Als kunst de metro neemt... - Jean-Michel Folon

Burssens Jan
[ De Zwarte Vijvers
station Zwarte Vijvers
23
De kunstenaar
Het kunstwerk: 1981
Jan Burssens (Mechelen, 1925 - Merendre, 2002).
Jan Burssens volgt lessen aan de Academies van Mechelen en
Gent. Hij maakt aanvankelijk figuratieve schilderijen met een
expressionistische toets en richt zich vervolgens tot de lyrische
abstractie. Hij is medestichter van de groep «Art Abstrait», maar
verliet deze kunstgroep al na een jaar. Hij had namelijk intuïtief
aangevoeld dat het picturale denken volgens niet-figuratieve,
streng constructieve beginselen hem als schilder niet konden
bevredigen.
Met een beurs van de UNESCO reist hij naar de Verenigde Staten
en verblijft hij in New York. Deze reis drukt een duidelijke stempel
op zijn werk en zijn stijl neigt naar een steeds meer herkenbare
figuratie. Hij schildert een reeks portretten: John Kennedy, Adolf
Hitler, Marilyn Monroe.
Vanaf de jaren zestig doen ook landschappen hun intrede in zijn
werk. Hij integreert andere materialen in zijn schilderijen: zand,
keien, kiezel en gruis. Deze blijven echter beperkt omdat verf
voor een rasechte schilder het hoofdbestanddeel en onovertroffen
medium blijft.
De kunstenaar wou de Zwarte Vijvers voorstellen die zich
vroeger op de plaats van het station bevonden. De oppervlakte
van deze vijvers was troebel, vol onrust en lokkend gevaar.
Deze sfeer geeft hij weer met vlakken van verstild donkerblauw
met lichtere, mobiele vlekken geel, groen, paars en
bruin. Precies het ontbreken van de betoverende effecten van
licht en schemering, weerschijn en waterglans onderscheiden
dit werk van Burssens van «Vijvers met waterlelies» van de
hand van Monet, waar «De Zwarte Vijvers» de reizigers ongetwijfeld
aan doen denken.
Het schilderij, 4m hoog op 14m breed, is abstract maar de
toeschouwer heeft de neiging tot figureren en ziet er wellicht
planten, bloemen, herfstbladen, spiegelingen van licht en zon
en diepdonker water in. Voor de interpretatie is de reiziger
dus aangewezen op zijn verbeelding.
De «Zwarte Vijvers» ruimden plaats voor huizen en kantoren,
waar de mensen wonen en werken, terwijl men er vroeger de
diepe rust van het water en het planten- en dierenleven aantrof.
Olieverf op gemaroufleerd doek op panelen.