Hoofdstuk 1 - Hitte.nu

36 Zes graden
was de eerste die in ontoegankelijke berggebieden ijskernen
ging uitboren. Hij kwam terug met ijs van tienduizenden jaren
oud uit vergletsjerde toppen die zo ver uit elkaar lagen
als de Nevado Huascarán in Peru en de Dasuopu in Tibet,
en dat hij slechts had weten te verzamelen door het uiterste
van zichzelf te eisen. In 1993 kampeerden Thompson en zijn
boorteam 53 dagen lang op 6.000 meter hoogte tussen de
twee toppen van de Huascarán, waarbij zij wellicht het wereldrecord
op-hoogte-leven vestigden. (Ik heb daar in 2002
één nacht doorgebracht – één van de koudste, winderigste
en ellendigste nachten van mijn leven.) Op een gegeven moment
blies een storm Thompson’s tent, met hem erin, op een
afgrond af – totdat hij zijn ijsbijl door de bodem ramde. “Ik
begrijp niet”, merkte hij ooit op, “waarom iemand voor de
lol een berg zou willen beklimmen.”
Thompson zag als één van de eersten in, dat dit bergijs
een uniek bestand aan gegevens bevat over klimaatveranderingen
door de eeuwen heen – bewaard in lagen stof, zuurstof-isotopen
en piepkleine gasbelletjes die binnenin de lagen
bevroren water gevangen zitten. Eenmaal omlaag gesjouwd
in vrieskisten en geanalyseerd in het laboratorium leggen
deze ijzige handtekeningen alles bloot, van droogtes tot en
met vulkaanuitbarstingen, van tientallen en honderden jaren
geleden. Bovendien vertellen ze een verhaal over veranderingen
in de temperatuur. De twee isotopen van zuurstof,
16 O en 18 O, verschillen in atoomgewicht door de aanwezigheid
van twee extra neutronen in de kern van de laatste, en
komen afhankelijk van de watertemperatuur minder vaak
of vaker voor. Zodoende is hun onderlinge verhouding in
ijskernen een goede, indirecte indicatie voor historische klimaten.
Thompson en zijn team boorden eveneens in drie van de
overgebleven ijsvelden van Kilimanjaro en concludeerden in
oktober 2002 dat 80 procent van het ijs op de berg in de
afgelopen eeuw al gesmolten was. Het nieuws haalde wereldwijd
de krantenkoppen, net als Thompson’s voorspelling dat