You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Hs. 'Vijfiien vreugden van<br />
het huwelijksleven', Frankrijk<br />
1485, papier, 2 7, 9 x 20,0 cm<br />
SINT -PETERSBURG, NATIONAL<br />
UBRARY OF RUSSIA, HS. FR.F.P.XV.4,<br />
FOL. 76v. (vORONOVA &<br />
STERUGOV, WESTERN IULUMINATED<br />
MANUSCRJPTS)<br />
Sint-Jobsdag in het Brabantse Wezemaal 53 dozijn 'teekens' verhandeld, goed<br />
voor 636 stuks. Kleinere aantallen dus, maar over een periode van een eeuw tikt<br />
dit aan tot enorme hoeveelheden.<br />
HET AANRAKINGSCONTACT VAN HET PELGRIMSTEKEN<br />
'Au vrient', vertel ons, 'de teekens die ghy draegt an uwen hoet waar breng je die<br />
vandaan?' Waarop hij antwoordt: 'Van tHelich Bloet, van Onser Vrauwen, van<br />
Synte Nyclaeus, Ie hebbe te Roome ghesien den paeus'. Deze bondige beschrij<br />
ving van een ervaren pelgrim komt voor in het zestiende-eeuws toneelstuk Tspil<br />
van den Berch van de Brugse rederijker Cornelis Everaert. De aangesproken<br />
bedevaarder heeft insignes opgespeld van het Heilig Bloed te Wilsnack (Noord<br />
Duitsland), van een niet nader genoemd Maria-bedevaartstoord, van de Hei<br />
lige Nicolaas waarmee het Italiaanse Bari of het Franse Saint-Nicolas-de-Port<br />
bedoeld moet zijn, en van Rome. Dergelijke bronnen geven inzicht in de actiera<br />
dius van de middeleeuwse reiziger.<br />
Bij de pelgrimage worden de pelgrimstekens niet alleen gezegend. De bedevaar<br />
der drukt ze tegen het heiligengraf, de reliekhouder of het heiligenbeeld, met de<br />
bedoeling iets van het heilige mee naar huis te nemen. Het spiegelinsigne is het<br />
duidelijkste voorbeeld. Via het spiegeltje kan de pelgrim het beeld van het ver<br />
eerde obj ect opvangen en bewaren. Het is een handige oplossing voor de druk<br />
bezochte bedevaartsplaatsen, waar niet alle pelgrims tot dicht bij de relieken<br />
kunnen komen. Vanaf het midden van de vij ftiende eeuw duiken spiegelinsignes<br />
op in talrijke pelgrimsoorden. Een van de meest sprekende voorstellingen is de<br />
krans van bolle spiegels die een pelgrim draagt op het paneel van de Meester<br />
van de Lucialegende in de Sint-Jacabskerk te Brugge. Alle kwaad dat deze pel<br />
grim onderweg kan overkomen, zal steeds geconfronteerd worden met het eigen<br />
kwaadaardige spiegelbeeld en de beschermende uitstraling van de heilige die in<br />
de spiegeltjes is opgevangen.<br />
Geloof & Geluk I 7
Change language