Arbeidsflexibiliteit en ontslagrecht - Wetenschappelijke Raad voor ...

148
arbeidsflexibiliteit en ontslagrecht
over persoonlijke opleidingsplannen (pop’s) waarin met werknemers individuele
afspraken worden gemaakt over hun loopbaanontwikkeling en voorzien veel
cao’s in het ter beschikking stellen van zogenaamde persoonlijke opleidingsbudgetten
(pob’s). Hiermee wordt per werknemer een bepaald bedrag ter beschikking
gesteld als tegemoetkoming in scholingskosten.
De afgelopen jaren is het aantal scholingsafspraken in cao’s aanzienlijk toegenomen.
Uit onderzoek van de arbeidsinspectie blijkt dat in 2004 in 121 van de 122
onderzochte cao’s afspraken over scholing voorkomen. Dit betreft 99 procent van
de werknemers die onder een cao vallen. De scholingsafspraken in cao’s hebben
vaak een niet-verplichtend karakter. Dat neemt niet weg dat in 45 cao’s een
verplichting tot aanbieden en/of een recht op het volgen van scholing bestaat. In
33 cao’s (37 procent van de werknemers) gaat het om een verplichting tot scholing
en in 23 cao’s (34 procent van de werknemers) om een recht op scholing. Dit
tegenover een percentage van 31 procent respectievelijk 26 procent in 2003. Een
combinatie van beide vormen is in 2004 gevonden in 11 cao’s (Arbeidsinspectie
2005; Arbeidsinspectie 2004).
Hierbij dient te worden opgemerkt dat afspraken over scholing in cao’s vaak in
een specifieke context worden geplaatst. Zo gelden afspraken om de inzetbaarheid
van werknemers zowel in als buiten de onderneming te vergroten voor
32 procent van de werknemers, en bestaan voor 39 procent van de werknemers
afspraken over scholing in verband met technologische ontwikkelingen die
gevolgen kunnen hebben voor het functioneren van werknemers. Het meest
voorkomend zijn afspraken die te maken hebben met loopbaanontwikkeling.
Hier betreft het 59 cao’s die betrekking hebben op 35 procent van de werknemers.
Uit de bovenstaande cijfers en percentages blijkt dat in cao’s veel afspraken
worden gemaakt over scholing. Hierboven worden slechts enkele specifieke
aspecten van scholing genoemd waaraan in cao’s aandacht wordt besteed.
Echter, in alle onderzochte cao’s in 2004 komen één of meer employability-bepalingen
voor. De sociale partners laten zich op het gebied van scholing dus niet
onbetuigd. Ook over pop’s en pob’s zijn in veel cao’s afspraken opgenomen.
In 74 procent van de cao’s, betrekking hebbend op 77 procent van de werknemers,
staan afspraken over ontwikkelingsplannen en studiefaciliteitenregelingen.
In 68 cao’s, betrekking hebbend op 67 procent van de werknemers, betreft het
afspraken over een pop of pob. De overheid meent dat vooral het op deze wijze
individueel stimuleren van werknemers een belangrijke bijdrage kan leveren aan
scholing en de employability van werknemers (Arbeidsinspectie 2005). 10 procent
van de cao’s bevat (reeds) afspraken over evc.
De o&o-fondsen beogen het gebruik van de beschikbare middelen te bevorderen.
65 De o&o-fondsen hebben veel geld beschikbaar ter bevordering van scholing
van werkenden. 66 In de meeste gevallen wordt vereist dat de scholing functie-
of branchegericht is, maar er zijn ook fondsen die algemene scholing
vergoeden. Daarnaast geeft 80 procent van de fondsen aan dat bepaalde vormen