voeten - Topos

CROW pagina 20
de latere planfasen, inclusief de uitvoering,
betrokken is. Het ontwerpbureau is
van mening dat het ook de rol van een
ontwerper is deel te nemen in het
initiëren en op allerlei manieren aansturen
van het planproces. Een goede
realisatie van een plan hangt vaak af
van ontwerpen van deeloplossingen en
het benutten van kansen die zich in de
realisatieperiode voordoen.
Waar Vlug en Partners het heeft over de
verschillende stadia van het planproces,
heeft J.G.R. van den Berg
het over de breedte van het planproces.
De landschapsarchitect speelt daarin vaak
een intermediaire rol. Deze rol is
fundamenteel voor het slagen en het
realiseren van een goed ontwerp. Dit
schept nog wel eens verwarring over
de functie van een landschapsarchitect,
en vraagt om een breed veld van
kennis.
Dergelijke kennis wordt niet
onderwezen, maar leer je in het
werkveld. Je moet contact houden met
de dagelijkse werkelijkheid om er op een
goede manier ingrepen in te doen. Dit
kwam ook weer naar voren op de
nieuwjaarsborrel van Kenniseenheid
Groene Ruimte. “We moeten onze
ivoren torens uit en ons tussen de
mensen begeven!” zei een medewerker
van Alterra tijdens zijn nieuwjaars-
Vlug & Partners pagina 22
speech, alsof hij zojuist het licht had
gezien. Sommige beleidsmensen
zouden er echter beter aan doen de
ivoren toren weer in te klimmen,
bijvoorbeeld om zich nog eens te
bezinnen op de betekenis van meervoudig
ruimtegebruik. Ir. Kristof van
Assche schrijft een overtuigend betoog
schrijft met betrekking tot meervoudig
ruimtegebruik, als natuurlijke tegenhanger
van enkelvoudig ruimtegebruik.
Zonder na te gaan wat meervoudig
ruimtegebruik nu werkelijk
inhoudt, en waartoe het zou moeten
dienen, worden er door ontwerpers de
meest onwaarschijnlijke
functiestapelingen voorgesteld.
Dergelijke voorbeelden van effectbejag
dragen niet bij aan het ontwikkelen van
wezenlijke vernieuwing. (Al is zo’n
boot op het dak van een flat zo gek
nog niet...)
Met de voeten in de klei, in de letterlijke
betekenis, zou veel mensen goed
doen volgens Eric-Jan Pleijster, die van
mening is dat de mens zijn mystieke
band met de natuur en de aarde is
verloren. Dit zorgt ervoor dat de
praktijk van het ecologisch bouwen vaak
blijft hangen in gesubsidieerde wadi’s,
vegetatiedaken en biologisch afbreekbare
raamkozijnen. “Ecologisch bouwen”
dreigt net als “Meervoudig
Ruimtegebruik” een soort feel good-term
te worden, hol als een helofyt. Pleijster
geeft ons daarom een handvol concrete
ecologische principes, die de band tussen
mens en natuur weer kunnen aanhalen.
Bijna als voorbeeld van de teloorgang
van de band tussen mens en natuur
wordt verslag gedaan van een excursie
naar het eiland Tiengemeten. Gerrit
Kapteijns en Freek van Leeuwen van
Stichting RUW beschrijven hoe mens en
natuur uit elkaar worden getrokken, in
dit geval door Natuurmonumenten. Dit
doen zij in hun artikel over de
natuurontwikkeling op het eiland
Tiengemeten, waarin de reactie van met
name de lijdende partij eens goed in
beeld wordt gebracht.
Daarnaast hebben we natuurlijk ook
onze vaste rubrieken waarin we onder
andere het positieve nieuws van Michiel
Uitdehaag lezen, dat de studie goed
aansluit bij de praktijk. Desalniettemin
vermeld hij dat we toch ook nog veel
kunnen leren wanneer we ons een tijdje
buiten de Hucht wagen!
Dit en meer over het thema ’met de
voeten in de klei’ is te lezen in de Topos
die voor u ligt.
TOPOS / 01 / 2003 5