JBC 12.pdf - De Koninklijke Hollandsche Maatschappij der ...

Louise J. Gunning-Schepers,
voorzitter Gezondheidsraad en universiteitshoogleraar Gezondheid en Maatschappij UvA
Het heft in eigen hand.
Maatschappelijke ondersteuning van eigen verantwoordelijkheid
Het vermogen om eigen verantwoordelijkheid vorm te geven is de kern van dit betoog.
Maatschappelijke ondersteuning kan daarvoor heel erg nodig zijn. In dit kabinet
en in deze periode komt dat heel nadrukkelijk naar voren. Het gaat om de eigen
verantwoordelijkheid van individuen en van instellingen, van ouders en van medewerkers van
instituties.
In 1978 woonden wij met twee kleine kinderen in Tackley, een
klein dorpje ten noorden van Oxford in Engeland. Mijn man
was bezig met zijn promotieonderzoek en we hadden een zeer
beperkt huishoudbudget. Dat was niet erg, want in die tijd was
Engeland nog arm vergeleken met Nederland, dus iedereen in
het dorp had weinig te besteden. Er was dan ook een uitgebreide
ruileconomie en dat betekende ook heel veel sociale contacten
door alle lagen van de bevolking heen. In die tijd werd ook de
melk nog elke ochtend heel vroeg bij je keukendeur gezet. De
melkboer reed in een klein busje met open zijkant. Op een dag
zag ik de jonge melkboer weer rijden met zijn driejarig zoontje naast zich op het bankje,
zonder autostoeltje, zonder riem en zonder deur. Ik merkte tegen een andere moeder op
dat ik dat volstrekt onverantwoord vond. Waarop die moeder zei: “Maar het alternatief
is nog veel erger. Zolang hij het kind mee heeft op zijn ronde eindigt hij niet in de kroeg
en wordt het kind bij thuiskomst niet geslagen”. Deze confrontatie met de werkelijkheid
van kindermishandeling is mij altijd bijgebleven. Die zakelijke afweging vooral, die
schokte mij het meest.
Realiteit
Kindermishandeling, verwaarlozing en seksueel misbruik zijn een realiteit. Een
samenleving kan proberen het probleem zo klein mogelijk te houden door effectieve
preventie en door de kinderen die het overkomt zo goed mogelijk te behandelen. Jonge
kinderen zijn onze toekomst en verdienen de best mogelijke start in het leven. Juist jonge
kinderen zijn kwetsbaar, omdat ze in hun eerste vier jaar zo’n cruciale ontwikkeling
doormaken.
In het huidige tijdgewricht staat eigen verantwoordelijkheid hoog in het vaandel, ook
voor ouders. Maar van de ouders die een kind naar het kinderdagverblijf brengen, is
ruim de helft voor de eerste keer ouder. Zij vinden het soms moeilijk om te weten wat
normaal is en wat eigenlijk niet kan. Dus soms moeten we als samenleving een handje
helpen.
22