Financieel & Lifestyle magazine - Puilaetco Dewaay

FINANCIËLE KRONIEK | MACRO-ECONOMIE
“DE CUP KUNNEN
SPANJE OF ITALIË
KRIJGEN. ONZE
RATING NIET.” (DE
NEDERLANDSE
PREMIER MARK
RUTTE)
haar aangerekend, omdat Merkel zo, via de
achterdeur, de in Duitsland verfoeide eurobonds
zou hebben gecreëerd. En daar is iets
voor te zeggen: het ESM gaat immers geld
lenen op de kapitaalmarkt om steun aan de
noodlijdende banken en overheden te geven,
waarbij de deelnemende landen echter garant
staan voor de terugbetaling van de door
het ESM ontleende bedragen. Hierdoor dragen
deze landen dus in feite gemeenschappelijk
het risico voor hulp die met ESMkapitaal
wordt gefi nancierd en op termijn
niet wordt terugbetaald: de facto komt dit
neer op een eurobond. De Duitse pers was
niet mals voor deze etatisering van private
schulden, die ook onvermijdelijk op de kredietwaardigheid
van Duitsland moet wegen.
Ook in andere landen groeide het verzet tegen
deze steun. Zo blokletterde de website
van de Nederlandse VVD (de partij van ontslagnemend
premier Rutte) op de dag dat
Spanje en Italië elkaar in de fi nale van het
EK voetbal bekampten: “De cup kunnen
ze hebben, onze rating niet”. Al zal bij deze
uitspraak ook wel de frustratie over het voor
Oranje zelf mislukte EK hebben meegespeeld,
het toont aan dat de publieke opinie
in de steunverlenende noordelijke landen
zich steeds meer begint te kanten tegen wat
als oncontroleerbare geldstromen naar de
20 | Analyses | Herfst - Winter 2012
ÿ BERLIJN. Duits protest tegen ‘te veel Europese solidariteit’.
hervormingen weigerende zuidelijke staten
wordt gezien.
Naast deze groeiende weerzin van de bevolking
in het Noorden wacht de reddingsoperatie
nog een belangrijke legale horde. In
Duitsland is er namelijk een klacht bij het
Grondwettelijk Hof neergelegd tegen de op
29/06/12 door het parlement goedgekeurde
oprichting van het ESM. Bij de oprichting
van de muntunie in het fameuze verdrag van
Maastricht was er immers een expliciete en
strenge niet-bijstandsclausule (‘no bail-out’)
afgesproken, waarbij het de individuele lidstaten
verboden werd borg te gaan staan
voor de schulden van andere lidstaten. Op
die manier wou men bekomen dat de lidstaten
voldoende fi nanciële discipline aan
de dag zouden leggen, omdat ze wisten dat
andere staten hen niet zouden bijspringen.
Wat niet het geval is, zoals de gebeurtenissen
van de voorbije jaren intussen ten overvloede
hebben aangetoond.
De reddingsboei die het ESM moet worden,
staat echter haaks op het principe dat
elk voor zijn eigen schulden moet instaan
en is dus volgens de klagers ongrondwettelijk.
Wat meteen de basis voor de Europese
reddingsplannen weer op een wankele juridische
voet plaatst. En dus begon de rente
op Spaans en Italiaans papier na een korte
pauze weer sterk te stijgen. Eind juli piekte
de Spaanse 10-jaarsrente op meer dan 7,5%,
terwijl de Italiaanse ook terug boven de
6,5% opliep. Niemand leek nog te weten
wat te beginnen. De situatie begon sterk te
lijken op wat een middeleeuwse kroniekschrijver
ooit over de lage landen neerpende:
het volk is radeloos, zijn leiders redeloos, het
land reddeloos.
SUPER MARIO IN EEN HELDENROL
Hoog tijd dus voor de enige instantie die
nog over de capaciteit beschikte om snel en
beslissend op te treden om te hulp te schieten:
de ECB. ECB-voorzitter Mario Draghi
liet eind juli bij een voordracht in Londen
verstaan dat de ECB klaarstond om in te
grijpen om de uit de hand lopende rentes
in de perifere landen terug te dringen door
opnieuw over te gaan tot steunaankopen van
deze bonds. En hij voegde eraan toe dat men
hem op zijn woord kon geloven dat het genoeg
zou zijn. De markt reageerde euforisch
en de rentes vielen dadelijk terug.
Maar Draghi had zich met zijn ronkende verklaring
natuurlijk wel in een positie gewerkt
waarin hij de hooggespannen verwachtingen
moest honoreren, wilde hij een bloedbad op
de markt vermijden. Toen hij na de ECB-