De WGBO - DSpace at Open Universiteit

Het kan ook voorkomen dat de ouders en de jonge patiënt verschillend denken over al
dan niet behandelen. De ouders kunnen bijvoorbeeld hun toestemming geven voor een
medisch noodzakelijke behandeling van hun kind, terwijl deze zelf de behandeling weigert.
De hulpverlener kan dan voor een dilemma komen te staan. Zeker wanneer de jonge
patiënt in staat is tot een redelijke waardering van zijn belangen terzake, zal de hulpverlener
zijn weigering niet zonder meer kunnen negeren. Juridisch volstaat de toestemming
van de ouders om een patiënt die jonger is dan 12 jaar te behandelen. Maar zoals hierboven
al is besproken in het kader van de problematiek rond de vaste leeftijdsgrenzen, is bij
de parlementaire behandeling van de WGBO gebleken dat de leeftijdsgrens van 12 jaar
niet als absoluut beschouwd moet worden. De hulpverlener dient bij zijn werkzaamheden
de zorg voor een goed hulpverlener in acht te nemen en te handelen volgens de medisch
professionele standaard. Onder omstandigheden kan deze zorg zelfs inhouden dat hij een
behandeling die door de ouders wordt gewenst, toch niet uitvoert, omdat de patient,beneden
de 12 jaar zulke ernstige bezwaren heeft kenbaar gemaakt, dat deze voor de
hulpverlener doorslaggevend moeten worden geacht. 35 Ook hier blijkt weer het gewicht
van het goed hulpverlenerschap.
Tot slot
In de hierboven geschetste situaties is het belang van het beginsel van goed hulpverlenerschap
bij conflicten in de driehoeksverhouding tussen minderjarige patiënt, ouders en
hulpverlener duidelijk geworden. Bij de patiënt beneden de 12 jaar treden de ouders
weliswaar in diens patiëntenbevoegdheden, maar de positie van de ouders wordt in conflictsituaties
gerelativeerd door het doorslaggevende gewicht van het goed hulpverlenerschap,
zoals dat in de WGBO is geformuleerd in art.7:453 BW en art. 7:465 lid 4 BW. Na
5 jaar, in 2000, is de WGBO geëvalueerd. Ten aanzien van het beginsel van goed hulpverlenerschap
concludeerden de onderzoekers dat deze norm bij minderjarige patiënten
tot 12 jaar soms wel erg gemakkelijk wordt ingezet om andere WGBO-bepalingen buiten
spel te zetten. Het eindoordeel van de WGBO-evaluatie wat betreft de regeling voor minderjarige
patiënten is, dat deze regeling weliswaar complex is, maar dat de hulpverlening
er redelijk mee uit de voeten kan. Wanneer zich problemen voordoen, kunnen deze veelal
worden opgelost met gezond verstand en met goed hulpverlenerschap. 36 Op een symposium
naar aanleiding van de evaluatie werd aanbevolen dat zou moeten worden onderzocht
of het accent in de regeling inzake minderjarigen niet te sterk bij de hulpverlener
ligt en of het systeem van leeftijdsgrenzen niet beter kan worden losgelaten. 37
verplicht te achten om over te gaan tot medische behandelingen, welke als zinloos moeten worden aangemerkt”:
Rechtbank Utrecht 11 januari 1991, Tijdschrift voor Gezondheidsrecht 15, 1991, nr. 3, p. 180-182.
35
Tweede Kamer 1989-1990, 21561, nr. 3 (MvT), p. 32, 35. W.G. Brands-Bottema, o.c. 1991, p. 129-141;
I. Janssen, De positie van minderjarigen in enige gezondheidsrechtelijke wetsvoorstellen, Tijdschrift voor
Familie- en Jeugdrecht 15, 1993, nr. 3, p. 69.
36
J.C.J. Dute, e.a., o.c. 2000, p. 216-219.
37
M.C, Ploem, o.c. 2001, p. 314. Overigens is een dergelijk onderzoek tot op heden bij mijn weten nog niet
verricht.
11