24.09.2013 Views

JBC 12.pdf - De Koninklijke Hollandsche Maatschappij der ...

JBC 12.pdf - De Koninklijke Hollandsche Maatschappij der ...

JBC 12.pdf - De Koninklijke Hollandsche Maatschappij der ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Een kind kan op een bepaalde manier lastig zijn voor de ou<strong>der</strong>, bijvoorbeeld als het huilt<br />

of ongehoorzaam is, en zo het stress-systeem van de ou<strong>der</strong> activeren. Als een ou<strong>der</strong> niet<br />

in staat is met deze stress om te gaan kan dit resulteren in mishandeling. <strong>De</strong> eerste studies<br />

op dit gebied richtten zich vooral op fysieke mishandeling en lieten zien dat ou<strong>der</strong>s die<br />

hun kin<strong>der</strong>en fysiek mishandelden, een sterkere stressreactie hadden bij het kijken en<br />

luisteren naar huilen van baby’s (zie McCanne & Hagstrom, 1996). Soortgelijke resultaten<br />

werden ook gevonden in meer recente studies met grotere on<strong>der</strong>zoeksgroepen en waarbij<br />

gebruik is gemaakt van gestandaardiseerde observaties van ou<strong>der</strong>-kind interacties. Ou<strong>der</strong>s<br />

die min<strong>der</strong> sensitief reageerden op hun eigen kind en die hardhandiger disciplineerden<br />

hadden een sterkere stressreactie op huilgeluiden van baby’s dan an<strong>der</strong>e ou<strong>der</strong>s (Joosen<br />

et al., in press; Joosen et al., in voorbereiding). Op dit moment on<strong>der</strong>zoeken wij het<br />

functioneren van het stress-systeem bij mishandelende en niet-mishandelende moe<strong>der</strong>s,<br />

waarbij we ook kijken naar de invloed van eigen ervaring met mishandeling in de jeugd,<br />

omdat dit een risico betekent voor het zelf gaan mishandelen als ou<strong>der</strong>.<br />

Intergenerationele overdracht<br />

Grofweg kunnen we stellen dat ongeveer 30 procent van de ou<strong>der</strong>s die in hun eigen jeugd<br />

slachtoffer waren van mishandeling, ook hun eigen kin<strong>der</strong>en mishandelen. Mogelijke<br />

mechanismen die deze intergenerationele overdracht kunnen verklaren, hebben te<br />

maken met het reguleren en interpreteren van emoties en met stressregulatie. In het<br />

voorgaande is beargumenteerd dat deze factoren zowel gevolgen van mishandeling als<br />

risicofactoren voor het mishandelen van de eigen kin<strong>der</strong>en zijn. Ver<strong>der</strong> kunnen genen<br />

een rol spelen in de intergenerationele overdracht. We weten uit dieron<strong>der</strong>zoek en<br />

tweelingon<strong>der</strong>zoek bij mensen dat mishandeling niet direct te verklaren is door genen.<br />

Resusapen die opgroeiden bij mishandelende moe<strong>der</strong>s maar biologische moe<strong>der</strong>s hadden<br />

die niet mishandelden, hebben bijvoorbeeld een aanzienlijke kans om hun eigen<br />

kin<strong>der</strong>en te gaan mishandelen. Dit is echter niet het geval bij apen die mishandelende<br />

biologische moe<strong>der</strong>s hadden maar opgroeiden bij moe<strong>der</strong>s die veel aan goede verzorging<br />

deden (Maestripieri, 2005). Er bestaat dus waarschijnlijk geen hoofdeffect van genen op<br />

mishandeling. Recent on<strong>der</strong>zoek lijkt wel te wijzen op een an<strong>der</strong>e rol van genen, namelijk<br />

het beïnvloeden van de vatbaarheid voor omgevingsinvloeden (Ellis, Boyce, Belsky,<br />

Bakermans-Kranenburg, & Van IJzendoorn, 2011). Kin<strong>der</strong>en met een bepaald genotype<br />

zijn vatbaar<strong>der</strong> voor positieve en negatieve omgevingsinvloeden (zoals mishandeling)<br />

en het is daarom goed mogelijk dat genen wel een effect hebben op het al dan niet<br />

doorgeven van mishandeling naar de volgende generatie. <strong>De</strong> precieze rol van emotie- en<br />

stressregulatie en genen in de intergenerationele overdracht van mishandeling is echter<br />

nog niet bekend en is on<strong>der</strong>werp van één van onze lopende studies.<br />

Wat kunnen we eraan doen?<br />

Allereerst is het van belang te kijken naar de risicofactoren in de omgeving. <strong>De</strong> belangrijkste<br />

risicofactoren voor mishandeling zijn lage opleiding en werkloosheid. Er is natuurlijk geen<br />

direct oorzakelijk verband tussen opleiding of werkloosheid en mishandeling, maar toch<br />

zou een forse investering in scholing en werkgelegenheid stress kunnen wegnemen bij<br />

50

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!