als PDF downloaden - Emis - Vito

Hoofdstuk 3
______________________________________________________________________
3.2 Voorbereiding
3.2.1 Processen
De voorbereiding omvat het geheel van handelingen die, vertrekkend van de
oorspronkelijke beelden en tekst, leiden tot het vervaardigen van de drukvorm.
De tekstgedeelten van een drukwerk worden klaargemaakt voor reproductie in het
zetproces. De oorspronkelijke techniek, het manueel zetten van een tekst door het
schikken van individuele loden letters wordt niet meer toegepast. De tekstgegevens
worden, voor zover ze niet digitaal werden aangeleverd door de opdrachtgever,
ingevoerd en gecontroleerd. De tekst wordt geschikt afhankelijk van het aantal
voorziene kolommen, tussenruimtes, voorziene illustraties en paginagrootte. Een
filmbelichter brengt deze digitale informatie met behulp van een laserstraal over op een
fotografische film. Dezelfde digitale informatie kan uiteraard, bijvoorbeeld voor
proeven, ook overgebracht worden op fotopapier of per printer op gewoon papier.
De rol van de fotogravure (of lithografie) bestaat erin de beelden aangeleverd door de
opdrachtgever te transfereren naar film of naar een reeks van films aangepast aan de
grootte van het toekomstig drukwerk. Waar eertijds deze verwerking voornamelijk
geschiedde met een camera, is nu het gebruik van scanners vrijwel veralgemeend. Het
oorspronkelijke beeld wordt klaargemaakt voor reproductie door het te rasteren en door
de oorspronkelijke kleuren te scheiden in 4 basiskleuren (cyaan, magenta, geel en
zwart). De digitale informatie wordt dan overgebracht op 1 zwart-wit film (eenkleurig
drukwerk) of meerdere films (kleurendrukwerk). Ondermeer in de verpakkingsdruk is
het gebruikelijk met meer dan 4 kleuren te werken, tot 10 toe. Hierdoor wordt de
kleurechtheid van het drukwerk versterkt. De klassieke quadrichromie heeft immers een
beperkt kleurenbereik. Ondermeer oranje tinten zijn moeilijk te reproduceren. Door het
toevoegen van bepaalde steunkleuren kan dit tekort voorkomen worden. In het jargon
wordt vaak verwezen naar PMS-kleuren (genoemd naar een belangrijke leverancier).
PMS-kleuren worden ook vaak gebruikt in administratief drukwerk (logos, huisstijl) en
tijdschriften.
Naast de traditionele quadrichromie werd recent ook een systeem op punt gesteld voor
hexachromie. Daarbij worden de kleuren in de individuele opnames uitgesplitst naar zes
basiskleuren. Uiteraard vergt hexachromie een hoger aantal druktorens bij de uitvoering.
Het systeem kent echter nog weinig toepassing.
Alle gebruikte films in de grafische industrie zijn zwart/wit films op basis van een
zilverhalogenide chemie. Een gedeelte van het ionische zilver zet zich na de belichting
van de film om in metallisch (zwart) zilver. Dit proces wordt uitgevoerd in het
filmontwikkelbad. De resterende zilverhalogeniden worden van de film losgeweekt in
het fixeerbad. Hierna wordt de film nagespoeld in een waterbad.
Het meest gebruikte type belichting is de positieve belichting. Enkel de over te dragen
informatie wordt hierbij gezwart. De achtergrond blijft onbelicht. Positieve films
bevatten daardoor zeer weinig zilver. Bij negatieve filmbelichting wordt niet de
informatie wel de achtergrond gezwart. Negatieve filmbelichting komt steeds minder
voor, vaak enkel nog als tussenvorm. Ook voor boekendruk wordt dikwijls nog gebruik
gemaakt van negatieve films.
32