<strong>Rooilijn</strong> Jg. 41 / Nr. 5 / 2008 Column O. Naphta Laatst kwam ik het weer tegen. In een van de talloze <strong>in</strong>ter- views die zo karakteristiek zijn voor de gemakzuchtige journalistiek die tegenwoordig ook <strong>in</strong> de vakpers welig tiert. Vooral niet zelf studeren en analyseren, maar een of (echt briljant) twee of drie deskundigen het laten vertellen. Wat kwam ik tegen? Dat ‘we’ vroeger dachten dat de samenlev<strong>in</strong>g maakbaar was en dat we daar nu mooi vanaf zijn. Doorgaans wordt daarbij naar de wederopbouwwijken gewezen die voor een maakbare samenlev<strong>in</strong>g zouden zijn ontworpen. En nu? Nee, nu niet meer, debiteert de gemiddelde geïnterviewde. De samenlev<strong>in</strong>g is zo verspl<strong>in</strong>terd, gedifferentieerder, uiteenlopender van levenswijze en lifestyle. Nee, nu wordt maatwerk geleverd (hype s<strong>in</strong>ds AD 1995) en is er <strong>in</strong>teractieve plann<strong>in</strong>g om Jan en Allemans waarden <strong>in</strong> het plan te verknopen en te verkopen, zodat het plan een afdruk wordt van de multiwaardensamenlev<strong>in</strong>g. De postmoderne filosofie wordt er als bewijslast niet eens meer bijgesleept. Moeilijk verhaal ook wel. Opvallend is dat de neonconservatief-liberale (neoconlib) retoriek, onder het mom van niet-maakbaarheid, plannen en opvatt<strong>in</strong>gen verz<strong>in</strong>t die een veel hogere graad van maakbaarheid veronderstellen dan de constater<strong>in</strong>g achteraf dat de waarden en normen <strong>in</strong> de brave samenlev<strong>in</strong>g van de Wederopbouwtijd we<strong>in</strong>ig uit elkaar liepen. Neem nu de afschuwelijke gedachte van de levensloopbestendige won<strong>in</strong>g en woonbuurt (hype s<strong>in</strong>ds AD 1998) en bouwprogramma’s, shopp<strong>in</strong>g centers en cultuurvoorzien<strong>in</strong>gen voor naar levensstijl gescreende groepen van medeburgers. De grondgedachte is maakbaarheid, beheersbaarheid en de ruimtelijke schaal is kle<strong>in</strong>er: de buurt. De jongste trend van maakbaarheid betreft de kle<strong>in</strong>st mogelijke schaal: gez<strong>in</strong>, <strong>in</strong>dividu door kijken, meten en regelen achter de voordeur (hype AD 2006). De nietmaakbaarheidsfilosofen monitoren zich suf van de conceptie tot de geboorte en vanaf de geboorte tot de crèche, van de basisschool tot het VMBO tot de jeugdwerkloosheid en kle<strong>in</strong>e crim<strong>in</strong>aliteit. Column: De Nieuwe Maakbaarheid De Nieuwe Maakbaarheid P. 378 Het aldus gemonitoorde (gepolitoerde wil mijn spell<strong>in</strong>g checker, niet zo gek) volk dient gekneed naar het evenbeeld van de nette, gemiddelde, behoorlijk geschoolde, zich fatsoenlijk gedragende en sociaal verantwoordelijke, wetende burgers. Het onontkoombare e<strong>in</strong>ddoel is het MAKEN van hard-werkende-burgers-met-een-baan-waar-onbetaaldeoveruren-normaal-zijn, opdat ze geen kattenkwaad uithalen, overlast veroorzaken, de boel onder de graffiti spuiten, hun afval op straat flikkeren, andere mensen lastig vallen met bedelpraatjes en rondlummelen op kosten van de belast<strong>in</strong>gbetaler. Hype AD 1850: het toen opkomende liberalisme zong het lied van schol<strong>in</strong>g en werk, werk en nog eens werk en van verantwoordelijke burgers die zich netjes (zedelijk) gedragen. En verantwoordelijk en netjes werd je na opleid<strong>in</strong>g en schol<strong>in</strong>g en spiegel<strong>in</strong>g aan de zich fatsoenlijk gedragende medemens. Schoon, heel en veilig (hype AD 1998-2008 die 10-jarig bestaan viert) is de neoconlibdoelstell<strong>in</strong>g voor de gewone man, vrees ik. Deze badkamerspreuk is ongeacht de samenstell<strong>in</strong>g van colleges van B en W en reger<strong>in</strong>gen de laatste tien jaar steeds loyaal overgenomen door de wethouder of m<strong>in</strong>ister van dienst en is uitgemond <strong>in</strong> het meest cynische etiket dat de beleidsmaffia kon verz<strong>in</strong>nen: prachtwijk. Deze wijk is het ultieme condensaat van maakbaarheid, een ondoordr<strong>in</strong>gbaar oerwoud van maatregelen en plannen op alle gebied, van achter de voordeur, via de tu<strong>in</strong> tot straten, ple<strong>in</strong>en, buurthuizen, scholen, corporatieburelen, gemeentelijke diensten, consultatiebureaus, m<strong>in</strong>isteries en talrijke particuliere en semi-particuliere adviesbureaus. Prachtwijken zijn kortom een profijtelijke <strong>in</strong>dustrie geworden waar niemand meer vanaf wil. Daar zou maar grote werkloosheid van komen onder de hard-werkendeburgers-met-een-baan-waar-onbetaalde-overuren-normaalzijn. Vermoedelijk zou ieder bedrijf aan de kosten-batenverhoud<strong>in</strong>g van deze <strong>in</strong>dustrie terstond failliet gaan, maar hier hebben we met nieuwe maakbaarheid te maken, die <strong>in</strong> staat is om haar aandacht evenwichtig te verdelen over alle partijen, doekjes voor het bloeden uitdeelt, prettige <strong>in</strong>komens verschaft en bless<strong>in</strong>gs <strong>in</strong> disguise aan politieke partijen verstrekt. Het is de b<strong>in</strong>nenlandse variant van de buitenlandse ontwikkel<strong>in</strong>gshulp, waarvan veertig prachtlanden profiteren.
<strong>Rooilijn</strong> Jg. 41 / Nr. 5 / 2008 Advertentie P. 379
Change language