Gemeentelijk gezondheidsbeleid met participatie van ... - Nigz

Uit dit voorbeeld blijkt het belang van een actief en deskundig migranten/allochtonen
adviesorgaan. Tijdens onze inventarisatie is gebleken dat een dergelijk gemeentelijk
adviesorgaan lang niet altijd (meer) aanwezig is, of niet betrokken wordt bij het gemeentelijk
gezondheidsbeleid.
3.3 Fase: uitvoering/ implementatie van beleid
Uit de inventarisatie blijkt dat veel GGD’ en aangeven dat het werken met VETC’ers,
zorgconsulenten en ander allochtone intermediairen gezien wordt als een vorm van
participatie van de allochtone doelgroep. Het werk wordt weliswaar uitgevoerd door
allochtonen maar de onderwerpkeuze en de wijze van voorlichting/werken wordt niet door de
doelgroep zelf bepaald. Ook omdat de opleidingen voor deze functies veelal landelijk
ingevuld worden lijkt de inhoud van het werk bepaald te worden door de autochtone
zorgverleners, die daarmee proberen gewenste gedragsveranderingen bij allochtonen te
bewerkstelligen en een betere communicatie van de allochtone patiënten met de reguliere
zorg tot stand te brengen. De allochtone bevolkingsgroepen waarvoor VETC’ers en
consulenten worden ingezet hebben geen andere participatie dan het consumeren van de
aangeboden voorlichting. Wel wordt doorgaans, na een voorlichtingsbijeenkomst,
geïnventariseerd over welke onderwerpen men in een vervolgsessie voorgelicht zou willen
worden. Op basis hiervan kunnen nieuwe voorlichtingen ontwikkeld worden die nog niet tot
het basisaanbod behoren.
Een allochtone zorgconsulent is figuurlijke gezien een brug, een vraagbaak en een luisterend
oor. Zij helpt bij de communicatie tussen arts en patiënt en geeft patiëntenvoorlichting, zowel
individueel als aan groepen. Ook begeleidt zij bij chronische of langdurige aandoeningen en
ondersteunt zij verwijzingen naar bijvoorbeeld Maatschappelijke werk of de Riagg. De arts
kan voor alle onderwerpen op het terrein van gezondheid en opvoeding naar de consulent
verwijzen. Klachtverheldering is een belangrijke reden voor verwijzing.
Zorgconsulenten hebben na hun basisopleiding tot gezondheidsvoorlichting (vanuit het
NIGZ) een 2-jarige deeltijdopleiding op MBO-niveau gevolgd. Maandelijks organiseert de
GGD Rotterdam bijscholingsochtenden over medische en psychosociale onderwerpen zodat
de kennis actueel blijft. (Bron: De Hoop, 2002)
Na het “uittesten” van allochtone zorgconsulenten in Rotterdam zijn er inmiddels in het hele
land dergelijke ontwikkelingen gaande. In voorjaar 2002 draaiden er in 16 steden en regio’s
projecten met inzet van (bijna 40) allochtone zorgconsulenten, waarvan de helft langer dan 4
jaar geleden is gestart.
Als voorbeeld van een inmiddels structureel te noemen beleidsmaatregel kan het centrum
Mimoza genoemd worden in het Amsterdamse stadsdeel Bos en Lommer waar de
participatie van allochtone vrouwen qua niveau volgens Arnstein in te delen is als
zelfbestuur.
Centrum Mimoza
Centrum Mimoza is in 1985 geopend door de Stichting Gezondheidszorgproject
Buitenlandse Vrouwen als gevolg van de door huisartsen geconstateerde kloof in
communicatie en begrip tussen de reguliere gezondheidszorg en allochtone vrouwen in het
stadsdeel. Het centrum geeft enerzijds groepsvoorlichting en cursussen in eigen taal (Turks
en Berber/Arabisch) over gezondheid en gezondheidszorg en anderzijds adviseert het
andere instellingen en individuele hulp/zorg verleners in en buiten Amsterdam op basis van
de jarenlange ervaring met deze doelgroep. Tevens is Mimoza bereikbaar voor individuele
allochtone vrouwen met vragen of communicatieproblemen op het gebied van zorg en
welzijn. Het centrum is laagdrempelig, stelt het voorlichtingsprogramma op aan de hand van
de vragen van allochtone vrouwen en werkt samen met andere organisaties bij de uitvoering
van het voorlichtings- en cursusprogramma.
Inventarisatie gemeentelijk gezondheidsbeleid en allochtonen
15