Gemeentelijk gezondheidsbeleid met participatie van ... - Nigz

Veel van de genoemde projecten betreffen voorlichting over gezondheid of een inventarisatie
van de gezondheidsproblemen die de betreffende doelgroep ervaren. Hierbij is nog
nauwelijks sprake van een hoog niveau van participatie van de allochtonen.
2. Allochtonen slechts betrokken bij deel van beleidscyclus
Veel gemeenten zijn bezig met het formuleren van een gezondheidsbeleidsplan maar door
het ontbreken van voldoende gegevens over de gezondheidstoestand van allochtone
groepen wordt daar bij de prioriteitsstelling geen rekening mee gehouden.
Uit deze inventarisatie blijkt dat men in een aantal gemeenten bij het opstellen van het lokaal
gezondheidsbeleidsplan en het uitvoeringsplan in gesprek is geweest met een
adviesorgaan waar verschillende allochtone groepen in vertegenwoordigd zijn. Dit was het
geval in Groningen (zie pagina 11) en in Zaanstad (5). Het lijkt erop dat in de veel
gemeenten een minderheden-adviesraad niet meer aanwezig is of niet (meer) gehoord wordt
bij het opstellen van beleid. In Groningen was de minderheden-adviesraad in staat om een
duidelijke visie te geven op het voorgestelde gemeentelijk gezondheidsbeleidsplan en
daarmee ook tot het bijstellen van het voorgenomen beleid. Lang niet in alle gemeenten zijn
de verschillende allochtone groeperingen bereid tot samenwerking in één adviesorgaan.
Waar dit echter wel het geval is en waar de minderheden-adviesraad ook in staat is om zich
inhoudelijk goed te verdiepen in de gezondheidssituatie van de allochtone bevolking lijkt een
gemeente veel baat te kunnen hebben bij een dergelijke structurele gesprekspartner.
Uit de inventarisatie onder GGD’en blijkt dat de meeste projecten, gericht op verbetering van
de gezondheidstoestand van allochtonen, nu worden geïnitieerd vanuit de GGD. Meestal
wordt dan voor de uitvoering contact gezocht met allochtone doelgroepen of zelforganisaties.
Projecten die vanuit de allochtone gemeenschap zelf worden geïnitieerd (zoals bijvoorbeeld
Nieuwe Sporen, p.14) beschikken direct over een gesprekspartner die zich al bewust is van
het probleem en aan een oplossing daarvoor wil meewerken. GGD’en zouden zich meer
kunnen profileren als de experts of consultants bij het zoeken naar oplossingen voor de
gezondheidsproblemen zoals deze door de allochtone groepen zelf worden ervaren.
Van veel projecten gebeurt de eigenlijke uitvoering door allochtonen, zoals VETC’ers,
allochtone zorgconsulenten en vertrouwenspersonen. De coördinatie/projectleiding berust
daarentegen vaak bij een autochtoon of autochtone organisatie (zie Mimoza (p.13) en
STIOM, (bijlage 2; 4g)). Hiervoor wordt vaak bewust gekozen omdat autochtonen beter in
staat zouden zijn contacten te onderhouden met gemeente en andere
samenwerkingspartners en/of als een neutrale partij gezien wordt temidden van de
verschillende allochtone groepen.
Het betrekken van allochtonen bij de evaluatie van een project (als deze al plaatsvindt) lijkt
nog weinig te gebeuren. Het is niet ondenkbaar dat allochtonen andere toetsingscriteria
formuleren dan autochtonen bij het aangeven waarom een project al dan niet geslaagd is.
3. Geen structurele financiering voor uitvoerdersbeleid
Veel GGD’en noemen op de gestelde vragen de inzet van VETC’ers en allochtone
zorgconsulenten als gezondheidsbeleid waar allochtonen direct bij betrokken zijn en wel in
de uitvoering ervan. Echter, in veel gemeenten wordt de coördinatie van de VETC’ers wel
door de gemeente betaald, maar moet elke (zelf)organisatie die voorlichting aanvraagt, apart
betalen voor de werkelijke voorlichting. VETC’ers hebben meestal geen vaste aanstelling
maar werken op free-lance basis als oproepkracht. In dit geval faciliteert de gemeente deze
vorm van voorlichting. Een probleem van deze vorm van werken is dat veel VETC’ers
doorstromen naar reguliere banen in de gezondheidszorg of elders omdat zij als VETC’er
geen vaste inkomsten hebben. Het inzetten van allochtone zorgconsulenten of
‘intermediairen’ wordt met huisartsenachterstandsgelden gefinancierd, soms met steun van
de gemeente, of de verzekeraars financieren dergelijke functies. De gemeente is, in de vorm
van de GGD, meestal slechts in een begeleidende rol op afstand bij betrokken.
Inventarisatie gemeentelijk gezondheidsbeleid en allochtonen
9