De WGBO - DSpace at Open Universiteit

artsen hebben gezamenlijk één stem. De commissie wordt ondersteund door een secretaris,
deze heeft in de vergaderingen een raadgevende stem. De commissie toetst het geval
van levensbeëindiging aan de zorgvuldigheidseisen en zendt haar oordeel vervolgens aan
het Openbaar Ministerie. Het Openbaar Ministerie kan het oordeel van de commissie betrekken
bij de uiteindelijke beslissing om al dan niet tot strafvervolging over te gaan.
De criteria waaraan levensbeëindigend handelen bij ernstig lijdende pasgeborenen worden
getoetst zijn gebaseerd op de jurisprudentie en op de rapporten CAL en Doen of laten?
In het voorstel worden de zorgvuldigheidsnormen aldus geformuleerd: “De arts heeft
ingeval van levensbeëindiging van pasgeborenen zorgvuldig gehandeld indien:
- er sprake is van uitzichtloos en ondraaglijk lijden van het kind naar heersend medisch
inzicht hetgeen o.a. betekent dat de beslissing tot abstineren gerechtvaardigd moet
zijn. Op grond van de heersende medische wetenschap bestaat er dus geen twijfel
over de diagnose en de daarop gebaseerde prognose;
- de ouders hebben ingestemd met de levensbeëindiging;
- de arts de ouders volledig op de hoogte heeft gesteld van de diagnose en de daarop
gebaseerde prognose. Dit houdt o.a. in dat de arts met de ouders tot de overtuiging is
gekomen dat er voor de situatie waarin het kind zich bevond geen redelijke andere
oplossing was;
- de arts tenminste één andere, onafhankelijke arts heeft geraadpleegd die het kind
heeft gezien en en schriftelijk zijn oordeel heeft gegeven over de hier genoemde
zorgvuldigheidseisen. In plaats van het oordeel van een andere onafhankelijke arts
kan worden gesteld het oordeel van een behandelteam;
- de levensbeëindiging medisch zorgvuldig is uitgevoerd.”
In zijn proefschrift heeft Dorscheidt er op aangedrongen om aan de hier voorgestelde
zorgvuldigheidsnormen nog een extra norm toe te voegen in geval van levensbeëindiging
bij een ernstig lijdende gehandicapte pasgeborene: namelijk een verbod op discriminatie
op grond van handicap. 126
Recentelijk wees de Gezondheidsraad op het belang van verdere ontwikkeling van de
zorgvuldigheidseisen door de centrale deskundigencommissie aan de hand van de casuïstiek;
in deze publicatie werd ook een aantal aandachtspunten aangereikt voor nadere gedachtenvorming
en medisch-wetenschappelijk onderzoek. 127
De centrale deskundigencommissie heeft een adviserende rol, het Openbaar Ministerie
beslist over eventuele strafvervolging en behoudt zo zijn eigen verantwoordelijkheid en
zijn opsporingstaak in dezen. Dit is ook noodzakelijk voor de verenigbaarheid van de
toetsingsprocedure met de verdragsbepalingen in artikel 2 en artikel 13 EVRM. 128 Er is
wat dit betreft een wezenlijk verschil met de meer zelfstandige taak van de regionale toetsingscommissies
van de WTL, die, wanneer aan alle zorgvuldigheidseisen is voldaan,
zelf een beslissend oordeel kunnen geven.
126 J.H.H.M. Dorscheidt, o.c. 2006, p. 521.
127 Gezondheidsraad, Overwegingen bij het beëindigen van het leven van pasgeborenen, Signalement ethiek
en gezondheid 2007/1, Den Haag: Centrum voor Ethiek en Gezondheid, 2007.
128 Zie voor de verdragsrechtelijke aspecten van een centrale deskundigencommissie: J.H.H.M. Dorscheidt,
A.A.E. Verhagen, Een centrale toetsingscommissie voor beslissingen rond het levenseinde bij pasgeborenen:
een brug te ver, Nederlands Juristenblad 79, 2004, afl. 41, p. 2141-2147. Zie ook : M.A.J.M. Buijsen,
Wetenschap – 625. Impliciete keuzes en verhulde waardeoordelen: het kabinetsvoorstel ‘Acieve levensbeeindiging
bij ernstig lijdende pasgeborenen’, Nederlands Juristenblad, vol. 81, 2006, afl. 15, p. 832-839.
36