Nieuwe aanpak - Technische Universiteit Eindhoven

e l e i d
van vier programma’s. En volgens de
rector zullen er in 2010 dan nog eens vier
volgen. Een toetsingscommissie bestaande
uit hoogleraren van de TU/e – Van Duijn
noemt het zijn ‘denktank’ – gaat de ingediende
aanvragen beoordelen.
De onderzoeksprogramma’s die in aanmerking
komen voor ondersteuning,
moeten aan een aantal criteria voldoen. Zo
moeten ze worden aangedragen uit twee
of meer faculteiten en moeten de initiatiefnemers
– hoogleraren en universitair
hoofddocenten – te boek staan als ‘veelbelovend
onderzoekstalent’. Het programma
moet uitzicht bieden op wetenschappelijke
doorbraken en het moet de potentie hebben
om binnen vier tot acht jaar ‘financieel
de eigen broek op te kunnen houden’,
zo is te lezen in de notitie. Dat, op basis
van inkomsten uit de tweede en/of derde
geldstroom. Daarnaast moet er ook een
m a t r i X / 4 / 2 0 0 8
Rector magnificus Hans van Duijn
verwacht in 2009 een terugloop
aan inkomsten voor onderzoek.
interessant nieuw onderwijsaanbod uit het
programma kunnen voortvloeien. Gedacht
wordt aan een gespecialiseerde minor of
een mastertrack.
‘We willen de TU/e hiermee op een aantrekkelijke
manier neerzetten’, aldus Van
Duijn, ‘door heel duidelijk te laten zien dat
we bereid zijn om geld te steken in nieuwe
initiatieven. Initiatieven die ook best risicovol
mogen zijn. Na vier jaar wordt dan
gekeken of het programma zich bewezen
heeft. Zo ja, dan bestaat de mogelijkheid
om er nog eens een periode van vier jaar
aan vast te knopen.’
De hoop is dat er uit de onderzoeksprogramma’s
wellicht een autonoom instituut
of onderzoeksschool zal voortkomen.
Kennisparadox
In de ‘Onderzoeksvisie’ wordt ook nadrukkelijk
aandacht besteed aan de zogeheten
Van Duijn: ‘We willen
samenwerken met een beperkt
aantal partneruniversiteiten. We
schieten geen schot hagel
de wereld in.’
‘kennisparadox’ en de noodzaak om die te
doorbreken. Enerzijds wordt van de wetenschap
verwacht dat ze van hoge kwaliteit is,
maar van de andere kant moet ze ook bijdragen
aan de kenniseconomie en aan de
oplossing van maatschappelijke vraagstukken.
De TU/e probeert een goede balans
te vinden tussen fundamenteel onderzoek
en toegepast onderzoek en ontwerpen.
Voor construerende en ontwerpende
wetenschappen ontbreekt in Nederland
echter een goed beoordelingssysteem, en
dat speelt de TU/e parten bij de verdeling
van middelen uit de tweede geldstroom.
Problemen waar ook Delft en Twente mee
kampen.
Van Duijn: ‘Een instantie als NWO geeft
ook zelf toe dat ze het geschikte instrumentarium
missen om goed te kunnen
oordelen over de waarde van het toegepaste
en multidisciplinaire onderzoek en het
ontwerpen. Ze zijn ook oprecht bezorgd
dat ze zo hele onderzoeksvelden missen.
Men kijkt daar nog steeds vooral naar het
aantal publicaties en citaties. Zeer traditioneel
georiënteerd dus. Dat betekent echter
wel dat eerdergenoemde onderzoeksgebieden,
waarvan de resultaten niet snel
terecht zullen komen in Nature of Science,
structureel worden onderbedeeld. Zeker
nu minister Plasterk ervoor gekozen om
honderd miljoen euro aan onderzoeksgeld
weg te halen bij de universiteiten en dat
weer door NWO te laten verdelen. De drie
rectoren van de TU’s hebben de minister
er in een brief op gewezen dat je veel technologie
nodig hebt om te kunnen komen
tot innovaties en dat hij dat wellicht over
het hoofd heeft gezien. Maar Plasterk is
nog steeds van mening dat het allemaal
wel goed komt als je vooral geld steekt in
fundamenteel onderzoek. Vooral faculteiten
als Bouwkunde, Industrial Design
en Werktuigbouwkunde zijn hier de dupe
van. We lijden er echt onder. In 2009 verwachten
we een terugloop aan inkomsten
van zo’n zes miljoen euro, en dat zal oplopen
tot ruim acht miljoen.’
Prof.dr.ir. Jeu Schouten, decaan van de fa