Zomer 2010 - Stichting Tubereuze Sclerosis Nederland

Samenwerking school, leerling, ouders
Een sterke meerwaarde van het Leerlingcompetentieprofiel
(LCP) is volgens beide orthopedagogen dat
de samenwerking tussen school, ouders en leerling
intensiever en constructiever wordt.
Nicole: “Samen met ouders, leerling en school zoeken
naar een realistisch toekomstperspectief, met
daarin aandacht voor de persoon, voor de wensen
en de mogelijkheden, is heel waardevol. Door hierin
langdurig samen te werken volg je samen een proces
en is de uiteindelijke uitkomst voor de keuze
van een vervolgopleiding niet meer zo verrassend.
Je komt sneller op één lijn over de richting die wenselijk
is. Inzicht in het hele ‘plaatje’ helpt veel.”
Maria vult aan: “Zaken worden verhelderd en meer
inzichtelijk gemaakt en dat brengt soms opluchting
bij ouders. Ook kan het nodig zijn om stil te staan
bij het proces van acceptatie en aanpassing van verwachtingen,
waarin rouw en verdriet aan de orde
kunnen komen.”
Nicole: “Wat ons wel opviel was dat ouders uit de
middenbouw veel minder enthousiast zijn over het
LCP dan ouders uit de bovenbouw. Die staan meer
open voor een kijk naar de toekomst omdat zij
dichter bij de vervolgopleiding staan. Vaak is er ook
weerstand om te accepteren dat de toekomst misschien
minder brengt dan je zou willen.”
Voorbereiding op de arbeidsmarkt
Met het LCP ontstaat inzicht in het ontwikkelingsperspectief
en toekomstperspectief van de leerlingen,
maar: hoe kun je als school de te ontwikkelen
vaardigheden-voor-later feitelijk trainen?
Nicole: “Stap 1 was om in beeld te brengen hoe een
leerling zich ontwikkelt en wat hij of zij nodig heeft
aan begeleiding op school, maar het is stap 2 om
dat begeleidingsaanbod ook te realiseren. Je moet
als directie wel kritisch durven kijken naar je onderwijsprogramma,
je visie aanpassen, nieuw aanbod
ontwikkelen e.d. Dat heeft impact voor de hele
school. Het kost tijd om daar voldoende draagvlak
voor te creëeren, om te beginnen bij de directie. Wij
zijn dan ook heel blij dat onze directeur hier erg
voor openstaat! Nieuw bij de Berkenschutse zijn de
special unit en de observatieklas waar extra zorg
geboden wordt. Daarnaast is gestart met een
arbeidstrainingscentrum, dat nog veel verder moet
worden ontwikkeld.”
Bij de Berg en Boschschool is al meer ervaring met
arbeidstraining en wordt gewerkt met leerwerkplek-
30
ken en stages binnen en buiten de school. Maria:
“Alle 3e en 4e jaars leerlingen volgen kortdurende
stages op leerwerkplekken om zich te oriënteren op
diverse branches waar ze mogelijk in de toekomst
gaan werken. Op elke leerwerkplek werken ze 6
weken en in totaal zijn er 12 trajecten. Voor een
deel gaat het om plekken hier op het terrein, voor
een deel buiten het terrein, zoals op een boerderij.
We werken zoveel mogelijk met werkbegeleiders uit
het werkveld, dus uit de branche, die samenwerken
met de docenten van de Berg en Boschschool. Dat
werkt heel goed, je ziet enthousiasme zowel bij de
werkbegeleiders als bij de leerlingen! We bieden
inmiddels onder andere: administratie, elektro, solliciteren,
presenteren, ICT, houtbewerking. Deze
‘simulatieplekken’ zijn op vaste locaties. Na de leerwerkplekken
volgen de leerlingen stages intern en
extern. Bijvoorbeeld bij de NVA op de administratie.
De leerlingen krijgen een certificaat wanneer zij een
leerwerkplek hebben doorlopen. Dit veranderingsproces
in de school gaat niet vanzelfsprekend en er
zijn nog de nodige aanloopproblemen, maar het
concept is goed en sluit ook aan bij de huidige ontwikkelingen
rond Passend Onderwijs en de op handen
zijnde kwaliteitswetgeving voor het voortgezet
speciaal onderwijs.
Een andere school voor voortgezet speciaal onderwijs
die ‘arbeidsgericht’ werkt is bijvoorbeeld de
Kingmaschool in Amsterdam. De Kingmaschool
werkt met leerlingen uit cluster 2, 3 en 4 en heeft
een uitgebreid arbeidstrainingscentrum. Verder zijn
er inmiddels verschillende vakscholen ontstaan, die
lijken op de LTS van vroeger. Daar leren jongeren
een beroep en halen zij aan het eind een startkwalificatie
MBO op niveau 1 of 2. Hier is veel aandacht
en begeleiding voor de sociaal emotionele ontwikkeling.
Zelfredzaamheid stimuleren
Maria benadrukt dat zij in haar contact met leerlingen
van de Berg en Boschschool een accent legt op
zelfredzaamheid: “De leerling moet zoveel mogelijk
zelf uitvinden wat nodig is en hoe hij dat kan ontwikkelen.
Leerlingen activeren door de juiste vragen
te stellen werkt heel goed. Aan zowel ouders als
leerlingen geef ik vaak ‘doe-adviezen’. Bijvoorbeeld
aan een leerling van 15 jaar die nog altijd met een
taxi naar school komt, heb ik voorgesteld dat hij in
het weekend eens probeert om met de bus te reizen,
of met de trein. Eerst samen met zijn ouders
zomer 2010 | TSC Contact