voeten - Topos
voeten - Topos
voeten - Topos
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Alweer een boek over landschap…wat<br />
meer kan er nog geschreven worden over<br />
landschap? Hebben we het assortiment<br />
brillen inmiddels niet doorgewerkt? Zijn<br />
er niet genoeg analyses gemaakt en<br />
uiteenzettingen geschreven? Ja,<br />
misschien wel. Maar landschap blijft een<br />
boeiend onderwerp, want zoals J.B.<br />
Jackson aangeeft: ‘Why is it, I wonder, that<br />
we have trouble agreeing on the meaning of<br />
landscape? The word is simple enough, and it<br />
refers to something which we think we<br />
understand; and yet to each of us it seems to<br />
mean something different’.<br />
Landkaartmos gaat verder waar =Landschap<br />
(1998) ophield. In Landkaartmos<br />
ligt de focus op de vraag hoe het landschap<br />
kan worden begrepen als object van beleid,<br />
planning en ontwerp. Om hier inzicht in te<br />
krijgen worden raakvlakken met<br />
cultuurbeleid en ruimtelijke ordening<br />
opgezocht. Hoe we om kunnen gaan<br />
met landschappen in verandering, hangt<br />
af van de opgaven die er liggen op deze<br />
raakvlakken.<br />
Het boek bestaat uit een verzameling<br />
beschouwingen die zich bewegen tussen<br />
landschap, cultuur en ruimtelijke<br />
ordening. Er is aandacht voor de relatie<br />
tussen cultuurbehoud en de cultuur van<br />
het maken, ruimtelijke concepten en het<br />
(on)bedoelde gebruik hiervan, de zin en<br />
onzin van intensief & meervoudig<br />
ruimtegebruik, de relatie tussen stadland<br />
en de aandacht voor regionaal<br />
ontwerpen. Tot slot wordt de<br />
landschapsarchitect(uur), als zijnde een<br />
vak waarin bewogen wordt op vele<br />
verschillende raakvlakken, belicht.<br />
De essays hebben de vorm van tijdschriftartikelen,<br />
hangen redelijk met<br />
elkaar samen en zijn goed leesbaar. Bij<br />
het openslaan van de inhoudsopgave<br />
zou je de weg even bijster kunnen raken,<br />
maar laat dat je niet weerhouden! De<br />
beschouwingen worden aangevuld met<br />
mooie fotoreportages (door<br />
landschapsfotografen, zoals de molen<br />
van Gerco de Ruijter “wat ziet de vlieger<br />
op het strand”, zie foto), gedichten en/<br />
of statements en projectdocumentatie<br />
van H+N+S Landschapsarchitecten<br />
(zoals het visioen van “Brabant 2050: de<br />
complete stad”, zie plankaart).<br />
De inhoud<br />
Stel dat je een tentoonstelling voor een<br />
Landschapsafdeling in het Nationaal<br />
Museum zou willen samenstellen. Hoe<br />
zou dat eruit moeten zien en wie<br />
zouden de samenstellers van deze<br />
tentoonstelling moeten zijn? Tussen de<br />
regels door wordt gezinspeeld op onze<br />
bewustwording van de maakbaarheid<br />
van ons landschap. Want gewoon is dit<br />
niet per definitie; een toerist ervaart ‘zijn<br />
verblijf als een vaartocht door een<br />
schilderij van Mondriaan’. Maar het is<br />
geen star schilderij, meer landschap als<br />
levend kunstwerk! In dit levende kunstwerk<br />
is de samenhang tussen cultuur en<br />
Wat ziet de vlieger op het strand? Brabant 2050: de complete stad<br />
landschap groot, zoals blijkt uit een<br />
tussentijdse conclusie: eigenlijk gaat<br />
iedere beschouwing over landschap,<br />
over cultuur. Hoe daar nu op te anticiperen?<br />
Door het oude te bewaren of<br />
door het nieuwe te maken? Is het of/<br />
of? Of kan het ook en/en? Cultuurhistorie<br />
en ruimtelijke ordening raken<br />
elkaar hier. Waar zijn (hot) items als<br />
stad-land relaties, contouren en meervoudig<br />
ruimtegebruik te plaatsen<br />
binnen de ruimtelijke ordening? En wat<br />
is de relatie met (het) landschap? Oh ja,<br />
en waar staat de landschapsarchitect in<br />
dit gedruis? De verschillende<br />
beschouwingen werpen licht op bovenstaande<br />
zaken.<br />
Work in progress<br />
‘Het Nederlandse landschap is een<br />
artefact waaraan al meer dan een<br />
millennium door mensenhanden wordt<br />
gewerkt. Is het daarmee een voltooid en<br />
gecanoniseerd kunstwerk, of blijft het<br />
altijd in de maak?’ Wat op voorhand al<br />
te vermoeden valt, kan na het lezen van<br />
Landkaartmos onderstreept worden:<br />
het laatste is het geval. De verschillende<br />
uiteenzettingen verhelderen vele vragen<br />
maar een (eenduidige) conclusie over<br />
welke relatie (het) landschap heeft ten<br />
opzichte van beleid, planning en<br />
ontwerp is niet te geven. Maar dit was<br />
ook niet de pretentie! Sijmons<br />
constateert zelf dat het allemaal een<br />
prettig gestoorde, anarchistische boel is<br />
geworden. Er zijn zoveel raakvlakken<br />
met even zovele vakgebieden. En dat<br />
maakt de positie van de<br />
landschapsarchitect er niet duidelijker<br />
op. Misschien moet we dat ook gewoon<br />
even zo laten: work in progress! Het<br />
assortiment brillen is nog lang niet<br />
uitgeput.<br />
p.s. Landkaartmos bestaat echt! De<br />
kleinste vakgenoot van de landschapsarchitect<br />
heeft de naam Rhizocarpon<br />
Geograficum. Deze korstmos (zie<br />
voorkant boek) dankt zijn naam aan het<br />
feit dat zijn textuur veel weg heeft van<br />
een landkaart…<br />
TOPOS / 01 / 2003 51
Change language