De cultuur van het lezen - Taalunieversum

4 . Gee: 003, p. 04.
5 De cultuur van het lezen
• spelers leren strategieën aan die geleidelijk complexer worden en apart kunnen worden
getraind (opbouwend leren);
• spelers kunnen efficiëntere spelmanieren aanleren (vaardigheden als strategieën);
• spelers kunnen in een beschermde omgeving trainen (visbokalen en zandbakken);
• spelers vormen groepen en leren van elkaar (peer en cross-age tutoring).
Men leert via verhalen en misschien leert men zelfs iets over een toekomstige literaire
cultuur. In de games projecteren spelers een eigen identiteit tegenover virtuele personages,
identificeren ze zich op diverse niveaus. Zo projecteren ze al spelend gevoelens en waarden
op personages die samen met de designer geschapen zijn. In de intersectie tussen de echte
en de virtuele wereld ontstaat een nieuwe identiteit, waardoor de speler beïnvloed wordt.
Computergames bieden dus de mogelijkheid om te reflecteren over culturele modellen die
betrekking hebben op de wereld. In elk geval vormen ze een belangrijk onderdeel van de
culturele wereld en zijn het concrete voorbeelden van hoe de nieuwe technologie traditionele
concepten als tekst, verhaal, spel en geletterdheid ter discussie stelt.
Computergames refereren naar film, grafische design, mythologie, iconografie, et cetera.
Door al deze elementen te vermengen tot iets nieuws, vormen ze een bewijs van de manier
waarop geletterdheid verandert. Niet alleen verdienen games als een nieuwe vorm van
vertellen de aandacht van onderzoekers, ze verdienen ook de aandacht van het onderwijs.
Zoals Gee zegt: ‘Video games are a new form of art.’ 4 Ze zullen boeken niet vervangen,
maar boeken zullen nooit meer hetzelfde zijn. Dit inzicht diepen we verder uit in het volgende
onderdeel over de weblog.
Weblog: een nieuw genre
Als casestudy voor het illustreren van digitale evoluties en de (r)evolutie binnen de leescultuur
in de digitale wereld, heb ik gekozen voor de weblog. De weblog is naast homepages,
fora en chatpagina’s een van de nieuwe genres die ontstaan is op internet. De weblog is een
samentrekking van het web (als drager) en log (als genre: het dagboek). Het is een virtuele
omgeving waarin mensen zichzelf en/of bepaalde onderwerpen kunnen presenteren.
Het genre heeft een aantal vaste kenmerken:
• een weblog wordt onderhouden met nieuwe berichten die elkaar chronologisch opvolgen,
waardoor het genre kenmerken vertoont van een dagboek;
• een weblog bevat links die binnen een internetomgeving te vinden zijn;
• bij die links hoort vaak kritische commentaar;
• een weblog biedt naast tekst ook beeld.
Een weblog maken is gratis en op zich heel eenvoudig, maar aangezien er volop geëxperimenteerd
wordt ontwikkelt het genre zich en wordt het steeds complexer: ‘A blog is your
easy-to-use web site, where you can quickly post thoughts, interact with people, and more.
All for FREE.’ (http://www.blogger.com/start)
Weblogs zijn gepersonaliseerde media die sociale functies vervullen. Het is bijzonder
moeilijk om greep te krijgen op een genre dat nog in volle ontwikkeling is en misschien
wel verdwijnt of verandert terwijl ik dit schrijf. Ik beperk mij daarom tot enkele algemene
vragen over het genre, vanuit de gedachte dat de weblog kan gebruikt worden om na te
denken over de lees- en schrijfcultuur op internet. Waarover handelen weblogs? Wie
schrijft ze? Tot wie zijn ze gericht? Wat hebben ze te maken met de literaire cultuur?
Inhoud
Op weblogs komen alle mogelijke onderwerpen aan bod. Het succes van de weblog heeft
dan ook veel te maken met de mogelijkheid om het over persoonlijke interesses te hebben.
Vooral onderwerpen die in de traditionele media niet aan bod komen, spreken webloggers
aan. Een persoonlijk perspectief is immers belangrijk.
De onderwerpen kunnen refereren naar wat er in de wereld gebeurt (een persoonlijk reisverslag
van een vakantie, getuigenissen uit oorlogsgebieden) of naar topics uit andere media (het
presenteren van informatie, het kritisch becommentariëren van standpunten). De meeste