voeten - Topos

dan ook dat deskundigen, die beslissingen
moeten nemen, in alle fasen en op
elk gewenst moment, op eenvoudige
en snelle wijze kunnen beschikken over
de relevante gegevens.
Deze deskundige is ook de landschapsarchitect.
Hij zal zijn kennis verder
moeten verdiepen om in het gehele
proces nog zijn eigen ontwerp boven
tafel te kunnen houden. Tijdens de
studie Landinrichtingswetenschappen,
binnen de specialisatie Landschapsarchitectuur,
heb ik diverse malen ervaren dat
bij de studenten materiaalkennis slechts
een achtergrondruis is. Dat is jammer,
want in de praktijk blijkt maar al te vaak
dat juist hier de problemen ontstaan.
Dit is natuurlijk het spanningsveld
waarbinnen je je als architect beweegt,
aangezien de artistieke vrijheid mogelijk
door deze nadruk op materiaalkennis
beïnvloed wordt. Niets is minder waar
als je bedenkt dat er vele projecten twee
tot drie maal over de kop gaan door
“onkunde”op materiaalgebied. Wetgeving
speelt hierbij een grote rol, bijvoorbeeld
het Bouwstoffen Besluit, wat een
directe invloed heeft op de toepassing
van steenachtige bouwstoffen in en op
de bodem. Grond heeft hier ook mee te
maken, hetgeen al aangeeft dat je na de
initiatiefase al hierover moet gaan
nadenken, met onder andere deze
wetgeving in je achterhoofd. Goede
voorbereiding is een absolute noodzaak
om je ontwerp op goede wijze door het
doolhof van wetten en regels te dirigeren.
Standaardisatie als hulp
Het beschikbaar krijgen van relevante
gegevens, zoals al eerder in dit artikel
aangegeven, vereist afspraken met
betrekking tot uitwisseling, zowel op
papier als digitaal. Vanwege verschil in
doelstelling en vakgebied van de
verschillende deelnemers, kunnen
barrières ontstaan binnen de diverse
informatiestromen. Gebrek aan eenduidigheid
en uniformiteit van informatie
kan ook een (onnodige) oorzaak zijn
van een dergelijke barrière. Ordening is
hier de oplossing. In Nederland zijn
afspraken gemaakt op gebied van de
informatiecategorieën, te weten: de
bedrijfsinformatie, projectinformatie en
algemene informatie. Het voert hier te
diep om gedetailleerd op deze
categorieën in te gaan, met dien verstande
dat de grenzen van deze categorieën
niet definitief zijn.
Zo kan bouwinformatie van de ene
toestand overgaan in een andere.
Bijvoorbeeld kan algemene informatie
eenvoudig projectgebonden worden
gemaakt, door deze in een bestek
(document om het werk uit te kunnen
voeren) over te nemen. Dit kan op
diverse manieren plaats vinden. In
Nederland is hiervoor de RAW®systematiek
voor handen. Deze systematiek
is bedoeld om eenduidig en juri-
disch waterdichte contracten voor de
uitvoering van werken in de boven-,
en ondergrondse infrastructuur op te
stellen. De toepassing van deze systematiek
helpt de architect om zijn
ontwerp naar een uitvoeringstechnisch
document te vertalen, waarbij rekening
wordt gehouden met onder andere de
vele wetten en andere regelgeving.
Deze werkwijze draagt bij aan goede
communicatie in de ontwerpfase, maar
ook in de uitvoeringsfase en verschaft
hiermee alle betrokken partijen heldere
uitgangspunten.
Om een beeld te krijgen hoe sterk deze
standaard systematiek in Nederland
wordt toegepast is het al voldoende te
vermelden dat op dit moment ca. 80 %
van alle werken in de boven-, en
ondergrondse infrastructuur met behulp
van de RAW®-systematiek van ontwerp
naar uitvoering zijn vertaald en in
uitvoering komen.
“Veel zaken laten zich niet standaardiseren,”
is de vaak gehoorde opmerking
van architecten. Gaat men echter dieper
in op dit onderwerp, dan zal blijken dat
vrijwel alles op enigerlei wijze is te
standaardiseren. Zie hier de geboorte
van de “Standaard Architect”. De
praktijk zal leren dat de
landschapsarchitect zijn creativiteit niet
zal verliezen maar als een professionele
deskundige, adviseur en gelijkwaardige
partij, zijn ontwerp in alle fasen van het
bouwproces de baas zal blijven.
TOPOS / 01 / 2003 21