Untitled

a •
•
van I entiteit
Onderscheiding met grote zeggingskracht
2 Geloof & Geluk
n de late middeleeuwen zijn status, politieke kleur, religiositeit,
I
maatschappelijke positie en sociale patronen via een speldenprik op
mantel of hoed weergegeven. Een breed scala aan insignes, draag­
en onderscheidingstekens fungeert als boodschapper. Van de klei­
noden gaat een al dan niet verhulde of magische boodschap uit. Wie
het teken ziet, voelt zich aangesproken.
VISUELE PROPAGANDA EN COLLECTIEF HERKENNINGSTEKEN
De middeleeuwse bovenklasse maakt rijkelijk gebruik van insignes om de
status te benadrukken. Beambten, gezanten en muzikanten dossen zich uit
met medaillons of broches, gedecoreerd met het wapen of de symbolen van
de heer. En dit is nog maar het topj e van de ijsberg. De volledige leefomge­
ving is tot in detail voorzien van heraldiek en iconografie.
Een typerend voorbeeld is het stadspaleis van de heren van Gruuthuse in
Brugge. Om zijn positie, rijkdom, macht en geloof te etaleren laat Locle­
wijk van Gruuthuse zijn wapen, devies en motto ontelbare keren afbeelden
in de woning. Door latere herinrichtingen is er weinig van terug te vinden.
Wel rest er nog een gegraveerd zilveren medaillon waarop het schild met
wapen van Loclewij k in volle glorie is afgebeeld. Omgeven door de keten
van het Gulden Vlies en een banderol met het persoonlijk motto 'Plus est
en vous', drukt de plaquette ontzag uit voor de meester. Allicht is ze bij
formele presentaties gedragen door hoge beambten in dienst van de heer
van Gruuthuse.
Meester van de Vorsten portretten,
portret van Ladewijk
van Gruuthuse (ca. 1422-
1 492), ridder van het Gulden
Vlies, in gebed met bidsnoer,
Brugge, ca. I 4 7 5, paneel, in
originele lijst, 42,5 x 3 I ,3 cm
BRUGGE, GROENINGEMUSEUM