Arbeidsflexibiliteit en ontslagrecht - Wetenschappelijke Raad voor ...

146
arbeidsflexibiliteit en ontslagrecht
Hoewel het door de overheid verplicht stellen van scholing op het eerste gezicht
met het oog op effectiviteit een aantrekkelijke optie lijkt, zijn hieraan ook de
nodige nadelen verbonden. Zo zal een wettelijke verplichting waarschijnlijk een
algemene scholingsverplichting inhouden, waarbij het moeilijk zal zijn rekening
te houden met specifieke (behoeften binnen) bedrijfstakken, laat staan met de
concrete invulling van die verplichtingen respectievelijk rechten voor individuele
werkgevers en werknemers. Ook de uitvoering en toetsing van een wettelijke
verplichting kan problemen met zich meebrengen. Een wettelijke verplichting tot
scholing zal hoogstwaarschijnlijk leiden tot een grotere belasting van overheidsinstanties,
daar zij de uitvoering zullen moeten gaan toetsen. Daarentegen hoeft
een toename in de kosten van uitvoering geen problemen op te leveren als de
uitvoering kan worden bekostigd door besparingen in de ww.
De overheid zelf is geen voorstander van wettelijke scholingsverplichtingen.
Scholing van werkenden is, zo bleek ook eerder al, primair de verantwoordelijkheid
van de sociale partners en de individuele werkgevers en werknemers. Meer
algemeen bestaat de tendens tot minder overheidsbemoeienis en meer individualisering.
De vraag is of een wettelijke verplichting tot scholing niet in strijd komt
met deze uitgangspunten. Recent wordt er over gedacht maatregelen te treffen
waarmee de overheid indirect een rol kan spelen in de vormgeving van scholingsafspraken.
Deze maatregelen richten zich vooral op de sociale partners. Zo is
voorgesteld cao-partijen de mogelijkheid te bieden af te wijken van de preventieve
ontslagtoets en alternatieve ontslagcriteria overeen te komen. In een dergelijke
constructie worden de randvoorwaarden geschapen door de overheid en
wordt de concrete invulling en uitvoering daarvan overgelaten aan de wens van
de sociale partners. Naar aanleiding van een Kamerdebat van 13 september 2005 is
door de leden Weekers en Huizinga-Heringa een motie ingediend waarin wordt
verzocht hiervan af te zien. 61 Begin 2006 is besloten dit voorstel in te trekken. 62
4.2.3 sociale partners
Verantwoordelijkheid
Zoals hierboven al bleek meent de overheid dat scholing voor werkenden en primaire
preventie van werkloosheid 63 vooral de verantwoordelijkheid is van de sociale
partners, maar ook van de individuele werkgevers en werknemers. Het prikkelen
tot het door de individuele werknemer volgen van scholing en het door de
werkgever aanbieden van scholing staat hierbij voorop. Veel maatregelen ter voorkoming
van werkloosheid van werkenden vloeien dan ook voort uit initiatieven
van de sociale partners en individuele werkgevers, waarbij zij worden bijgestaan
door financiële en/of andere hiervoor besproken initiatieven vanuit de overheid.
Van werknemerszijde lijkt men zich bewust van het belang van scholing van
werknemers. Dit blijkt alleen al uit het feit dat steeds meer cao’s scholingsafspraken
bevatten (zie § 4.3.2). Van de kant van de werkgevers lijkt veel minder de
behoefte te bestaan (meer) verantwoordelijkheden bij werkgevers te leggen en
werknemers te scholen. Een belangrijk bezwaar voor werkgevers is dat zij er in