JBC 12.pdf - De Koninklijke Hollandsche Maatschappij der ...

eigendom van ouders. Minder dan honderdvijftig jaar geleden kwam er wetgeving die
kinderen beschermde tegen kinderarbeid, werd de leerplicht ingevoerd en werd opvoeden
benoemd als een plicht van ouders. Pas in 1956 werd de Raad voor de Kinderbescherming
opgericht. Zes jaar later, in 1962, verscheen het eerste wetenschappelijke artikel in de
JAMA over het klinisch beeld van een mishandeld kind (Battered Child syndrome).
De ontwikkeling heeft zich de laatste jaren voortgezet, maar de gevallen van ernstige
kindermishandeling die de voorpagina’s van de kranten haalden, hebben wellicht ten
onrechte de indruk gewekt dat het een nieuw verschijnsel was.
Definitie
De definitie van kindermishandeling is in de loop der jaren wel uitgebreid. Hij is
verbreed om niet alleen fysieke mishandeling, maar ook psychische mishandeling,
seksueel misbruik en verwaarlozing eronder te vatten. Ook zijn de normen over wat
wij acceptabel vinden verschoven. Een oorvijg en een tik met een liniaal op de vingers
waren nog niet zo lang geleden algemeen geaccepteerd, maar zijn dat nu niet meer.
Bovendien weten we tegenwoordig op basis van onderzoek het belang van de vroege
ontwikkeling van kinderen beter op waarde te schatten.
De commissie kiest in haar rapport
voor maatschappelijke ondersteuning.
Dit vanwege het belang van een goede
ontwikkeling van kleine kinderen voor onze
eigen toekomst en vanwege het belang voor
onze economie van de blijvende participatie
van vrouwen op de arbeidsmarkt.
26
Daarmee is het voorkomen, opsporen
en signaleren van kindermishandeling
belangrijk geworden. We schatten
intussen dat jaarlijks een kleine 100.000
kinderen slachtoffer zijn. Over een
heel leven is zo’n 10 tot 20 procent
ooit slachtoffer geweest. Jaarlijks zijn
er in Nederland gemiddeld zo’n 50
tot 80 sterfgevallen ten gevolge van
kindermishandeling. Unicef noemt als
belangrijkste risicofactoren (cumulatief):
alcohol en drugs, huiselijk geweld, armoede en stress en geweld in de maatschappij.
We weten intussen ook wel iets over de gevolgen van kindermishandeling. Er zijn zowel
fysieke als psychische effecten. De mate van resilience of veerkracht van kinderen kan de
lange termijneffecten sterk beïnvloeden. Voorwaarden voor een geslaagde behandeling
zijn dat het kind zich intussen veilig voelt, dat de ouders de behandeling steunen en dat
de aanpak integraal en multidisciplinair is. Er is echter heel weinig evaluatieonderzoek
dat aantoont welke behandeling bij welk kind de meeste kans van slagen heeft.
Academisering vakgebied
Er is dus weinig onderzoek, terwijl we het een belangrijk probleem vinden. Onderzoek
is ook moeilijk. Het gaat om een extreem kwetsbare groep, met complexe problematiek,
zodat het niet gemakkelijk is om homogene groepen samen te stellen. Bovendien is
voor onderzoek met kinderen toestemming van de ouders nodig (met een ingewikkeld
ethisch juridisch kader). En tot slot: het is een beladen onderwerp.