Voolopig ontwerp ABEN april 2011 - Gemeente Dordrecht

Zoet klei-oermoeras is een begeleid-natuurlijk type, dat in stand gehouden wordt door grootschalige
landschapsvormende processen (met name waterdynamiek) en niet door beheer. Voor
deze processen en dus voor het functioneren van een zoet-klei-oermoeras is minimaal een oppervlakte
van 500 ha nodig. Binnen het ABEN-plangebied is slechts 200 ha beschikbaar als primair
natuurgebied (EHS), naast 300 ha recreatiegebied, dat voor natuur niet geheel optimaal
ingericht kan worden. Een autonoom functionerend zoet-klei-oermoeras is in ABEN dan ook
niet mogelijk. Daarom is ingezet op een zoet-klei-oermoeras in samenhang met de Dordtse en
Sliedrechtse Biesbosch. In het VO is gewaarborgd dat:
• ABEN voldoet aan de verdeling van natuurtypen conform zoet-klei-oermoeras, waarbij vooral
ingezet is op rietlanden (met name waterriet), die in de andere gebieden ontbreken.
• het gebied functioneert als robuuste ecologische verbinding, conform het handboek robuuste
ecologische verbindingszones.
Optimale inrichting voor natuur en water
Een optimale inrichting van de beschikbare ruimte binnen het gebied ABEN is essentieel voor
de gewenste moerasontwikkeling. Het zorgen voor voldoende natte omstandigheden is een
vereiste. In met name de Noorderdiepzone en langs de buitenzijde van de Alloijzen- of Bovenpolder
moet de waterstand, ten minste gedurende een deel van het jaar, op of boven het maaiveld
staan. Deze vernatting wordt vooral bereikt door het opzetten van de waterstand en het
plaatselijk afplaggen van de (fosfaatverzadigde) bovengrond. In perioden van droogte, waardoor
ongewenste situaties voor planten en dieren kunnen ontstaan, wordt water ingelaten.
Overigens zijn in het gebied al enkele diepere plekken gecreëerd die in perioden van droogte
als schuilplaats kunnen fungeren. In de winterperiode kunnen deze plekken dienst doen als
overwinteringplaats voor fauna.
Door de voorgenomen moerasontwikkeling ontstaat uiteindelijk een gevarieerd gebied. Deze
variatie wordt verder vergroot door verschillen in hoogteligging en bodemtypen (bijvoorbeeld
als gevolg van plaggen en de aanwezigheid van kreekruggen). Variatie en gradiënten komen de
ecologische ontwikkeling en de biodiversiteit van de toekomstige moerasnatuur ten goede. Het
in het ontwerp geschetste vegetatiebeeld is gebaseerd op de aanwezige ondergrond en de toekomstige
drooglegging, waarbij op een aantal strategische plaatsen gegraven is om extra open
water of rietland te creëren. Het uiteindelijke vegetatiebeeld is natuurlijk ook afhankelijk van
het natuurbeheer. Conform het programma van eisen is uitgegaan van een minimaal beheer in
het eindbeeld. Wel is een overgangsbeheer noodzakelijk om na de inrichting de ontwikkelingen
in de goede richting te sturen. Dit betreft dan met name het voorkomen van wilgenopslag op
plaatsen waar dit niet gewenst is.
Voorlopig Ontwerp ABEN
21