De WGBO - DSpace at Open Universiteit

het aantal meldingen bleef echter gering. 119 Dit wordt door de hierna te bespreken analyse
van 22 gemelde gevallen in de periode 1997 - 2004 bevestigd.
Analyse van 22 gevallen van levensbeëindiging bij pasgeborenen tussen 1997 en 2004
Een studie van een viertal artsen/onderzoekers van het Academisch Ziekenhuis Groningen
bood een analyse van alle 22 gemelde gevallen van actieve levensbeëindiging bij
pasgeborenen in Nederland in de periode januari 1997 – juni 2004 120 . De gegevens hiertoe
waren beschikbaar gesteld door het Openbaar Ministerie. Door deze studie werd voor
het eerst een beeld verkregen van de melding en toetsing van actieve levensbeëindiging
bij pasgeborenen In alle 22 gevallen bleek er sprake te zijn van ondraaglijk en uitzichtloos
lijden; bij de beoordeling hiervan baseerden de betrokken artsen zich op de criteria
zoals die door de medische beroepsgroep waren opgesteld in de rapporten CAL en Doen
of laten? Het lijden kon niet op een andere wijze verlicht worden. In alle gevallen was of
waren één of meerdere onafhankelijke collega’s geconsulteerd.
Meestal was dit een multidisciplinair spina-bifida team: het ging namelijk opvallenderwijs
in alle 22 gemelde gevallen om pasgeborenen met spina bifida en hydrocephalus.
Een mogelijke verklaring hiervoor is de overeenkomst van deze gevallen met de zaak
Prins, hierboven besproken, die uiteindelijk leidde tot ontslag van rechtsvervolging van
de betrokken arts.
Het besluit tot actieve levensbeëindiging was altijd genomen na intensief overleg met de
ouders; deze gaven – mondeling of schriftelijk – hun uitdrukkelijke toestemming. In enkele
gevallen was door de ouders zelf om actieve levensbeëindiging van hun kind verzocht.
Toetsing door het Openbaar Ministerie gebeurde aan de hand van de criteria die
voortvloeiden uit de uitspraken in de zaken Prins en Kadijk.
Overigens nam het Openbaar Ministerie de bevindingen van de artsen steeds als zodanig
over; er werd geen zelfstandig medisch onderzoek ter controle verricht. Dorscheidt
beschouwt dit als een kwetsbaar punt van de meldingsprocedure; dit zou door de voorgestelde
multidisciplinaire toetsing ondervangen kunnen worden. 121 In alle 22 gevallen
werd geoordeeld dat de artsen aan de zorgvuldigheidseisen voldaan hadden en is besloten
tot sepot.
Uit de studie blijkt dat van de 10 – 20 keer dat actieve levensbeëindiging bij pasgeborenen
per jaar voorkomt, dit gemiddeld slechts 3 keer per jaar gemeld wordt.
Toetsing door een commissie met multidisciplinaire deskundigheid zou tot grotere meldingsbereidheid
kunnen leiden. De resultaten van de studie leken volgens de onderzoekers
de noodzaak van het instellen van een dergelijke commissie te ondersteunen.
Gronings protocol/Landelijk protocol
Een ander intiatief van – deels dezelfde – artsen uit het Academisch Ziekenhuis Groningen
(tegenwoordig het Universitair Medisch Centrum Groningen) was het opstellen van
119 G. van der Wal,(…) P.J. van der Maas, e.a., o.c. 2003, p. 118-121.
120 A.A.E. Verhagen, J.J. Sol, O.F. Brouwer, P.J.J. Sauer, Actieve levensbeëindiging bij pasgeborenen in
Nederland: een analyse van alle 22 meldingen uit 1997/2004, Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde
149, 2005, nr. 4, p. 183-188.
121 J.H.H.M. Dorscheidt, o.c. 2006, p. 110.
34