JBC 12.pdf - De Koninklijke Hollandsche Maatschappij der ...

dagboek van Hans Warren, de Zeeuwse dichter, waarin hij zijn aftakeling omschrijft, kun
je erg veel leren (ook al valt dit niet onder de wetenschappelijke literatuur) over hoe
het is om in een huis te leven met een aftakelende patiënt. Hij beschrijft ook zijn angst
voor zijn partner die op een gegeven moment boos wordt. Ook weet hij bijvoorbeeld
niet hoe je een zware man moet optillen, omdat hij nooit geleerd heeft hoe dat kan
zonder je rug te breken. En dat ze uit willen en dat hij dan in zijn broek geplast heeft.
Dat soort onaangename dingen spelen een
Ouderenmishandeling mag niet
gezien worden als een op zichzelf
staand exces, een geïsoleerd fenomeen
tussen slachtoffer en pleger, maar een
probleem dat diep geworteld is in onze
maatschappij.
grote rol. Wordt daaraan in het onderzoek
aandacht besteed? Jolanda Lindenberg:
“Jazeker want een van de risicofactoren
is overbelasting of stress bij de pleger.
We maken wel een onderscheid tussen
ontspoorde zorg en ouderenmishandeling.
Dat is een lastig onderscheid, want wanneer
houdt ontspoorde zorg op en wanneer
wordt het ouderenmishandeling? Maar in
dit soort gevallen van zorgoverbelasting
weten we dat er al heel veel gedaan kan worden door simpele zorgondersteuning.
Eigenlijk moet je iemand ontlasten, maar zo’n situatie moet je wel voor zijn, je moet
het identificeren. Je moet het signaleren voordat het kan verergeren.” Mirjam van
Dongen (voorzitter van het Landelijk Platform Bestrijding Ouderenmishandeling)
zegt dat uit een onderzoek van Anne Margriet Pot in 1996 geconcludeerd kan worden
dat een op de drie mantelzorgers van mensen met dementie zich ‘schuldig maakt’
aan ouderenmishandeling. Wanneer er in de komende jaren meer druk komt op de
mantelzorgers, door steeds minder aanwezigheid van professionele zorg, zou je dus
een grote toename aan ouderenmishandeling kunnen verwachten. Hopelijk zal het
onderzoek ertoe bijdragen dat wij niet alleen zorgprofessionals bewust maken van
ouderenmishandeling, maar ze ook bewust maken van het belang van ondersteuning
van mantelzorgers. Daar valt in preventieve zin een hele hoge winst te behalen. Jolanda
Lindenberg is het daar helemaal mee eens. Paul Schnabel vindt de ondersteuning
van de mantelzorger een belangrijk punt en de gemeenten moeten met de Wmo in
de hand die ondersteuning van de mantelzorgers ook mogelijk maken. Marian van
der Klein (Verwey Jonker Instituut) zegt dat zij in het kader van het Actieplan
Ouderen in Veilige Handen bezig is met een instrument voor vrijwilligers en de rol
die vrijwilligers kunnen hebben bij het bestrijden van ouderenmishandeling. Wat zal
de rol van de informele zorgers zoals mantelzorgers en vrijwilligers zijn bij de preventie
van ouderenmishandeling? Professionals hebben of krijgen een meldplicht, burgers
niet terwijl zij veelal komen in situaties of op plekken waar ze andere dingen horen
of zien dan professionals. Jolanda Lindenberg antwoordt dat die rol wel net zo groot
kan zijn als die van professionals. De informele zorgers kunnen net als de professionals
signaleren en identificeren. Maar ze moeten wel handvatten krijgen om dat goed te
kunnen doen. Het is goed dat daaraan wordt gewerkt.
44