Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
26 Zes graden<br />
dan 600 individuele kamers, dat vandaag de dag nog voor<br />
een groot deel overeind staat. Maar toen in 1130 de grote<br />
droogte toesloeg, was men kwetsbaar. De bevolkingsgroei<br />
had de ecologische basis van de samenleving al uitgehold<br />
door roofbouw op de bossen en landbouwgronden. De<br />
meeste mensen verhongerden, waarna de overlevenden een<br />
bestaan bij elkaar wisten te schrapen op gemakkelijk te verdedigen<br />
plekken, hoog op de steile rotshellingen. Op meerdere<br />
plekken zijn aanwijzingen voor gewelddadige conflicten<br />
gevonden – schedels met snijplekken van scalperingen, skeletten<br />
met pijlpunten in de lichaamsholte en beetsporen van<br />
kannibalisme.<br />
Feitelijk maakte de hele wereld in de middeleeuwen een<br />
klimaatverandering mee. Dit tijdperk wordt doorgaans de<br />
‘warme middeleeuwse periode’ genoemd, en was de tijd<br />
waarin – volgens het bekende verhaal – de Vikingen Groenland<br />
koloniseerden en wijngaarden welig tierden in het noorden<br />
van Engeland. De temperaturen in de binnenlanden van<br />
Noord-Amerika mogen dan 1 of 2 graden warmer dan <strong>nu</strong><br />
zijn geweest, maar het idee van een aanzienlijk warmere wereld<br />
in de middeleeuwen klopt in feite niet. Recent onderzoek,<br />
waarin indirecte meetgegevens van koralen, ijskernen<br />
en jaarringen va<strong>nu</strong>it het hele noordelijke halfrond bij elkaar<br />
werden gelegd, laat een veel gecompliceerder beeld zien,<br />
waarin de tropen zelfs iets koeler waren dan <strong>nu</strong>, en verschillende<br />
gebieden op verschillende momenten opwarmden en<br />
weer afkoelden. Hoe klein de mondiale verschuiving daarmee<br />
ook geweest is, er zijn <strong>nu</strong> meer dan voldoende aanwijzingen<br />
dat het westen van de Verenigde Staten in die periode<br />
niet te maken had met een kortstondig neerslagtekort, maar<br />
met een grootschalige, intense droogteperiode, die minstens<br />
enige tientallen jaren aanhield. Kort geleden nog, in 2007,<br />
deden wetenschappers verslag van onderzoek aan jaarringen,<br />
waarin zij de middeleeuwse stromingen in de rivier de<br />
Colorado bij Lees Ferry in Arizona reconstrueerden. Hieruit<br />
bleek dat de rivier tijdens een grote droogte in het midden
Change language