De WGBO - DSpace at Open Universiteit

De ‘Centrale deskundigencommissie late zwangerschapsafbreking en levensbeëindiging
bij pasgeborenen’, werd per 1 september 2006 ingesteld en is op 1 november van datzelfde
jaar met haar inhoudelijke werkzaamheden begonnen. 129 De commissie wordt ook wel
kortweg ‘Commissie Hubben’ genoemd, naar haar voorzitter. Doordat de Commissie
Hubben als een soort tussenschakel tussen artsen en Openbaar Ministerie gaat fungeren,
zal naar verwachting de bereidheid van artsen om levensbeëindiging bij pasgeborenen te
melden toenemen, zodat dergelijk levensbeëindigend handelen transparanter wordt en
beter controleerbaar. Of deze verwachtingen bewaarheid zullen worden, zal pas over enige
tijd blijken uit de eerste jaarverslagen van de commissie.
Tot slot: een vergeten groep?
Toetsing van levensbeëindiging bij patiënten tussen pasgeboren en 12 jaar
De problematiek van actieve levensbeëindiging beperkt zich niet tot pasgeborenen, maar
kan zich uiteraard ook voordoen bij kinderen in de leeftijdsgroep tussen pasgeboren en 12
jaar, die door ziekte of door een ongeval in een situatie van uitzichtloos en ondraaglijk
lijden terechtgekomen zijn. 130
Het gaat ook hier om uitzonderlijke gevallen. In het evaluatie-onderzoek van Van der
Wal en Van der Maas uit 2003 werden op grond van kinderartseninterviews de kenmerken
weergegeven van 12 gevallen van levensbeëindiging zonder verzoek bij kinderen van
3 maanden tot 12 jaar. 131 In 7 van deze gevallen ging het om kinderen met kanker. Geen
van de 12 kinderen werd wilsbekwaam geacht, meestal omdat ze te jong waren, of buiten
bewustzijn. In alle gevallen was de beslissing tot levensbeëindiging genomen in overleg
met de ouders, 11 keer ook op verzoek van de ouders. In alle 12 gevallen werd overlegd
met collega-artsen en verpleegkundigen. De mate van levensbekorting werd door de kinderartsen
in 4 van de gevallen geschat op minder dan een week, in 4 gevallen op een
week tot een maand, en in 4 gevallen op meer dan een maand. In 2 van deze laatste gevallen
werd de mate van levensbekorting zelfs geschat op een jaar of meer.
In de meest recente evaluatie, uit 2007, is niet specifiek op de leeftijdsgroep tussen pasgeboren
en 12 jaar ingegaan.
Nader empirisch onderzoek zou meer inzicht kunnen bieden in de aard en de omvang
van de praktijk van levensbeëindigend handelen bij patiënten in de leeftijd tussen pasgeboren
en 12 jaar. Een analyse van een aantal gemelde gevallen van levensbeëindiging in
deze leeftijdsgroep, op basis van gegevens van het Openbaar Ministerie, zou bovendien
een beeld kunnen geven van de wijze van besluitvorming en van de melding en de afhandeling
van deze gevallen. 132
129 Kamerstukken PG/E – 2713481. In deze brief van de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en
Sport aan de voorzitter van de Tweede Kamer, d.d. 27 september 2006, worden de namen genoemd van de
leden en de plaatsvervangende leden van de centrale deskundigencommissie.
130 Zie bijvoorbeeld Brouwer, die er in zijn oratie op wees dat deze problematiek zich niet tot pasgeborenen
beperkt: O.F. Brouwer, o.c. 2001, p. 9.
131 G. van der Wal (…), P.J. van der Maas, e.a., o.c. 2003, p. 122-135; met name par. 13.4 en tabellen 13.4
en 13.5.
132 Naar het voorbeeld van de analyse van 22 gevallen van levensbeëindiging bij pasgeborenen tussen 1997
en 2004, hierboven besproken op p. 34-35 en in noot 120.
37