BROEDER BERNARDUS - TOEN EN

Congregatie het bezit van den man, die meer nog dan de priesterlijke
Stichter haar ten zegen is geweest. Gaf de priester haar het leven, deze
leek gaf haar den vorm. Toonde de priester haar het doel, de hand van
den leek teekende haar den weg, die er heen geleidde. Als een vader
en een moeder waren deze beide mannen. Gode zij dank, die ons
onder hun kinderen heeft opgenomen!'(p 40)
De wijze waarop Oliemans de jeugd van Jacques Hoecken beschrijft is
geheel volgens de traditie van hagiografen. Voor hem was het antwoord
op de vraag in de titel van dit artikel volmondig JA.
1940: IN HONDERD JAREN
Hyacinthus is inmiddels een kwart eeuw
ouder geworden en beschrijft nu de hele
eerste eeuw van de congregatiehistorie.
Zijn taal is minder verheven dan in 1915.
Bovendien lijkt Hyacinthus in dit nieuwe
boek af en toe de waarheid omtrent
Bernardus belangrijker te vinden dan zijn
uitzonderlijkheid:
Onwrikbaar staat Br. Bernardus als het op
onderhouden van de Regel aankomt. Dan
eist hij het volle pond en kan daarbij soms
overdreven hard schijnen. De hardheid verdwijnt
dan, zodra de gehoorzaamheid
getoond is, terwijl een hartelijk woord of
vriendelijke daad de pijnlijke indruk wegneemt.
Blijkt een roeping in gevaar, dan is hij de bezorgde, liefdevolle vader. Is
ze niet meer te redden, dan moet, koste wat het wil, het bedorven lid
worden afgesneden. Voor zijn onwrikbaarheid op dit punt ging zelfs een
Mgr. Zwijsen opzij, die geëist had, dat Br. Alexius weder zou worden
opgenomen, totdat de procedure betrekkelijk het ontslag zijner Geloften
beëindigd zou zijn! Br. Bernardus, in dezen gesteund door Zijn Raad,
weigerde vlakaf.'
Maar een bladzijde verder plaatst Hyancinthus de hardheid van
Bernardus en negatieve gevolgen daarvan in de lijn van heiligen:
56