De WGBO - DSpace at Open Universiteit

- De 12- tot 16 jarigen. De regeling voor deze leeftijdscategorie is het meest gecompliceerd,
aangezien voor geneeskundige behandeling van 12- tot 16 jarigen in beginsel
dubbele toestemming vereist is, van zowel de minderjarigen zelf als van hun ouders
of voogd (art. 7:450 lid 2 BW). Dit althans voor zover deze minderjarigen naar de
mening van de hulpverlener in staat worden geacht tot een redelijke waardering van
hun belangen terzake, dus wilsbekwaam zijn. Zo niet, dan worden zij vertegenwoordigd
door hun ouders of voogd (art. 7:465 lid 2 BW).
- De 0- tot 12 jarigen. Deze jonge patiënten gelden in de WGBO als wilsonbekwaam
en worden vertegenwoordigd door hun ouders of voogd (art 7:465 lid 1 BW). Voor
het uitvoeren van medische behandelingen is alleen de toestemming van de ouders
vereist en niet die van het kind.
De kritiek op de indeling in leeftijdscategorieën is ook jaren later nog niet verstomd; het
hanteren van vaste leeftijdsgrenzen is zelfs een van de ‘schoonheidsfoutjes’ van de WG-
BO genoemd 12 . Op een symposium naar aanleiding van een evaluatie van de WGBO
werd voorgesteld te onderzoeken of het systeem van leeftijdsgrenzen toch niet beter kan
worden losgelaten. 13
Een uitgebreide bespreking van WGBO regeling voor alle drie leeftijdscategorieën blijft
hier achterwege 14 . In het navolgende zal ik meer specifiek ingaan op de rechtspositie van
de jongste groep, de 0 – 12 jarigen.
De 0-12 jarige patiënt in de WGBO
In artikel 7:465 lid 1 BW wordt bepaald dat bij patiënten die de leeftijd van 12 jaar nog
niet hebben bereikt, de hulpverlener zijn verplichtingen die uit de behandelingsovereenkomst
jegens de patiënt voortvloeien moet nakomen jegens de ouders of voogd van de
patiënt. De minderjarige onder 12 jaar geldt dus als onbekwaam inzake de geneeskundige
behandelingsovereenkomst die hem betreft; zijn ouders of voogd zijn partij bij de overeenkomst
met de hulpverlener. Zij hebben als wettelijke vertegenwoordigers op grond
van het ouderlijk gezag en de daaruit voortvloeiende plicht tot verzorging en opvoeding
de zorg en de verantwoordelijkheid voor het geestelijk en het lichamelijk welzijn van hun
kind. (art. 1:245 en 247 BW). Het zijn dus de ouders die voor en namens hun kind de behandelingsovereenkomst
sluiten en diens patiëntenrechten uitoefenen, zij hebben het
recht op informatie over de medische behandeling, en het recht op inzage in het medisch
dossier. En het zijn ook de ouders die als wettelijke vertegenwoordigers de juridisch relevante
toestemming moeten geven voor de behandeling. Minderjarigen tot 12 jaar hebben
zelf dus geen enkele (mede)bevoegdheid bij de besluitvorming over hun medische behandeling.
In de toelichting bij het wetsvoorstel werd als reden hiervoor gegeven dat bij
12
Th.A.M. te Braake, De positie van de minderjarige in het gezondheidsrecht: na 28 jaar volwassen?, in
J.C,J. Dute, e.a., Omzien naar de toekomst. 35 Jaar preadviezen Vereniging voor Gezondheidsrecht, Houten:
Bohn Stafleu Van Loghum, 2002, p. 212.
13
M.C. Ploem, Evaluatie van de WGBO: van wet naar praktijk. Symposiumverslag, Tijdschrift voor Gezondheidsrecht
25, 2001, p. 314.
14
Zie voor een bespreking van de minderjarigenregeling in de WGBO onder andere. de publicaties genoemd
in noot 9.
6