeso:<br />
De puero mendaci<br />
Puer, custos ovium, saepe per iocum auxilium rogavit et magna voce<br />
clamavit: "Auxilium mihi date! Lupus adest!" Vicini auxilio veniebant, sed<br />
lupum non videbant et puer eos irridebat. Aliquando lupi re vera in oves<br />
irruerunt, et puer, ut antea, clamavit: "Lupi adsunt! Auxilium mihi date!" Sed<br />
nemo pueri mendaci credidit neque ei auxilium dedit, et lupi multas oves<br />
arripuerunt.<br />
Homini mendaci, etiamsi vera dicit, nemo credit.<br />
In principio (Vetus Testamentum, Liber Genesis, 1, 1-5)<br />
In principio creavit Deus coelum et terram. Terra autem erat inanis, et vacua,<br />
et tenebrae erant super faciem abyssi. Et Spiritus Dei ferebatur super aquas.<br />
Dixitque Deus: Fiat lux. Et facta est lux. Et vidit Deus lucem, quod esset bona.<br />
Et dividit lucem a tenebris. Appellavitque lucem diem, et tenebras noctem;<br />
factumque est vespere, et mane, dies unus.<br />
esset – перевед<strong>и</strong>те: было (сослагательное наклонен<strong>и</strong>е глагола быть)<br />
Тема восьмая. Пр<strong>и</strong>част<strong>и</strong>е <strong>и</strong> отглагольное существ<strong>и</strong>тельное<br />
Нам уже <strong>и</strong>звестно пасс<strong>и</strong>вное пр<strong>и</strong>част<strong>и</strong>е лат<strong>и</strong>нского глагола, которое<br />
образуется от третьей словарной формы. Теперь познаком<strong>и</strong>мся с пр<strong>и</strong>част<strong>и</strong>ем<br />
настоящего времен<strong>и</strong> акт<strong>и</strong>вного залога (participium praesentis activi).<br />
Это пр<strong>и</strong>част<strong>и</strong>е образуется путем пр<strong>и</strong>бавлен<strong>и</strong>я к основе глагола форманта<br />
-ns.<br />
Как обычно, глаголы первого <strong>и</strong> второго спряжен<strong>и</strong>й пр<strong>и</strong>соед<strong>и</strong>няют его<br />
прямо к основе, а глаголы третьего <strong>и</strong> четвертого спряжен<strong>и</strong>й <strong>и</strong>спользуют для<br />
этого соед<strong>и</strong>н<strong>и</strong>тельный гласный -е-. Напр<strong>и</strong>мер, legere ч<strong>и</strong>тать, lectus est<br />
проч<strong>и</strong>танный, legens ч<strong>и</strong>тающ<strong>и</strong>й, ч<strong>и</strong>тая. Пр<strong>и</strong>част<strong>и</strong>е склоняется так же как<br />
существ<strong>и</strong>тельные <strong>и</strong> пр<strong>и</strong>лагательные третьего склонен<strong>и</strong>я, од<strong>и</strong>наково для всех<br />
трех родов (не забудьте, что <strong>и</strong>мен<strong>и</strong>тельный <strong>и</strong> в<strong>и</strong>н<strong>и</strong>тельный падеж<strong>и</strong> среднего<br />
рода всегда совпадают <strong>и</strong> во множественном ч<strong>и</strong>сле оканч<strong>и</strong>ваются на -а.):<br />
Nom.<br />
sing.<br />
spectans смотрящ<strong>и</strong>й, смотрящая, смотрящее, смотря<br />
Gen. spectantis смотрящего, смотрящей, смотрящего<br />
Dat.<br />
Etc.<br />
spectanti смотрящему, смотрящей, смотрящему<br />
Аналог<strong>и</strong>чно пр<strong>и</strong>част<strong>и</strong>ю настоящего времен<strong>и</strong> акт<strong>и</strong>вного залога образуется<br />
так называемое отглагольное существ<strong>и</strong>тельное, герунд<strong>и</strong>й (gerundium).<br />
Для того чтобы образовать герунд<strong>и</strong>й, к основе глагола добавляется<br />
формант -nd <strong>и</strong> падежные окончан<strong>и</strong>я второго склонен<strong>и</strong>я:<br />
23