Download het magazine - VO-raad

echt een verbetering. Natuurlijk waren een aantal lessen goed
voor een 6, zogenaamde ‘huiswerklessen’, maar de Inspectie
zag ook sublieme lessen. Van die pareltjes, die uitschieters,
vraag ik me af of we die ook zonder de collegiale consultatie
hadden gehad.”
‘Ik vraag me af of we zonder de
collegiale consultatie ook van die
pareltjes hadden gehad’
Dost licht verder toe: “Een heel belangrijke en tegelijkertijd
ongrijpbare ontwikkeling is dat er een opener cultuur is ontstaan.
Je raakt een docent in de kern als je het over z’n lessen
hebt. Door te praten over wat in de klas gebeurt, kan het hele
functioneren van mensen binnen de school opener besproken
worden. In ons onderzoek noemden bijna alle docenten die
openheid en dat ze die enorm waarderen. Bij elkaar in de
keuken kijken, blijkt toch niet zo eng. Als je nu langsloopt en
in de klas bij een collega een leerling met z’n spelcomputer
ziet spelen, zeg je dat makkelijker tegen elkaar. Daar heb je
wat aan als docent.”
Leuk en leerzaam
De docentonderzoekers peilden de effecten van de collegiale
consultatie onder meer door diepte-interviews te houden met
zo’n twintig collega’s. De onderzoeksgroep was een kritische
partner voor het management. Van den Berg: “Wij kunnen
Trudy van den Berg (teamleider havo bovenbouw), Jasmijn Kester (directeur)
en Frank Dost (docentonderzoeker) van Stad en Esch in Meppel
wel zeggen dat collegiale consultatie een goed instrument is,
maar zie je het gewenste effect terug?” Daar kan Dost op
grond van het onderzoek volmondig ‘ja’ op zeggen. “Vrijwel
unaniem vonden docenten het heel leuk en leerzaam om te
doen. Ze vonden dat ze vooral veel leerden van het nagesprek
over de les. In die zin was er een hoge doelmatigheidsbeleving.
Ook al is het geven en ontvangen van feedback soms lastig,
eigenlijk wilden alle docenten verder.”
Dost noemt de positieve uitkomst opvallend, vooral omdat
het project een valse start had. Aanvankelijk was een groep
excellente docenten uitgekozen om samen te werken met
hoogleraar Van de Grift. Die selectie en het gebruik van het
woord ‘excellent’ riepen veel weerstand op. Waarom ben ik
niet excellent en wie bepaalt dat?, vroegen docenten zich af.
Snel daarna is besloten om de opzet te wijzigen. Alle docenten
kregen een korte scholing en bezochten elkaars lessen, waarbij
ze zelf bepaalden met welke collega ze uitwisselden.
Goede gesprekken
Docenten hadden vooral kritiek op het observatie-instrument.
Dat is terug te voeren op de startproblemen, denkt Dost.
Bovendien, los van de sentimenten blijkt die kritische houding
goed voor inhoudelijke discussies. “We hebben heel goede,
concrete gesprekken waar je als docent veel aan hebt. Bijvoorbeeld
wat de didactische redenen zijn om bij wiskunde
bepaalde onderdelen niet aan context te koppelen. Bij filosofie
probeer ik juist alles aan een context te koppelen, omdat het
anders maar abstracte theorieën zijn. Bij mij is de vraag
VO-magazine 3 • december 2012 25