C.M.C.-Melk Unie 25 jr. - Zuivelhistorie Nederland

48 Met 't vuur van rede en overtuiging de polder in
J. A. Verhaar, directeur C.M.C.-district Leiden
Veertig jaar geleden is het, dit C.M.C.jubileumjaar, dat
C.M.C.-districtsdirecteur J. A. Verhaar (districten Leiden en
Den Haag) naast, met en voor de boeren zijn eerste stappen
zette in de melkwereld. Het vuur van de rede en de overtuiging
is, ook na deze veertig jaar niet in hem geblust. Al zegt
hij zelf: 'Een mens is net een sokophouder, na veertig jaar
gaat de rek er wel uit'. Toch is dat de heer Verhaar - vol met
kwinkslagen - niet ten voeten uit. Hij praat makkelijk en
weet de grote lijnen vast te houden. Maar hij denkt méér en
het kost u moeite, dàt te weten te komen. Hij put uit eigen ervaring
zo maar de 25-jarige C.M.C.-geschiedenis.
Maar daarvan leert u niet, wat deze man, deze C.M.C.-medewerker
bewoog. Zelf zegt hij 'mijn leven bij de C.M.C.? Ik
J. A. Verhaar
heb op mijn manier een bijdrage proberen te leveren aan het
verwezenlijken van de plannen'. Plannen die niet vaststonden. Of het moest zijn het wat vage,
maar daarom ook juist boeiende doel: de positie van de melkveehouders te verbeteren, hun afhankelijkheid
te verminderen.
En dan komt hij los. 'Ik heb de veilingtijd meegemaakt, met groepen boeren die consumptiemelkcontracten
afsloten voor tien liter melk per dag per koe. Maar de aanvraag was zo groot,
dat ze met drie liter moesten volstaan. Het prijsverschil tussen consumptie- en industriemelk
was 3 à 4 cent per kg .. . Ik heb de enorme ellende onder de boeren meegemaakt van de crisisjaren:
f 54,- voor 3.000 liter melk. De onbeschrijfelijke ellende onder de boeren uit die jaren
heeft me ontzettend gegrepen. Dat gaf me mijn enthousiasme. Ik heb me in mijn leven laten
leiden door m'n idealen - en de rest op de koop toe genomen. Het beleven van mijn idealen
speelt een enorme rol voor mij'.
van huis uit
Deze, zo u wilt sociale, bewogenheid is hem van huis uit ingegeven. 'Mijn grootvader was
boer in Waddinxveen, daarna in Nootdorp. Mijn vader trok de stad in en ging via de slagerij
de vakbeweging in. Met hem ging ik wel mee naar vergaderingen. Compleet met fanfarecorpsen'.
Maar het leven gaf hem zijn eigen ervaringen. Zoals toen hij plannen had om
marconist te worden en naar zee te gaan. In Amsterdam waren voor dat éne baantje tweehonderdveertig
gegadigden. Op zeventienjarige leeftijd, in 1930, kwam hij op de Loosduinse
melkveiling als kantoorbediende. Hij zette daarmee de eerste stappen op de melkweg.
Vier jaar later werd hij daar veilingmeester om in 1938 directeur van het verkoopbureau Den
Haag te worden van de uit de landbouwstandsorganisaties en technische organisaties voortgekomen
'oude C.M.C.'. In 1945 werd dat directeur districtsbureaus Leiden en Den Haag van de
Coöperatieve Melkcentrale.
Hij loopt snel over deze eerste jaren heen; noemt ze en passant. Maar de indrukken zijn onuitwisbaar.
En steeds komt weer terug 'de afhankelijkheid van de melkveehouders omzetten in
onafhankelijkheid'. Hij kent ook de gebreken van die tijd: 'de melkveilingen móésten mislukken.
We hadden niets. Geen melkbussen, geen fabrieken, geen geld. We waren voor 100% afhankelijk
van vraag en aanbod. En het aanbod was altijd te groot. Het dieptepunt kwam in
▲Heruitgave zuivelhistorienederland.nl 78 versie 2011-07-01