BROEDER BERNARDUS - TOEN EN

'Samen met Rutten vormde Bernardus het span van stichter en eerste
overste, dat bij zoveel stichtingen de moeilijke beginfase heeft beheerst.
De samenwerking tussen beiden verliep niet altijd rimpelloos. Rutten
was sterk gericht op de voorspoedige voortgang van de werkzaamheden,
terwijl Hoecken het kloosterlijke leven van de broeders voorop
stelde. Zij botsten bijvoorbeeld over de vraag of de broeders de ziekenverpleging
aan huis moesten voortzetten, die zij in 1841 om den brode
op zich hadden genomen. Rutten vond dit nuttig werk, terwijl Hoecken
het verafschuwde, omdat het aanleiding gaf tot omgang met 'wereldlingen'.
Eind jaren vijftig verbeterde de financiële toestand van de congregatie
aanzienlijk. Dat stelde overste Bernardus in 1858 in staat om
een einde te maken aan de ziekenverpleging door de broeders. Die
activiteit was hem altijd een doorn in het oog geweest.
In 1845 begon de congregatie een nieuwe onderneming in Amsterdam.
Ook dit leidde tot tegenstellingen tussen de stichters:
'Met name ten aanzien van het weeshuis in Amsterdam had overste
Bernardus ernstige bedenkingen. Hij meende dat zijn broeders te jong
en onervaren waren, dat zij als ‘eenvoudige burger jongelieden’ niet
opgewassen zouden zijn tegen bedorven Amsterdamse weesjongens
en dat zij niet op de hoogte waren van de kwalen en het zedenbederf
in zulke gestichten. Maar de overname ging tóch door, omdat Rutten
zich door pater Bernard Hafkenscheid cssr had laten ompraten.'
Joos van Vugt heeft geen directe persoonlijke band met Bernardus, hij
wilde het ook niet hebben over de verdiensten van individuele mensen;
de vraag of hij een heilige is, komt dan ook niet naar boven.
Opvallend is overigens wel, hoe Van Vugt zijn boek besluit met een
alinea waarin Bernardus zich zeker zou kunnen herkennen:
'De religieuze gemeenschappen van de toekomst zullen hun apostolaat
vorm geven in bescheiden activiteiten. Maar waarom zou dat een probleem
zijn voor de religieuzen van de toekomst, mits zij zich niet spiegelen
aan de glorieuze massaliteit van vroeger? Ook in de toekomst
zullen er geëngageerde en maatschappelijk actieve christenen zijn, die
kiezen voor een gemeenschappelijk leven in supportive communities,
om elkaar te steunen en te inspireren.'
60