Ambulant begeleiders - Kortlopend Onderwijsonderzoek

4.5 Coaching, training en ontwikkeling van leerkrachten, school en
samenwerkingsverband
Voor de ab’er is een belangrijke taak weggelegd in het ondersteunen van leerkracht,
team en school in het formuleren van de ondersteuningsvraag. In het algemeen is
men het er wel over eens, dat de ab’er hiertoe vraaggericht en dialooggestuurd te
werk moet gaan. Immers, leerkrachten, team en school zullen niet automatisch en
helder kunnen aangeven waar de eigen vraag ligt of welke professionaliseringsbehoefte
er bestaat. Van ab’ers wordt vervolgens verwacht dat zij in staat zijn om de
geformuleerde ondersteuningsvraag ‘te vertalen’ naar een gewenst ondersteuningsaanbod
voor leerkracht, andere professionals, team en school. De ab’er dient daarbij
flexibel en proactief te opereren. Het ondersteuningsaanbod dient vooral praktisch te
worden vormgegeven. Het gaat bijvoorbeeld om concrete cursussen of trainingen
die gericht zijn op praktische kennisoverdracht (hoe doe je dat nou?) en op de ontwikkeling
van praktische handelingsbekwaamheid van leerkrachten, team en school.
Maar vooral gaat het ook om praktische vormen van coaching en vooral ook ‘on the
job’ en ‘in de klas/de school’, afhankelijk van de handelingsverlegenheid van betrokkenen.
Het ondersteuningsaanbod zal zich meer richten op leerkrachtenteams,
of groepen professionals (ook ib’ers, coaches, directeuren etc.) en/of scholen, met
uitzondering van het mbo.
Hierbij zien we een verschuiving in de richting van het handelingsgericht werken
(HGW) ; een methodiek van stapsgewijs en systematisch werken aan hulpvragen
van school, ouders en leerlingen. Uitgangspunt hierbij zijn ondermeer de onderwijsbehoeften
van de leerling: wat vraagt deze leerling en hoe kunnen we dit het beste
aanpakken? Hierbij staat het handelen van de leerkracht centraal. Bij HGW draait
het vooral om het kijken naar het kind met diens mogelijkheden, leerstijlen en interesses,
en naar de consequenties die dit heeft voor het aanbod, de houding en het
handelen van de leerkrachten (zie bijvoorbeeld Leenders & Elenbaas, 2007). De
methode bestaat uit een aantal fasen die een aantal malen worden doorlopen. De
methodiek van handelingsgericht werken wordt door de ab’er toegepast om (bijvoorbeeld
in multidisciplinair of interdisciplinair teamverband, soms clusteroverstijgend)
te komen tot een begeleidingsplan met afspraken over hoe de ambulante begeleiding
binnen de school wordt ingezet. Deze manier van werken is voor de ab’er
niet nieuw. Wel komt het steeds meer voor, dat ab’ers dit in multidisciplinair, interdisciplinair
of clusteroverstijgend teamverband doen.
48