ut Romana suum gestent pia colla parentem,praeferat ut ueteres feralis pompa triumphos,ut resonent tristi cantu fora, totus ut ignesproiectis maerens exercitus ambiat armis. 735da uilem Magno plebei funeris arcamquae lacerum corpus siccos effundat in ignes;robora non desint misero nec sordidus ustor.sit satis, o superi, quod non Cornelia fusocrine iacet subicique facem conplexa maritum 740imperat, extremo sed abest a munere bustiinfelix coniunx nec adhuc a litore longe est.'sic fatus paruos iuuenis procul aspicit ignescorpus uile suis nullo custode cremantis.inde rapit flammas semustaque robora membris 745subducit. 'quaecumque es,'ait 'neclecta nec ullicara tuo sed Pompeio felicior umbra,quod iam conpositum uiolat manus hospita bustum,da ueniam: siquid sensus post fata relictumst,cedis et ipsa rogo paterisque haec damna sepulchri, 750teque pudet sparsis Pompei manibus uri.'sic fatus plenusque sinus ardente fauillaperuolat ad truncum, qui fluctu paene relatuslitore pendebat. summas dimouit harenaset collecta procul lacerae fragmenta carinae 755exigua trepidus posuit scrobe. nobile corpusrobora nulla premunt, nulla strue membra recumbunt:admotus Magnum, non subditus, accipit ignis.ille sedens iuxta flammas 'o maxime' dixit'ductor et Hesperii maiestas nominis una, 760si tibi iactatu pelagi, si funere nullotristior iste rogus, manes animamque potentemofficiis auerte meis: iniuria fatihoc fas esse iubet; ne ponti belua quicquam,ne fera, ne uolucres, ne sa<strong>eu</strong>i Caesaris ira 765audeat, exiguam, quantum potes, accipe flammamRomana succense manu. fortuna recursussi det in Hesperiam, non hac in sede quiescenttam sacri cineres, sed te Cornelia, Magne,accipiet nostraque manu transfundet in urnam. 770interea paruo signemus litora saxo,ut nota sit busti; siquis placare peremptumforte uolet plenos et reddere mortis honores,inueniat trunci cineres et norit harenasad quas, Magne, tuum referat caput.'haec ubi fatus, 775excitat inualidas admoto fomite flammas.carpitur et lentum Magnus destillat in ignemtabe fouens bustum. sed iam percusserat astraaurorae praemissa dies: ille ordine ruptofuneris attonitus latebras in litore quaerit. 780
quam metuis, demens, isto pro crimine poenamquo te fama loquax omnis accepit in annos?condita laudabit Magni socer inpius ossa:i modo securus ueniae fassusque sepulchrumposce caput. cogit pietas inponere finem 785officio. semusta rapit resolutaque nondumossa satis neruis et inustis plena medullisaequorea restinguit aqua congestaque in unumparua clausit humo. tunc, ne l<strong>eu</strong>is aura retectosauferret cineres, saxo conpressit harenam, 790nautaque ne bustum religato fune moueretinscripsit sacrum semusto stipite nomen:'hi c situs est Magnus'. pl acet hoc, Fortuna, sepulchrumdicere Pompei, quo condi maluit illumquam terra caruisse socer? temeraria dextra, 795cur obicis Magno tumulum manesque uagantisincludis? situs est qua terra extrema refusopendet in Oceano; Romanum nomen et omneimperium Magno tumuli est modus: obrue saxacrimine plena d<strong>eu</strong>m. si tota est Herculis Oete 800et iuga tota uacant Bromio Nyseia, quar<strong>eu</strong>nus in Aegypto Magni lapis? omnia Lagiarua tenere potest, si nullo caespite nomenhaeserit. erremus populi cinerumque tuorum,Magne, metu nullas Nili calcemus harenas. 805quod si tam sacro dignaris nomine saxumadde actus tantos monimentaque maxuma rerum,adde trucis Lepidi motus Alpinaque bellaarmaque Sertori r<strong>eu</strong>ocato consule uictaet currus quos egit eques, commercia tuta 810gentibus et pauidos Cilicas maris, adde subactambarbariem gentesque uagas et quidquid in Euroregnorum Boreaque iacet. dic semper ab armisciuilem repetisse togam, ter curribus actiscontentum multos patriae donasse triumphos. 815quis capit haec tumulus? surgit miserabile bustumnon ullis plenum titulis, non ordine tantofastorum; solitumque legi super alta deorumculmina et extructos spoliis hostilibus arcushaud procul est ima Pompei nomen harena 820depressum tumulo, quod non legat aduena rectus,quod nisi monstratum Romanus transeat hospes.noxia ciuili tellus Aegyptia fato,haud equidem inmerito Cumanae carmine uatiscautum, ne Nili Pelusia tangeret ora 825Hesperius miles ripasque aestate tumentis.quid tibi, sa<strong>eu</strong>a, precer pro tanto crimine, tellus?uertat aquas Nilus quo nascitur orbe retentus,et steriles egeant hibernis imbribus agri,
- Page 5:
sola tamen colitur. sed non in Caes
- Page 11 and 12:
et nunc tonse Ligur, quondam per co
- Page 13 and 14:
ipse caput medio Titan cum ferret O
- Page 15 and 16:
inuoluens multaque tegens ambage ca
- Page 17 and 18:
Liber IIIamque irae patuere deum ma
- Page 19 and 20:
ut primum fortuna redit, seruilia s
- Page 21 and 22:
ut scelus hoc Sullae caedesque oste
- Page 23 and 24:
expers ipse metus? quis, cum ruat a
- Page 25 and 26:
progenies: urbi pater est urbique m
- Page 27 and 28:
atque omnis trahe, gurges, aquas, u
- Page 29 and 30:
terra meis, quocumque iacet sub sol
- Page 31 and 32:
ut reseret pelagus spargatque per a
- Page 33 and 34:
Liber IIIPropulit ut classem uelis
- Page 35 and 36:
nunc furor incubuit nec iuncto Sarm
- Page 37 and 38:
Thessalus Haemoniam uomer proscindi
- Page 39 and 40:
ora. tot inmensae comites missura r
- Page 41 and 42:
iam satis hoc Graiae memorandum con
- Page 43 and 44:
singula continuis cesserunt ictibus
- Page 45 and 46:
obore diducto dextrum laeuumque tue
- Page 47 and 48:
adfixus taedis et tecto sulpure uiu
- Page 49 and 50:
Liber IVAt procul extremis terrarum
- Page 51 and 52:
miles eget: toto censu non prodigus
- Page 53 and 54:
tot scelerum, populo uenia est erep
- Page 55 and 56:
iamque inopes undae primum tellure
- Page 57 and 58:
ut numquam fortuna labet successibu
- Page 59 and 60:
non tamen in caeca bellorum nube ca
- Page 61 and 62:
inter semirutas magnae Carthaginis
- Page 63 and 64:
ora leui flectit frenorum nescia ui
- Page 65 and 66:
constrinxit gyros acies. non arma m
- Page 67 and 68:
uos, quorum finem non est sensura p
- Page 69 and 70:
stringit uitta comas, crinesque in
- Page 71 and 72:
intra castrorum timuit tentoria duc
- Page 73 and 74:
quam nunc crescit, aquis. an uos mo
- Page 75 and 76:
cum glacie retinente fretum non inp
- Page 77 and 78:
debebis manibusque inopem duxisse
- Page 79 and 80:
tum superum conuexa tremunt atque a
- Page 81 and 82:
fortunae quo mundus erat Romanaque
- Page 83 and 84: Liber VIPostquam castra duces pugna
- Page 85 and 86: omne pati uirus durauit uiscera cae
- Page 87 and 88: et galeae fragmenta cauae conpressa
- Page 89 and 90: cum super e totis immisit collibus
- Page 91 and 92: teque sub Oetaeo torquentem uertice
- Page 93 and 94: has auidae tigres et nobilis ira le
- Page 95 and 96: sperat et Hesperiae cineres auerter
- Page 97 and 98: et, quibus os dirum nascentibus ins
- Page 99 and 100: inpiaque infernam ruperunt arma qui
- Page 101 and 102: Liber VIISegnior, Oceano quam lex a
- Page 103 and 104: captiuumque ducem uiolatae tradere
- Page 105 and 106: Euganeo, si uera fides memorantibus
- Page 107 and 108: quod si, signa ducem numquam fallen
- Page 109 and 110: [ulla nec humanum reparet genus omn
- Page 111 and 112: uolnera pars optat, pars terrae fig
- Page 113 and 114: Coruinosque simul Torquataque nomin
- Page 115 and 116: Romanis praestare malis. non inpare
- Page 117 and 118: cum fureret, Pentheus aut, cum desi
- Page 119 and 120: Liber VIIIIam super Herculeas fauce
- Page 121 and 122: a causa meliore deos. o maxime coni
- Page 123 and 124: iusto uela modo pendentia cornibus
- Page 125 and 126: Caspiaque inmensos seducunt claustr
- Page 127 and 128: credis, Magne, uiros, quos in discr
- Page 129 and 130: et cole felices, miseros fuge. side
- Page 131 and 132: Thessalicis summota malis? numquam
- Page 133: singultus animae, dum lumina nuda r
- Page 137 and 138: Liber IXAt non in Pharia manes iacu
- Page 139 and 140: uenerit, et noster nullis non genti
- Page 141 and 142: cui non ulla fuit iusti reuerentia;
- Page 143 and 144: floriferi repetunt et sparsi mellis
- Page 145 and 146: siquibus ire sat est. neque enim mi
- Page 147 and 148: atque operit tellure uiros. uix tol
- Page 149 and 150: hoc satis est dixisse Iouem.'sic il
- Page 151 and 152: nec Pallas spectare potest, uoltusq
- Page 153 and 154: pectus et abstrusum fibris uitalibu
- Page 155 and 156: terga damus ferienda Noto; nunc for
- Page 157 and 158: transierat, qui Xanthus erat. secur
- Page 159 and 160: ergo in Thessalicis Pellaeo fecimus
- Page 161 and 162: totius fati lacerandas praebuit urb
- Page 163 and 164: quod Nilotis acus conpressum pectin
- Page 165 and 166: his ascripsit aquis, quorum stata t
- Page 167 and 168: dignatur uiles isto quoque sanguine
- Page 169 and 170: cum procul a muris acies non sparsa
- Page 171: Caesaris una dies in famam et saecu